Danışmanımız ve Yazarımız Dr. Gülsemin Güloğlu, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Uzman Dr. Şenol Carıllı ile obezitenin cerrahi tedavisi üzerine konuştu.Obezite Nedir?Obezite yani şişmanlık vücut kitle indeksinin 30’un üzerinde olmasıdır. VKİ kişinin kilogram olarak ağırlığının metre olarak boyunun karesine bölünmesiyle ölçülür. Örneğin 1.65 cm boyunda ve 90 kg birisinin VKİ= 90/1.65x1.65=33.06’dır. BKI (Beden Kütle İndeksi) (kg/m2) Vücut Ağırlığının Durumu 18.5’dan az Zayıf, 18.5-19.9 Normal kabul edilebilir (ince) 20-24.9 Normal, 25-29.9 Toplu (Hafif şişman), 30-34.9 I. Derece Şişman, 35-39.9 II. Derece Şişman, 40 ve üzeri III. Derece Şişman.
Şişmanlık Niçin Tedavi Edilmelidir? Aşırı Şişmanlığın Sebebi Nedir?
Şişmanlık, Amerika Birleşik Devletleri’nde sigaradan sonraki en büyük ikinci önlenebilir ölüm nedenidir. Vücuttaki tüm sistemlerin çalışmasına olan olumsuz etkileriyle şeker hastalığı, kalp ve damar hastalıkları, kanser gibi rahatsızlıkların görülme sıklığını belirgin olarak arttırmaktadır. Tam olarak şişmanlığın nedenleri bilinmemekle birlikte yiyeceklerle alınan enerjinin vücudun ihtiyacından fazla olması sonucu depolanması şişmanlığa yol açmaktadır. Çevresel ve genetik etkenlerin rolü olduğu bilinmektedir. Aşırı şişmanlık genellikle genetik, psikolojik, çevresel, sosyal ve kültürel etkenlerle oluşan iştah ve enerji harcama arasındaki dengesizlikle oluşmaktadır. Aşırı şişmanlığın sadece hastanın aşırı yeme isteğiyle açıklanması her zaman mümkün değildir.
Aşırı Şişmanlıkta Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Tıbbi Tedavi: Nadir durumlar dışında cerrahi dışı yöntemlerle oluşan kilo kayıpları kalıcı olmamaktadır. Tüm cerrahi dışı programlarda zayıflayan aşırı şişman hastaların en geç 5 yıl içinde verdikleri kiloları geri aldıkları gösterilmiştir. Sadece diyet programları değil reçeteli ve reçetesiz zayıflama ilaçları da etkili olamamaktadır. İştah azaltan ilaçların kullanımıyla 5-10 kg zayıflanabildiği gösterilmiş ancak bu ilaçlar kesildiğinde tekrar kilo alındığı da gösterilmiştir. Çeşitli zayıflama proramlarında davranış değişiklikleri, düşük kalorili diyet ve aktivite artışıyla kombinasyonlar oluşturmuşlardır. Bu yöntemlerle haftada 0.5-1 kg zayıflanabildiği gösterilmekle birlikte yine 5 yıl içinde tüm kaybedilen kiloların hemen herkeste geri alındığı bilinmektedir.
Cerrahi Tedavi: Yarım yüzyıldır değişik kilo verdirici ameliyatlar tarif edilmiştir. Başlıcaları; Vertikal band gastroplasti, Gastrik band (Mide kelepçesi), By Pass (Roux&Y Gastric bypass) tüp mide (Sleeve gastrectomy) ve emilimi engelleyen ameliyatlardır (biliopankreatik diversiyon, duodenal switch).
Laparoskopik gastrik band ameliyatında yaklaşık 1 cm’lik bir kemerle midenin en üst kısmında küçük bir hazne oluşturulur. Bantın daralttığı kısımdan midenin alt kısmına geçişin kısıtlanması, böylece yukarıdaki haznenin erkenden dolması ile yeme miktarında azalmaya yol açar. Zaman içerisinde bu band şişirilerek bu geçişin daha azaltılması mümkündür.
Gastrik bypass midenin ikiye bölünüp yukarıda bırakılan küçük parçaya “Y” şeklini alacak şekilde ince bağırsak ile yeni bir ağızlaştırma yapılır. Burada hem mide haznesi küçülmüştür, hem de emilim yüzeyi küçültülmüştür.
Tüp mide, yani sleeve gastrectomy, ameliyatında midenin geniş bir kısmı çıkarılmakta ve midenin kalan kısmı ince bir tüp haline getirilmektedir.
Laparoskopik Cerrahi Nedir?
Laparoskopik Cerrahi; açık cerrahiden farklı olarak karın duvarını kesmeden sadece 5-12 mm çaptaki deliklerden girilerek yapılan ameliyatlara verilen isimdir. Laparoskopik ve açık yöntemler kıyaslandığında ameliyat sonrasında hastanın iyileşme süreci daha kısa ve ağrısı daha az olduğu için laparoskopik cerrahi daha üstündür.
Kimler Aşırı Şişmanlık Nedeniyle Ameliyat Olabilir?
- VKİ 40’ın üzerinde olanlar
- VKİ 35-40 arasında ancak şişmanlık kaynaklı şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi ilave hastalığı bulunanlar.