Page 134 - KobiEfor_Agustos_2012

Sa¤l›k

Yaln›zl›¤›n Bireysel ve

Toplumsal Boyutlar›

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu,
Vehbi Koç Vakf› Amerikan Hastanesi’nden Psikiyatri Uzman› Dr. Gülsemin Gülo¤lu
Doç. Dr. Sibel Mercan ile “yaln›zl›k” kavram›n› konufltu. guloglu_g@yahoo.com

Yaln›zl›k son zamanlarda çok konufluluyor, Yaln›zl›k hissine genetik yatk›nl›k var m›?
günümüzde daha m› yayg›n? Yaln›zl›k tarih öncesi ça¤lardan beri evrimleflen gene-
Yaln›zl›k müzik, görsel sanatlar ve edebiyat›n temel ko- tik yatk›nl›kla da belirlenen bir duygudur. Yaln›zl›k hissi-
nular›ndan birisidir. Yaln›zl›¤›n anlat›ld›¤› resimler, fliirler, nin tarih öncesi ça¤larda tek bafl›na avlanmak zorunda
romanlar bilimsel araflt›rmalardan çok daha eskilere kadar kalan savaflç›lara kadar uzand›¤›, o dönemde büyük ve
uzanmaktad›r. Buna karfl›n yaln›zl›kla ilgili bilimsel araflt›r- y›rt›c› hayvanlar› avlaman›n zorlu¤u nedeniyle avc›lar›n
malar, ço¤unlukla 1970’li y›llardan sonra dikkatimizi çek- yaln›z kalmak istemedi¤i ve topluluk halinde yaflam ve av-
mektedir. Bat› toplumlar› endüstrileflmeyle birlikte “narsis- lanman›n bu duygu ile bafla ç›kma ihtiyac› sonucu do¤-
tik ça¤›” n› yaflamaktad›r. Ayn› zamanda bu dönem yaln›z- mufltur. ‹kiz araflt›rmalar›nda tek yumurta ikizlerinde bu
l›¤›n neredeyse salg›n olarak yay›ld›¤› “yaln›zl›k ça¤›” ola- duygunun de¤iflmez bir flekilde ayn› oldu¤u görülür. Bu
rak da adland›r›labilir. Maddi olarak zenginleflen kaynakla- sonuçlar yaln›zl›k hissinin genetik olarak kodland›¤› ve
r› gün geçtikçe artan ülkelerde buna karfl›n insanlar›n gide- baz› ailelerde daha fazla oranda hissedildi¤ini gösterir.
rek yaln›zlaflt›¤› ve izole oldu¤u dikkati çekmektedir. Genetik olarak içe dönük ve yaln›zl›k hissini yo¤un olarak
yaflayan kiflilerde belki bunun bir hastal›k olarak ele al›n-
Hangi yafllarda daha s›k yaln›zl›k hissedilir? mas› ve t›bbi destek verilmesi uygundur.
Yaln›zl›k asl›nda düflündü¤ümüzden daha yayg›n,
7’den 70’e herkes taraf›ndan hissedilebilir, yafl› yoktur. Yaln›zl›ktan korunmak için neler yap›lmal›?
Hepimiz yaflam›m›z›n belli dönemlerinde kendimizi yaln›z ‹lk yapman›z gereken yaln›zl›¤›n›z› tan›mlamakt›r. Ken-
hissetmiflizdir. Yaflam›n içinde çocukluktan ergenli¤e ge- dinize yaln›z oldu¤unuzu itiraf etmeli ve kayna¤›n ne ol-
çerken, evlenirken, boflan›rken, emekli oldu¤umuzda, ço- du¤unu bulmaya çal›flmal›s›n›z. Örne¤in d›flar› ç›kmad›¤›-
cuklar›m›z› evlendirdi¤imizde yaln›zl›¤› daha yayg›n ve yo- n›z, kendinizi aptal, çirkin, s›k›c› buldu¤unuzu, paran›z› al-
¤un olarak hissederiz. Gerçekte yaln›z olmakla yaln›zl›k kol, sigaraya harcay›p d›flar› ç›kmak için yeterli paran›z›n
hissetmeyi birbirinden ay›rmam›z gerekir. kalmad›¤›n›, yeni fleylerin sizi hep korkuttu¤unu, di¤er in-
Yaln›zl›k hissinin olmas› için illa gerçekte sanlar›n sizi yönetmeye kalkt›¤›n›, günah keçisi oldu¤unu-
yaln›z olmam›z gerekmez. Bazen kalaba- zu, kendinizde bir fleyin yanl›fl oldu¤unu düflünebilirsiniz.
l›klar içinde de yaln›z ve izole hissede- Sorununuzu belirledikten sonra hedefleri belirleyip, bir
biliriz. Albert Einstein yaln›zl›k hissini flu fleyleri de¤ifltirmeye bafllayabilirsiniz. Di¤er insanlar› de-
sözlerle ifade etmifltir: “Tüm dünyada ¤ifltiremeseniz de kendi düflünce ve duygular›n›z› de¤ifltir-
tan›nm›fl bir insan olmak ve kendini di¤inizde di¤erlerinin de farkl›laflt›¤›n› görürsünüz. Hedef-
bir o kadar yaln›z hissetmek çok lerinizi belirleme, risk alma, yeni fleyler deneme, de¤iflti-
garip.” Yaln›zl›k duygusu koflullar- rebileceklerinizi belirleyip, de¤ifltiremeyeceklerinizi kabul
dan ba¤›ms›z ve evrenseldir. Yal- etme önemlidir. Yaln›zl›k duygunuzun yerini dahil olma
n›zl›¤a genelde di¤er insanlardan duygusuna b›rakmas›, izolasyon duygusunun da toplum-
kopma, mutsuzluk ve çaresizlik sallaflma ile de¤iflmesi biraz zaman alacakt›r. Ufak ad›m-
duygular› da efllik eder. Nörobilim larla ilerlemeniz baflar›s›z olma duygusuna kap›lman›z› en-
Profesörü John Caccioopo’nun söy- gelleyecektir. Hedeflerinizin en en kolay yapabilecekleri-
ledi¤i gibi yaln›z hissetme gerçekte nizden bafllay›p en zoruna do¤ru gitmesi yaln›zl›k duygu-
yaln›z olmaktan daha fazla ac› verir. sunun üstesinden gelmenize yard›mc› olacakt›r.
Doç. Dr.
Sibel Mercan
134 KobiEfor A¤ustos 2012