Danışmanımız ve Yazarımız Dr. Gülsemin Güloğlu, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Dr. Halil Bayazıt ile “benler” üzerine konuştu. Bayazıt, “Vücutta 50 veya daha fazla sayıda ben olması, kişide deri kanseri oluşma riskini arttırır” dedi.
Benler neye benzer, vücudun hangi bölgelerinde vardır? Benlerin değişim göstermesi bir tehlike işareti midir? Kaç tip ben vardır ve ben türleri nelerdir?
Benler temel yapılarını oluşturan melanosit hücrelerinin renk yapıcı özelliğinden dolayı, kahverenginin çeşitli tonlarında olabilir. Büyüklükleri birkaç milimetre ile birkaç santim arasında değişebilir. Şekilleri yuvarlak, oval veya düzensiz olabilir. Benler cildimizin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Doğru bir ben muayenesinde saç derisi, avuç, ayak tabanı ve genital bölge de dahil olmak üzere tüm deri yüzeyi kontrol edilmelidir. Benlerin kendilerine özgü bir yaşam döngüsü vardır. Bu değişimler uzun yıllar içerisinde yavaş yavaş olur. Ergenlik çağında, güneşlenme sonrasında veya hamilelik sırasında benlerin renkleri koyulaşabilir veya yeni benler ortaya çıkabilir. Benlerde ortaya çıkan ani değişimler normal değildir ve mutlaka bir dermatolog tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Basit (sıradan) benler: Özellikle hayatın ilk 20 yılında ve en fazla ergenlik çağında belirmeye başlayan birkaç milimetre ya da en fazla yarım santim civarında olabilen benler, genellikle kahverenginin tek bir tonunda veya koyu kahve-siyah renkli, yuvarlak veya hafif oval formda lekeler olarak başlayıp, zamanla ciltte kabarık ve daha açık renkli bir görünüm alabilir. Bu şekliyle tek başlarına herhangi bir tehlike arz etmezler ancak sayıları önemlidir. Genellikle 50 ya da daha fazla sayıda olması, kişinin deri kanseri oluşma riskinin artmış olabileceğine işaret eder. Cildimizdeki bu tip benler şekil, renk ve büyüklük açısından birbirlerine benzerlik gösterir. Bunlardan biri ya da birkaçının diğer benlerden farklı özellik göstermesi önemlidir. Bu farklı benlerin düzenli aralıklarla kontrolü veya cerrahi olarak çıkartılması gerekebilir.
Konjenital(doğumsal) benler: Bazı benler henüz doğum anında cildimizde mevcuttur. Bu doğumsal benlerin yüzeyinden deri kanseri (melanom) gelişme riski, sıradan benlere göre biraz daha fazladır. Özellikle 20 santimden büyük olanlarda bu riskin çok daha artmış olduğu kabul edilir ve tedavileri gerekir.
Displastik nevus (atipik) benler: Bu benler genellikle ortalama basit benlerden daha büyüktürler (yarım santimden daha büyük). Ortaları daha koyu, etrafı daha açık kahverengi olabilir. Irsi olabilirler. Atipik benleri olan kişilerde melanom gelişme riskinin kısmen artmış olduğu kabul edilir ve düzenli aralıklarla dermatologlar tarafından muayeneleri tavsiye edilir.
Cildi kontrol ederken şüpheli benleri nasıl tespit edersiniz, dermatoloğa gitmeniz gereken durumlar nelerdir? Benlerin çıkartılmasının kansere yol açtığı doğru mu?
Bunun için cildinizdeki leke ya da benleri kontrol ederken nelere dikkat etmeniz gerektiğini bilmeniz gerekir. Ayrıca cildinizdeki benlerin sayısını, yerlerini, büyüklüklerini not etmeniz ve sonraki muayenelerde bunları karşılaştırmanız ya da dermatoloğunuza bu bilgileri verebilmeniz de oldukça önemlidir.
Asimetrik olması; benin bir yarısının şekil, büyüklük ya da renklenme açısından diğer yarısına benzememesi. Benin kenarlarının düzensiz, girintili, çıkıntılı ya da belirsiz olması. Benin büyüklüğünün yarım santimden büyük olması. Mevcut bir benin yüzeyinde kanama, yara ya da kabuklanma başlaması. Önceden bilinen bir bende haftalar aylar içinde ortaya çıkmış olan herhangi bir değişiklik.
Tıbben benlerin kesilip çıkartılmasının hastaya hiçbir zararının olmadığı kesin olarak kanıtlanmıştır. Kanserleşmiş olsa bile benlerden parça alınması ya da tamamen çıkartılmasının hiçbir sakıncası yoktur. Aksine riskli bir benin ya da kanser değişimlerinin başlamış olduğu bir benin alınmamasının, teşhis ve tedavide geç kalınması gibi çok önemli zararları olabilir.
Benler
Paylaş