Page 144 - KobiEfor_Ekim_2012

Sa¤l›k

Panik Bozukluk

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu, Vehbi Koç
Vakf› Amerikan Hastanesi Psikiyatri Uzman› Dr. Gülçin Ar›
Dr. Gülsemin Gülo¤lu
Sar›lgan ile panik bozukluk, belirtileri ve tedavisi üzerine guloglu_g@yahoo.com
konufltu.

Panik bozukluk nedir? mas› durumunda kaçman›n zor olabilece¤i (ya da s›k›nt›
Dr. Gülçin
Ar› Sar›lgan Panik Bozukluk; tekrarla- do¤urabilece¤i) yerlerde bulunmaktan afl›r› s›k›nt› duyma”
yan ve beklenmedik anlarda demektir. Kifli bu durumlardan ya kaç›n›r ya da efllik eden
ortaya ç›kan panik ataklar›yla birinin yard›m› ile duruma katlan›r.
seyreden, hastan›n sonraki
ataklarla ilgili beklenti korku- Toplumda s›kl›¤› ne kadard›r?
su yaflay›p, kaç›nma davran›- Panik bozukluk s›k görülen bir psikiyatrik bozukluktur
fl› sergiledi¤i bir bozukluktur. ve yaflamboyu yayg›nl›k oran› yüzde 1.5-3 olarak bildiril-
Gerek kronik seyri gerekse di- mektedir. Panik bozukluk her yaflta ortaya ç›kabilmekle
¤er psikiyatrik bozukluklar ile beraber tipik olarak geç ergenlik döneminde ve otuzlu
yo¤un komorbiditesi ile ciddi yafllar›n ortalar›nda görülmektedir. Kad›nlarda erkeklere
yeti yitimine neden olan ‘Pa- göre 2-3 kat daha fazla s›kl›kta görülmektedir.
nik Bozukluk’ e¤er tedavi Çocuklu¤unda cinsel tacize u¤ram›fl kiflilerde panik
edilmezse yaflam kalitesini atak daha s›k görülmektedir. Öyküsünde ergenlik dönemi
oldukça düflürür. öncesi ebeveyn kayb› yaflam›fl olmak, boflanm›fl-dul ol-
mak, düflük e¤itim düzeyi, aile içi fliddet, genetik yüklü-
Ataklar s›ras›nda lük, kentte yaflamak di¤er risk faktörleridir.
neler gözlenir? Çeflitli t›bbi durumlar ya da kullan›lan baz› psikoaktif
Panik Atak afla¤›daki be- maddeler ‘Anksiyete (Kayg›) Bozuklu¤u’ oluflturabilir. Kar-
lirtilerden en az dördünün dio-vasküler hastal›klar, pulmoner hastal›klar, nörolojik
birden bafllad›¤› ve 10 dakika içinde en yüksek düzeye hastal›klar ve tirioid bozukluklar› gibi çeflitli endokrin has-
ulaflt›¤› yo¤un korku ve rahats›zl›k dönemidir. tal›klar›nda panik atak benzeri kayg› bozuklu¤u oluflabilir.
Çarp›nt›, kalp at›mlar›n› duyumsama ya da kalp h›z›n- Bu nedenle hastan›n ilk baflvurdu¤unda genel dahili bir
da artma olmas›, terleme, titreme ya da sars›lma, nefes muayeneden geçerek bu t›bbi durumlar›n d›fllanmas› zo-
darl›¤› ya da bo¤uluyor gibi olma duyumlar›, solu¤un ke- runludur.
silmesi, gö¤üs a¤r›s› ya da gö¤üste s›k›flma hissi, bulant›
ya da kar›n a¤r›s›, bafl dönmesi, sersemlik hissi, düflecek- Tedavisi nas›ld›r?
mifl ya da bay›lacakm›fl gibi olma, derealizasyon ya da de- Panik bozuklu¤unun eriflkinlerde tedaviye iyi yan›t
personalizasyon (Çevrenin veya bedenin de¤ifliyormufl vermesine ra¤men süregen ve tekrarlay›c› bir seyir izledi-
hissi), kontrolünü kaybetme ya da ç›ld›rma korkusu, ölüm ¤i bilinmektedir. Tedavisinde çeflitli antidepresan ilaç te-
korkusu, vücutta uyuflmalar (paresteziler), üflüme, ürper- davilerinin yan›nda ‘Biliflsel-Davran›flç›’ tedaviler yer al›r.
me ya da atefl basmalar›. ‘E¤itim’in (Psycho-education) önemi büyüktür. Hastaya
panik atakla ilgili bilgi verilir, içgörü kazand›r›lmas› hedef-
Hangi durumlarda ortaya ç›kar? lenir. Solunumun yeniden e¤itimi verilir ve hastaya çeflitli
Panik atak, herhangi bir gerçek tehdit ya da tehlike ol- gevfleme egzersizleri ö¤retilir. Yanl›fl yorumlar›n düzeltil-
maks›z›n ortaya ç›kar ve belirtiler birkaç dakikada doru¤a mesi amaçlan›r. Hastalar›n günlük tutarak panik ataklar›n›
ulafl›r. Atak tipik olarak fliddetlidir ve hasta hastaneye acil ve ataklara iliflkin duyumlar› kay›t etmeleri istenir. Psiko-
servise gitmek ister. Panik bozukluk agorafobili ya da dinamik psikoterapinin önemi büyüktür. Panik atak des-
agorafobisiz olabilir. Agorafobi “panik ata¤›n ortaya ç›k- tek gruplar›n›n da tedavide yeri vard›r.

142 KobiEfor Ekim 2012