Bulut Bilişim ve...
Bulut teknoloji
Bilişim sektörünün gündemini oluşturan “Bulut Bilişim” ne demektir? Ekonomisi var mıdır? Sağladığı faydalar nelerdir? Uygulaması nasıldır?
Bu soruların anlaşılır tam cevapları özellikle KOBİ’ler tarafından merak ediliyor. “Bulut” kavramıyla ifade edildiği, özellikle de “sanal alem”den bir şeymiş gibi algılandığından dolayı, kavram açıklık kazanacak yerde, gizemli bir hal alıyor.
Önce şunu bilmemiz gerekir: “Bulut Bilişim”, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler neticesinde ulaştığımız bir aşamadır. Somut bir teknolojidir. Ama aynı zamanda da “Hizmet”tir. Teknolojiyi bulut şirketleri sunar; kullanıcı da “hizmet” olarak satın alır ve kullanır.
Buraya nasıl gelindiğini bir KOBİ, şu benzetmeden kolaylıkla çıkarabilir: Üretime “atölye”den başlanmıştır. Biraz büyümüş, atölyeye sığmaz olmuş, ‘Küçük Sanayi Sitesi’ne taşınmıştır. Burada üretim maliyetleri azalmış, büyüme hızlanmış, işyeri yetmez olmuştur. ‘Organize Sanayi Bölgesi’ne taşınılır. OSB’de alınan hizmetler çeşitlenmiş, kalitesi artmış, aynı imkanların (hizmetlerin) kullanıcıları (paylaşıcıları) çoğaldığı için maliyeti düşmüş, büyüme hızlanmıştır.
Bilişim teknolojilerinin kullanımında da benzer bir süreç yaşıyoruz.
“Bulut”, zorunlu bir uğraktır
Bilgisayar kuramcıları internet’in geleceğinin bulut bilişimden geçtiğini belirtiyorlar. Buna göre gelecekte, bilgisayar hard disklerinin yerine çevrim içi bulutlar kullanılacaktır. Bu da kullandığımız bilişim aygıtlarında herhangi bir altyapı hazırlamadan, tamamen çevrim içi ağ vasıtasıyla işlevsel uygulamalara ulaşmak anlamına gelmektedir. Bilişim sektörünün gelişmesiyle özellikle bilişim teknolojisi tüketen toplumlarda birçok bilgi dağıtımı sağlayan firmanın önemli bir pozisyona yükseleceği öngörülmektedir. Yolculuk bu yönedir, ‘Bulut Bilişim’de bu yolculuğun bugünkü en son uğrağı olarak anlaşılmalıdır.
‘Bulut Bilişim’in işleyişi
Kullanıcı olan bizler yaptığımız işlemlerle bu işlemlerin saklanmasını aynı aygıtta gerçekleştirmeye alışmış bulunuyoruz. “Bulut” ile birlikte işlemlerimizin saklama boyutu saklama ve altyapı hizmeti barındıran hizmetlere doğru kaymaktadır. Bu gelişmede ‘Bulut Bilişim’ kullanıcısı yerel konumlarında ve kendi aygıtlarında herhangi bir işlem, yazılım, veri erişimi veya servis altyapısı oluşturmuyor.
İşletmenin üretimi, ticareti, pazarları, teknolojisi, yönetim yapısı büyüdükçe yeni nesil yazılımlara, yeni altyapıya, yeni personellere ve bunların eğitimlerine gereksinme doğuyor. ‘Bulut Bilişim’ abonelik veya birim başı ödeme mantığıyla bu gereksinmeyi sırtınızdan alıyor; internette gerçek zamanlı işlem yapabilme yeteneğinizin sınırlarını genişletiyor.
Bu da ‘Bulut Bilişim’in internet teknoloji servisleri için temeli internet protokollerine dayanan; yeni bir tamamlayıcı, hizmet dağıtıcı olarak işlev görmesiyle mümkün oluyor. Böylece programlarla yapılan birçok işlemi; internet üzerinden yapabiliyorsunuz. Bu imkan size başka birçok yeni imkan açıyor. Örneğin internetle uzak bilgisayarlara erişebiliyor, bu bilgisayarlar üzerinden veri işleyebiliyorsunuz.
‘Bulut Bilişim’ sayesinde, ağ tarayıcıları birçok programın biraraya toplandığı ve bilgisayarlar arası işlem yapılabilen bir alana dönüşüyor.
Bulut bilişim, ağ tarayıcılarıyla erişilen siteler sayesinde uygulamaların internet üzerinden kullanılmasını sağlıyor. Bu da yazılımlar ve verilerin uzak bir konumda bulunan sunucularda erişime açılmasıyla mümkün oluyor.
‘Bulut Bilişim’ hizmetini satın alırsanız, birçok sistem için gerekli altyapıyı da temel bir veri sisteminden almış oluyorsunuz; kullanıcı olarak bilişim aygıtlarınızda bu programların yüklü olması ihtiyacı ortadan kalkıyor.
‘Bulut Bilişim’ avantajları
‘Bulut Bilişim’ hizmetleri kullanıcıya aşağıdaki avantajları sağlamaktadır:
- Hızlı kullanım başlıyor. Kullanıcı gereksinmesi olan yeni veya ilave teknolojik altyapı kaynaklarını sürekli olarak temin edebiliyor. Genel bulut dağıtım modelinde sermaye giderleri ortadan kalkmakta sadece işletme giderleri kalmaktadır.
- KOBİ’ler ‘Bulut Bilişim’ hizmetini satın aldıklarında, öz kaynaklarının kafi gelmediği bilgi teknolojilerini de sağlamış olmakta, altyapı masraflarından kurtulmaktadırlar.
- Bulut Bilişim hizmeti ile birlikte kullanıcı, bilgi işleme temelinde yaptığı ücret harcamalarından kurtulmakta, şirket içinde daha az bilgi teknolojileri konusunda yetişmiş eleman ile işlerini yürütebilmektedir.
- Herhangi bir sabit cihaza veya yere bağımlı olmaktan kurtulan kullanıcı bir web tarayıcısı üzerinden sistemlere erişebilme imkanı elde etmektedir.
- Uygulamalar bir fiziksel sunucudan diğerine kolayca transfer edilebilmektedir.
- Kullanıcı grupları kaynakları ve masrafları büyük bir kullanıcı havuzunda paylaşıyorlar.
- Kullanıcı olarak altyapınızı daha az masraflı olan bir yerlerde merkezileştirmiş oluyorsunuz.
- Yük kapasitenizin tepe noktası artıyor.
- Sistemlerden yararlanma ve verimlilikte yüzde 10-20’lik artış yaşanıyor.
- Güvenirlik gelişiyor, iş devamlılığı ve felaket kurtarma için yedek planlar güçleniyor.
- Ölçeklenebilirlik oluşu ve esnekliği sayesinde detaylı, self servis temelli, gerçek zamanlıya yakın hizmetler kullanıcıya ulaşıyor.
- ‘Bulut Bilişim’ hizmet sağlayıcıları müşterilerinin gücünün yetmediği güvenlik sorunlarına kaynak ayırabiliyorlar.
- Bulut bilişim uygulamalarının bakımı kolaylaşıyor; çünkü her kullanıcının bilgisayarında kurulması gibi bir gereksinim olmuyor.
‘Bulut Bilişim’ hizmet modelleri
Bulut bilişim sağlayıcıları şu üç temel modele göre hizmetlerini sunarlar:
1. Altyapı hizmeti: En temel hizmettir. Her yükselen model bulut hizmeti alana daha az iş bırakmaktadır. Bu hizmet modelinde, bulut sağlayıcıları, sunucuları, fiziksel veya sanal makinalar olarak sunarlar. Sanal makinalar hipervizör tarafından konuklar gibi çalıştırılırlar. Altyapı hizmeti bulutları içinde şu kaynaklar da vardır: Sanal makine imaj kütüphanesindeki imajlar, dosya tabanlı depolama, güvenlik duvarları, yük dengeleyiciler, IP adresler, sanal yerel alan ağları ve yazılım demetleridir.
Bulut sağlayıcıları veri merkezlerinde kurulu bulunan büyük bilgi teknolojileri havuzlarından talep üzerine yararlanmak da mümkündür.
Bu modelde işletim sistemleri ve uygulama yazılımlarının onarımından, sürdürülmesinden bulut hizmeti alan kullanıcı sorumludur.
2. Platform hizmeti: Bu hizmet modelinde, bulut sağlayıcıları genellikle işletim sistemi, programlama dili yürütme ortamı, veri tabanı ve web sunucularını içeren bir bilgi işleme platformunu dağıtmaktadır.
Uygulama geliştiricileri bir bulut platformunda kendi yazılım çözümlerini satın alma masraflarını, zorluklarını çekmeden ve temelinde bulunan donanım ve yazılım katmanlarını yönetmesine gerek olmadan geliştirebilir ve çalıştırabilirler.
3. Yazılım Hizmeti: Bu modelde, bulut sağlayıcı uygulama yazılımını yüklemeyi ve işletmeyi yapar. Kullanıcı yazılıma bulut hizmeti alanlar üzerinden erişir. Kullanıcı uygulamanın üzerinde çalıştığı bulut altyapısı ve platformunu yönetmemiş olur. Bu durumda uygulamanın bulut kullanıcısının kendi bilgisayarında kurulu olması ve çalıştırılma gereği kalkmaz, bakım ve destek kolaylaşmış olur.
‘Bulut Bilişim’in diğer faydaları
Bulut bilişim hizmeti satın alan bir KOBİ eğer bilişim teknolojilerine entegre olmuş bu temelde yeniden yapılanmış bir KOBİ ise elde edeceği avantajların yanında aşağıdaki faydaları da sağlayacaktır:
1. Esneklik ve verimlilik: Talebe göre kapasite artırımı ve azaltımı hızlıca yapılabilir. Bilgi çağında başarı hız ile ölçülüyor, esnek olmayan yapılar hızlı olamazlar; KOBİ esneklik kazanıyor. Kaynakların kullanımı maksimize ediliyor, şirketlerin kendi ana iş kollarına odaklanmaları sağlanıyor.
2. Sabit yatırım kalkıyor: Kullandığınız kadar ödüyorsunuz ve ne kadar ödeme yapacağınızı önceden biliyorsunuz. Bu nedenle küçük firmaların rekabet avantajı artıyor, başlangıç engelleri azalıyor.
3. Zaman-mekan bağımsızlığı geliyor: İstediğiniz yerden ve istediğiniz zamanda çalışıyorsunuz. Sadece internet bağlantınız olsun, yetiyor. İleride hiçbir dosyanızı bilgisayarınıza kaydetmeyeceksiniz, tüm bilgilerinizi ‘Bulut’a göndereceksiniz; bunu erkenden başlatmış oluyorsunuz.
4. Çevre dostu oluyorsunuz: Yerel sunucu kullanmanız halinde harcadığınız enerjiden yüzde 30 daha az enerji kullanıyorsunuz ve karbon salınımı sağlıyorsunuz. Bu çok yönlü fayda küçük firmalar için çok daha fazla gerçekleşiyor.
BT EKONOMİSİ
Bulut teknolojisi bilişim sektörüne yeni bir ekonomik boyut kazandırıyor. BT kaynaklarını standardize ediyor. Kaynak havuzu yaratıyor. Mevcut kaynakların daha verimli kullanılmasına yardım ediyor. Manuel olarak yapılan pek çok yönetim görevinin otomatik yapılmasını sağlıyor. “Kullandığın kadar öde” biçimiyle atıl kapasiteyi yokediyor. Çekirdek BT altyapısının büyük veri merkezlerine taşınmasını sağlayarak, bu merkezlerde sunucu başına harcamayı düşürüyor.
Talep tarafında bütünleşme yaratıyor. BT altyapısı konusunda ihtiyaçları birleştiriyor. Sunucu kullanım maliyetlerini azaltıyor. Ortalama aktif kulanım süresini artırıyor. Müşteri veya kullanıcı sayısı arttıkça uygulama yönetimi ve sunucu yönetimi maliyetleri azalıyor. Küçük birimler yerine büyük merkezler enerji aldığına göre büyük alım indirimleri sağlanıyor.
Sıradan bir kurumda, bir sistem yöneticisi yaklaşık 140 sunucu ile ilgilenebilirken bir bulut veri merkezinde aynı yönetici binlerce sunucuyu yönetebiliyor. Bu gelişme, BT çalışanlarının katmadeğeri daha yüksek olan görevlere ve süreçlere zaman sağlıyor. Güvenlik ve güvenilirlik, bu yönde büyük harcamalar yapabilen merkezlerde kurulduğu için daha da güçleniyor. Sektörde ölçek ekonomisi yerini alıyor.
