DEİK/Türkiye-Azerbaycan İş Konseyi Başkanı Selçuk Akat, Türkiye-Azerbaycan ikili ticaret hacminin 2024 yılı sonunda 5 milyar dolar seviyesine yaklaştığını belirterek, “Türkiye-Azerbaycan ticaretinde, 2023’te ihracatımız 2.7 milyar dolarken, 2024’te 3 milyar doları geçti. Türkiye’nin Azerbaycan’a ithalatı ise; 2023’te 1.4 milyar dolar, 2024’te 1.8 milyar dolar oldu” diyor. Türkiye’nin Azerbaycan’a ihracatında başlıca ürün gruplarında; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, elektrikli makina ve cihazlar, motorlu kara taşıtları, plastikler ve mamulleri, demir veya çelikten eşyalar, giyim eşyası ve aksesuarları, mobilyalar, aydınlatma cihazları, prefabrik yapılar, optik, fotoğraf, ölçü, tıbbi alet ve cihazlar, temizlik maddeleri, kimyasal maddelerin öne çıktığını aktaran Akat, Türkiye’nin Azerbaycan’dan ithalatında başlıca ürün gruplarında; mineral yakıtlar, yağlar, alüminyum ve alüminyumdan eşyalar, pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat, plastikler ve mamulleri, demir ve çelik, organik kimyasallar, gübreler, bakır ve bakırdan eşyalar, kurşun ve kurşundan eşyalar, ham postlar, deriler ve köselelerin yer aldığını belirtiyor.
“Zengezur Koridoru’nun açılması iki ülke arasında ticaret hacmini artıracak”: Selçuk Akat, Türkiye-Azerbaycan Tercihli Ticaret Anlaşması ile Azerbaycan tarafından Türkiye’ye; bazı aroma verici maddeler, plastik şişeler ve mataralar, ahşap ürünleri, kağıt ve kartondan eşyalar, bakır teller, çamaşır makineleri, bazı ambalajlama makineleri, monitörler ve ekranlar gibi video kaydedici veya çoğaltıcı içeren cihazlar ve motorlu taşıtların bazı aksam parçalarında %33 ile %100 arasında değişen oranlarda gümrük vergilerinde yapılacak indirimlerle ilave pazar giriş imkanı, Türkiye tarafından ise Azerbaycan’a dut ve ayva, bazı içecekler, şarap, bir kısım demir-çelik ürünleri, ambalaj malzemeleri, alüminyum gibi ürünlerde ilave pazara giriş imkânı tanıdığını kaydediyor. Akat, iki ülke arasında bu anlaşmanın kapsamının genişletilmesi gerektiğine dikkat çekiyor: “İki ülke arasında ulaşım imkanlarının genişletilmesi; bu amaçla Zengezur Koridoru’nun açılması iki ülke arasında ticaret hacminin daha da artması için faydalı olacaktır. İki ülke arasında BTC ve TANAP Boru Hatları, BTK Demiryolu gibi yeni stratejik projelerin geliştirilmesi ticaret hacmi üzerinden çarpan etkisi yaratacaktır. E-ticaretin kolaylaştırılması da önümüzdeki dönem için etkili olacaktır.”
İki ülkenin karşılıklı yatırımları: Selçuk Akat, Türkiye’de yaklaşık 5800 şirketin Azerbaycan’a yaklaşık 12 milyar dolar düzeyinde yatırım gerçekleştirdiğini ifade ediyor: “Azerbaycan, Türk şirketlerinin Hollanda’dan sonra en çok yatırım yaptığı ikinci ülkedir. Petrol dışı sahalarda Azerbaycan’a en fazla yatırım yapan ülke Türkiye’dir. Azerbaycan ‘Made in Azerbaijan’ programı ve 7 farklı özel tasarım sanayi ve teknoloji parkında üretim imkânıyla yeni bir petrol ve doğal gaz dışı alanlarda üretim imkânı sunuyor. Azerbaycan’ın Türkiye’deki yatırımları 20 milyar dolara ulaştı, Türkiye’de 2949 Azerbaycan sermayeli şirket kuruldu. Azerbaycan Türkiye’de stratejik yatırımlar yaptı. Bu yatırımların önemli bir kısmı enerji sektöründe yoğunlaşıyor. Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından Petkim Petrokimya Holding A.Ş.’nin (PETKİM) çoğunluk hisselerini satın alındı. SOCAR ayrıca 6.3 milyar dolar yatırımla 2018’de açılışı yapılmış Star Rafinerisi yıllık 10 milyon ton rafinaj kapasitesiyle Türkiye pazarındaki petrol ürünleri talebinin büyük kısmını karşılamayı hedefliyor. Yatırımın tamamlanması sonrası bu tutarın yaklaşık 20 milyar dolar bulacağı tahmin ediliyor.”
Karşılıklı yatırımların artması için: Selçuk Akat, DEİK/Türkiye-Azerbaycan İş Konseyi olarak, Azerbaycan’da İhracatın ve Yatırımların Teşviki Fonu (AZPROMO) ve Sahipkarlar (İşverenler) Konfederasyonu (ASK) ile karşılıklı yatırımların artması için çalıştıklarını vurguluyor: “Türkiye ve Azerbaycan olarak iki devlet, tek millet ve tek ekonomi olma yolunda stratejik adımlarla ilerliyoruz. Türkiye ve Azerbaycanlı şirketlerin iş birliği yaparak, oluşan yeni jeopolitik denklemi ve Karabağ’daki yatırım potansiyelini en verimli şekilde değerlendirip aynı milletin kurduğu iki devleti tek ekonomi haline getireceğiz. İş Konseyimiz teşebbüsüyle Türkiye-Azerbaycan-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kadın Girişimciler İş Forumu’nun ilkini 2023’te İstanbul’da, ikincisini ise 2024’te Lefkoşa’da üç ülkenin önde gelen iş kadınlarının katılımlarıyla gerçekleştirdik. İş Konseyi olarak, Azerbaycan’ın petrol ve doğalgaza bağımlı ekonomiden sanayisini çeşitlendirerek sürdürülebilir kalkınma patikasında ilerlemesi için her türlü deneyimimizi paylaşıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanlarımızın belirlediği 15 milyar dolar hedefini yakalamak için karşılıklı adımlar atmaya devam ediyoruz.”
Türkiye-Azerbaycan ticaretinde hedef; 15 milyar dolar
Önümüzdeki dönemde ‘Tek Millet, İki Devlet’ şiarımıza uygun olarak tek ekonomi için Zengezur koridorunun açılması, Karabağ’ın yeniden inşası, Azerbaycan’ın petrol ve doğalgaz dışı sektörlerinin geliştirilmesi için çalışmaya devam edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanlarımızın belirlediği 15 milyar dolar hedefini yakalamak için karşılıklı adımlar atmaya devam ediyoruz.”
Yorumlar