Page 138 - KobiEfor_Ekim_2012

VAKIF ÜN‹VERS‹TELER‹

Yüksek ö¤renimde rol model;

Vak›f Üniversiteleri

Türkiye’nin ‘devletçi’ yüksek ö¤renim sisteminin günümüzün ekonomik
ve toplumsal geliflme ihtiyaçlar›na cevap vermekten uzak yap›s› köklü-ça¤dafl bir
reformu zorunlu k›l›yor. Vak›f Üniversitelerinin k›sa sürede sa¤lad›¤›
e¤itim baflar›s› Yüksek Ö¤renim Reformu’nun gereklili¤ini güncellefltirdi.

Y ÖK kuruldu¤unda Türkiye’de 27 koflullar›na uyum sa¤layabilecek bilgi, bece-
ri ve yetkinliklerle donat›lm›fl, giriflimde
üniversite bulunuyordu.
Bugün 6 kat fazlas›na sa-
bulunmaktan ve sorumluluk yük-
lenmekten kaç›nmayan, elefltirel
hibiz. Bu sadece say›sal
bir art›fl de¤il, kab›na düflünebilen, insan haklar› ve de-
s›¤mayan beyinsel bir kapasite mokrasi, çevresel, kültürel ve este-
anlam›na geliyor. Eski kuram- tik de¤erler konular›nda duyarl› ve
lar ve kurumlarla bu kapasite- aktif bireyler...
yi yönlendirmek art›k mümkün Tafl›y›c› birey: Ald›¤› e¤itimi genifl
de¤il. Reforma ihtiyaç yeni de- kitlelere ulaflt›rarak ülkenin yar›flmac›
¤il ve gecikme nedeniyle ülke potansiyelini gelifltiren, uluslararas› dü-
büyük bir maliyet ödemekte- zeyde sayg›nl›¤› olan bilim ve sanat üre-
dir. Gecikmenin sebebi ise, bu- timine yönelmifl, rekabet edebilirlili¤e
nun ideolojik ve politik bir reform odakl›, hizmeti etkin ve sürdürülebilir nitelikte
olarak alg›lanmas›ndan kaynakla- üreten birey...
n›yor. Oysa gerçekli¤imiz de, ihtiyac›- Çeflitlilik: Sistem asgari ortak standartlar teme-
m›z da bu de¤il. linde çeflitlili¤i sa¤lamal›, renkli mozaik ö¤renci pro-
Direnen sa¤l›ks›z baz› yap›lar› saymazsak dünya filinin tüm taleplerine yan›t vermek, piyasa ihtiyac›-
her bak›mdan küresellefliyor. E¤itim ve ö¤retim de na cevap vermek ve istihdam gibi sorunlar›n çözü-
küreselleflen alanlardan biridir. E¤itim ve ö¤retimin münü de içine almak durumunda olmal›d›r.
küreselleflmesi baz› evrensel ilkeler temelinde ger- Kurumsal özerklik: Türkiye yüksekö¤renimde elde
çekleflmektedir. Türkiye fiziki ve sosyolojik manada etti¤i görece kurumsal özerkli¤i bir ç›rp›da yoketmifl
Avrupa yüksek ö¤retim alan›ndad›r fakat bu alan› da bir ülkedir. Bunu unutmadan, Yüksekö¤renim ku-
aflan bir gereksinmeyle yüz yüzedir. rumlar›n›n, hesab›n› kamuya ve ayr›ca iç ve d›fl pay-
Yüksekö¤retim alan›nda at›lmas› gereken ad›mlar dafllar›na verecekleri bir sistemi kurmak ve gelifltir-
ve tercihler noktas›nda Türkiye birikimsiz de¤ildir. mek durumundad›r. fieffafl›k esas olmal›d›r.
Devlet veya vak›f, her yüksekö¤retim kurumu haya- Rekabet: Sistem tasar›m› halen geçerli olan ö¤-
t›n gerçe¤ine toslad›kça kendi sorunlar›na lokal çö- renci ve ö¤retim eleman› giriflinde öngörülen asgari
zümler bulmaya çal›flarak önemli bir tecrübe kazan- standartlara “ç›kt› ve süreç kontrolleri”ni eklemeli,
m›flt›r. Üniversitelerimizin kendi logolar› alt›nda gös- performans de¤erlendirmesi sa¤layan aç›l›mlara yö-
terdikleri bu çal›flmalar›n çok baflar›l› örneklerini iz- nelmelidir.
ö
liyoruz. S›ra bu çabalar›n yeniden yap›land›r›lm›fl bir Mali özerklik: Finansal esneklik ve çok kaynakl›
sistem içinde toplanarak et- gelir yap›s› yüksekö¤retimde
kinli¤inin en üst düzeye ç›ka- özerkli¤in garantisidir. Dolay›s›y-
r›lmas›ndad›r. la yüksekö¤retim kurumlar›n›n
Önümüzdeki 5 y›l içinde mali kaynaklar›n›n çeflitlendiril-
vak›f üniversitelerinin kapasi- mesi, zenginlefltirilmesi ve kay-
tesi devlet üniversitelerini nak kullan›m›nda esneklik sa¤la-
geçmifl olacakt›r. Bu nedenle yan bir kurgu gerekmektedir.
devletçilikten vazgeçmifl bir Kalite: Ulusal bir yüksekö¤re-
yüksekö¤renim reformunun tim kalite sistemi oluflturmak, re-
birbirine sarmal temel eksen- formun ayr›lmaz bir parças›d›r.
leri günümüzde flöyle olmak Bu eksende bir yüksekö¤re-
zorundad›r: nim reformu gerçekleflmeden
Birey: Dünyan›n de¤iflen Türkiye hayal kuramaz.

136 KobiEfor Ekim 2012