Sesi algılayan organ olan kulağımız üç bölümden oluşmaktadır. Kulak kepçesi ve dış kulak yolunun oluşturduğu dış kulak, ses dalgalarını toplayıp kulak zarına iletmekten sorumludur. Kulak zarı ve çekiç, örs ve üzengi kemikçiklerinden oluşan orta kulağın görevi gelen ses dalgalarını iç kulağa iletmektir. İç kulak ise, ses enerjisini elektrik enerjisine çevirerek işitme sinirine iletir. Bu ileti işitme siniri ve merkezi işitsel yollar vasıtası ile beynimize iletilir ve duyduğumuz ses bu şekilde anlamlandırılır. İşitme kayıpları iletim tipi ve iç kulak kaynaklı olarak ikiye ayrılır.
İletim tipi işitme kayıpları nelerdir, nasıl tedavi edilir?
Dış ve orta kulağı tutan hastalıklar sesin iletimini bozdukları takdirde iletim tipi işitme kaybına yol açarlar.
Kulak zarı delikleri: Kulak zarı delikleri iltihaplanma, travma gibi nedenlerle ortaya çıkabilirler. Deliğin kapatılması için kişinin kendi dokularından alınan parçalar kullanılmaktadır.
Üzengi kemiği kireçlenmesi (otoskleroz): Otoskleroz, üzengi kemikciğinin kireçlenme nedeniyle hareket edememesine bağlı gelişen iletim tipi işitme kaybı ile karakterizedir. Kadınlar da daha sık görülür, hastalık süreci gebelik sırasında hızlanır. Kireçlenen üzengi kemiği çıkarılıp örs kemiği ile iç kulak arasına bir protez yerleştirmek suretiyle işitme kaybını gidermek mümkündür.
Kemikçikler ile ilgili diğer sorunlar: Kulakta ki iltihaplanmalar veya travmaya bağlı kemikçiklerde ayrılma, erime veya kireçlenmeler görülebilmektedir. Kemikçiklerin önemli bir bölümünün eridiği durumlarda ses dalgalarını kulak zarından üzengi kemiğine ileten protezler kullanılmaktadır. Kemikçiklerde oluşan erimeler nedeniyle kemikçiklerin devamlılığının bozulduğu durumlarda ise son yıllarda kemik çimentosu yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır.
İç kulak işitme kayıplarının nedenleri nelerdir?
İç kulaktan kaynaklanan işitme kayıpları genetik, iltihabi, travmatik, ilaçlara bağlı veya yaşlanmaya bağlı olarak gelişebilir.
İç kulak işitme kayıplarının tedavisi nasıldır?
İç kulak işitme kayıplarının rehabilitasyonunda en sık kullanılan modalite işitme cihazlarıdır. İşitme cihazları çevredeki sesi amplifiye ederek kulağa ileten cihazlardır. Son yıllarda, hızla gelişen teknolojik ilerlemeye paralel olarak işitme cihazlarının da boyutları giderek küçülmüş ve daha fonksiyonel hale gelmiştir. Hafif işitme kayıplarında kulak kanalı içerisine yerleştirilen işitme cihazları yeterli olabilirken orta-ileri işitme kayıplarında kulak arkası işitme cihazları daha etkilidir.
Koklear implantasyon (biyonik kulak): Eğer iç kulak kayıpları işitme cihazı ile rehabilite edilemeyecek kadar ileri ise koklear implantasyon ile kişinin duyması sağlanabilir. Koklear implant cihazının ameliyat ile yerleştirilen bir iç ve de işitme cihazına benzer bir dış parçası vardır. İç parçanın elektrodu ameliyat ile iç kulağa yerleştirilir. Dış parça, dışarıdan gelen sesi elektrik enerjisine çevirip mıknatıs vasıtası ile iç parçaya iletir. Bu elektrik enerjisi iç kulak sinirini uyararak işitmeyi sağlar. Koklear implantasyon hem doğuştan işitme kayıplı çocuklara hem de işitmesini sonradan kaybetmiş kişilere uygulanabilir. Doğumsal olarak iç kulağın veya işitme sinirinin gelişmediği ya da tümörler yüzünden işitme sinirinin tahrip olduğu vakalarda koklear implantasyonun yapılması mümkün değildir. Bu durumlarda ise beyinsapı implantları ile işitmeyi sağlamak mümkündür. Beyinsapı implantının koklear implanttan farkı ise iç parçanın elektrodunun iç kulağa değil, beyinsapına yerleştirilmesidir.