Page 146 - KobiEfor_Nisan_2012

UZMAN ‹lkeli Liderlik: Karakter ve De¤erler
1 987 y›l›nda kaleme ald›¤› ‘Hat›- ve meslekdafllar›, befleri iliflkileri ko-
nu edinene kadar. Çal›flanlar›n ifl ko-
ralar›m, Görüfllerim, Ö¤ütlerim’
adl› kitab›nda Vehbi Koç, ifl ve
yaflam tecrübelerini paylaflm›fl ve flullar› ve ifl arkadafllar›yla tutum ve
takdir gibi unsurlar›n ifl tatmini ve
demiflti ki: “‹nsanlar›n belirli ilkeleri performans üzerindeki etkisini kan›t-
olmal›d›r. Bunlar, hem ifl hayat›nda, layan Hawthorne Çal›flmalar› (1927-
hem de flahsi yaflant›da bir denge ve 1932), ‘insan’ unsuru, grup psikolo-
istikrar içinde yürütülürse anlam ta- jisi ve toplumsal tasar›m› inceleyen
fl›r, kal›c› ve güvenilir olur.” Vehbi çal›flmalar anlam›nda çok önemli ye-
Koç’un temel ilkeleri ise ‘kurmak’ ve re sahiptir.
‘yaflatmak’. Mamafih, ‘ilkeli liderler’ Yönetim ile liderlik aras›ndaki iliflki,
deyince ilk akl›m›za gelen isimler- uzun zamand›r araflt›rma konusudur.
dendir, Vehbi Koç. ‘Davran›fl Bilimleri’ndeki geliflmeler,
Türk sanayii ve ifl dünyas›n›n bir di- kurulufllarda ‘maddi’ ve ‘befleri’ bo-
¤er de¤erli mirasç›s›, Sak›p Saban- yutlar›n birlikte dikkate al›nmas›n›
c›’yd›. Gerek Sak›p Sabanc›’n›n, ge- sa¤lad›. Günümüzde ‘liderlik’ çok
rekse Vehbi Koç’un birbirlerinden ol- daha karmafl›k ‘insan’ kavram ve
dukça farkl› kiflilik özellikleri vard›. sistemi içinde düflünülmektedir. Li-
Ancak ikisi de özgün kifliliklerdi. Sa- derlik, karmafl›k, duruma ve flartlara
IfiIK DEL‹ORMAN k›p Sabanc›’y› enerjisi, giriflimci ruhu ba¤l› bir olgu. Hem sanat, hem de
AYDIN ve cesareti ile anman›n ötesinde, bilim. Yönetim ve liderlik, asl›nda
sosyal kiflili¤i ile de hat›rlamaktay›z. farkl› kavramlar olmakla birlikte, bir-
isikaydin@novida.com.tr
Sak›p Sabanc›, ‘Baflar›n›n Alt›n Ku- birini tamamlayan ve birbirinden ay-
www.novida.com.tr rallar›’n› s›ralarken, ‘Arkan›zda eser r›lamaz unsurlar.
b›rakmak için mücadele edin’ de- Takipçiler oluflturabilen liderlere
Kurumsal mekle kalmam›fl, kendisi bilfiil bakt›¤›m›zda ise genelde ‘karakter’
önemli eserler de b›rakm›flt›r. ve ‘de¤er sistemleri’nin sa¤lam ve
etkililik ve Kurulufllar›n ne hedefledi¤i ve o he- tutarl› oldu¤unu görmekteyiz. ‘Ka-
defe do¤ru nas›l ilerledi¤i, lider ko- rakter’, kiflilik, tutum, kiflisel moti-
sürdürülebilir numundakilerin tarz ve yetkinlikleri vasyon, duygusal zeka, kararl›l›k,
ifl sonuçlar› ile birebir ilintilidir. ‹flleri ve insan sorumluluk duygusu, iflbirli¤ine aç›k-
iliflkilerini nas›l yönettikleri, nas›l gü- l›k, sayg›, insanlar› önemseme, iyi
aç›s›ndan ven ve itibar kazand›klar›, karakter vatandafll›k, sa¤duyu gibi birçok un-
liderlerin ve de¤erlerinin birer yans›mas›d›r. suru içermekte. Kendisini, karar ver-
Kurumsal etkililik ve sürdürülebilir ifl me, verdi¤i sözü tutma, söyledi¤ini
‘karakter’leri çok sonuçlar› aç›s›ndan liderlerin ‘karak- yapma, rol model olma, müflteri ve
ter’leri çok önemli rol oynar. ifl ortaklar› iliflkilerini yönetme, kriz
önemli rol oynar. Yönetim, Sanayi Devrimi dönemle- yönetimi gibi saha ve durumlarda
‘‹lkeli liderlik’, rinde, ‘verimlilik’ çerçevesinde ele a盤a vurmakta. De¤erler ise sada-
al›nmakta idi. O zamanlar, aslolan kat, görev bilinci, sayg›, hizmet etme
sürdürülebilir ‘insan’dan ziyade, ‘ortaya koydu¤u arzusu, dürüstlük, bütünlük, cesaret,
ve gelecek üretim’ idi. Kitlesel üretim ve uz- bilinçli davran›fl, yapt›¤› ifle ilgi duy-
manlaflmay› öne ç›karan Sanayi Dev- ma gibi unsurlar› bar›nd›rmakta.
nesillere eser rimi, ayn› zamanda iletiflim, hareket Kouzes ve Posner’in yapt›¤› araflt›r-
kabiliyeti, teknoloji ve e¤itimdeki mada, ‘‹nsanlar kimleri izler?’ soru-
olarak geliflmeleri de paralelinde getirmifl- suna verilen yan›t çarp›c›d›r. Dürüst-
b›rak›labilen tir. Sanayi Devrimi’nde ‘kritik kay- lük yüzde 88’le birinci s›ray› iflgal
nak’ olarak ele al›nan ‘insan’ kavra- ederken; ileri-görüfllülük yüzde 71’le
baflar›lar›n m›; yerini zamanla, ‘insan›n nas›l yö- ikinci s›rada; yetkinlik yüzde 66 ve
alt›nda yatan netilece¤i’ne do¤ru b›rakt›. Taylo- ilham verici olma yüzde 65 ile he-
men peflis›ra gelmekteler. Kazanan,
rism Ekolü, daha ziyade verimsizlik-
kritik baflar› leri ele almakta idi. Zamanla Henry karakter ve de¤erleri sa¤lam ‘‹lkeli
Fayol ve Max Weber gibi düflünürle- liderlik’! Zira, ‘ilkeli liderlik’, sürdürü-
unsurudur! rin örgütsel tasar›m ve yönetim üze- lebilir ve gelecek nesillere eser ola-
rine yapt›klar› çal›flmalar, ‘Örgüt Te- rak b›rak›labilen baflar›lar›n alt›nda
orisi’nin yeflermesine yol açt›. Bu yatan kritik baflar› unsurudur! Gele-
aflamay›, çal›flan haklar›n›n, sosyal cek nesillerin, ‘ilkeli liderlik’ anla-
dürtü ve gereksinimlerinin önemsen- m›nda çok daha iyi s›navlar verebil-
meye bafllamas› ve kanunlarla des- mesini, misliyle ‘ilkeli liderler’ yetifl-
teklenmesi izledi. Ta ki Elton Mayo tirebilmesini temenni ediyorum!

146 KobiEfor Nisan 2012