31.08.2016, 17:00
14526
Ekonomide balans ayarı
Temmuz ayının tam ortasında Türkiye hem siyasi, hem ekonomik, olumlu anlamda iki kırılmayı birden yaşadı. Siyasi kırılma uzlaşma siyasetini ve demokraside tam mutabakatı, ekonomide ise yatırıma ve üretime yönelik önemli bir vizyon değişikliği ve reformlarda kararlılık sağladı. Şunun için “kırılma” diyorum: Bunlar toplumun genel talepleriydi, ancak gerçekleşmeleri çok yavaş seyrediyordu. Mutabakat ve uzlaşma, 15 Temmuz 2016-31 Ağustos 2016 arasındaki birbuçuk aya önemli reformların sığdırılmasını başardı.
Ekonomide herhangi bir olumsuz sarsılma yaşanmadı ve iş dünyasının genelinde yatırım iştahı beklenmedik ölçüde arttı. Güçlenen yatırım eğilimi faizlerin makul oranda düşürülmesini ve finans sisteminin kredi hacminin artışını da beraberinde getirdi.
Besbelli ki demokraside mutabakat ve siyasette uzlaşma sürdürülebilirse önümüzdeki aylarda ve 2017 yılı boyunca makro ve mikro ölçekli ekonomik reformların birbirini izlemesi, Orta Vadeli Program hedeflerine ulaşılması ve hatta aşılması sürpriz olmayacak.
Birbuçuk aya sığdırılmış reform ve düzenlemelere de Başbakan, “ayet değildir”ler dedi. Bu demektir ki yüksek teknolojili üretime yönelik ve doğrudan yatırımcı sermayeye cazip gelecek bir teşvik ve destek sistemi getirilecek. Bu çok önemli çünkü; 2011’de yürürlüğe giren Bölgesel Teşvik Sistemi’nin beş yıllık uygulaması şu sonuçları verdi:
Büyük destekler verildi ama bölgesel eşitsizliklerde yakınsama sağlamadı. 6’ncı bölgeye yapılan yatırımlar 1’inci bölgeye yapılan yatırımların 6’da 1’i düzeyinde kaldı. Son beş yılda 1’inci bölgeye 7 bin 590 yatırım için teşvik alınırken 6’ncı bölge için alınan teşvik belgelerinin sayısı 2 bin 340’ta kaldı.
Yatırımların tutarı yönünden de mevcut teşvik sistemi dengesizlikleri gideremedi. Beş yıllık uygulama sonucunda 6’ncı bölgedeki teşvikli yatırımların tutarı 19.1 milyar lirada kalırken 1’inci bölge için alınan teşvikli yatırımlar 135 milyar liraya ulaştı.
Kaydedilmesi gereken önemli bir nokta da ‘Yüksek Teknolojili Üretim’e geçişle ilgilidir. Haziran 2012 ile Haziran 2015 arasında toplam teşviklerde yüksek teknolojili yatırımların payı yüzde 1.5 düzeyinde kaldı. Aynı dönemde imalat yatırımlarının yüzde 59’una yakın kısmı orta düşük ve düşük teknolojili yatırımlar oldu. Bölgesel yakınsama bağlamında ise tek başarı, 5. ve 6. Bölgeler’de sağlanan istihdamın diğer bölgelere göre daha yüksek olmasıydı.
Hükümet yakında mevcut teşvik sisteminin yanına “Proje Bazlı Teşvik Sistemi”ni koyacak. Destek, kategorilere değil, projenin kendisine verilecek. İllere, hatta ilçelere göre realize edilen dinamik bir teşvik sistemimiz olacak. Destekler yatırımın yüzde 100’üne kadar çıkabilecek. Ayrıca Başbakan, Güneydoğu ve Doğu’yu yeni baştan mamur hale getirecek özel bir teşvik ve destek paketi hazırladıklarını, paketin detaylarını ilgili illere giderek bizzat açıklayacağını duyurdu.
O halde karşımıza, “hızlanan bir yeni Türkiye” çıkmaktadır, yatırım kararı verecek olanlar için gün bugündür.
Kurban Bayramı’nızı kutluyor, barış ve huzur dolu, mutlu, sağlıklı, başarılı ve bereketli günler diliyorum.
Ekonomide herhangi bir olumsuz sarsılma yaşanmadı ve iş dünyasının genelinde yatırım iştahı beklenmedik ölçüde arttı. Güçlenen yatırım eğilimi faizlerin makul oranda düşürülmesini ve finans sisteminin kredi hacminin artışını da beraberinde getirdi.
Besbelli ki demokraside mutabakat ve siyasette uzlaşma sürdürülebilirse önümüzdeki aylarda ve 2017 yılı boyunca makro ve mikro ölçekli ekonomik reformların birbirini izlemesi, Orta Vadeli Program hedeflerine ulaşılması ve hatta aşılması sürpriz olmayacak.
Birbuçuk aya sığdırılmış reform ve düzenlemelere de Başbakan, “ayet değildir”ler dedi. Bu demektir ki yüksek teknolojili üretime yönelik ve doğrudan yatırımcı sermayeye cazip gelecek bir teşvik ve destek sistemi getirilecek. Bu çok önemli çünkü; 2011’de yürürlüğe giren Bölgesel Teşvik Sistemi’nin beş yıllık uygulaması şu sonuçları verdi:
Büyük destekler verildi ama bölgesel eşitsizliklerde yakınsama sağlamadı. 6’ncı bölgeye yapılan yatırımlar 1’inci bölgeye yapılan yatırımların 6’da 1’i düzeyinde kaldı. Son beş yılda 1’inci bölgeye 7 bin 590 yatırım için teşvik alınırken 6’ncı bölge için alınan teşvik belgelerinin sayısı 2 bin 340’ta kaldı.
Yatırımların tutarı yönünden de mevcut teşvik sistemi dengesizlikleri gideremedi. Beş yıllık uygulama sonucunda 6’ncı bölgedeki teşvikli yatırımların tutarı 19.1 milyar lirada kalırken 1’inci bölge için alınan teşvikli yatırımlar 135 milyar liraya ulaştı.
Kaydedilmesi gereken önemli bir nokta da ‘Yüksek Teknolojili Üretim’e geçişle ilgilidir. Haziran 2012 ile Haziran 2015 arasında toplam teşviklerde yüksek teknolojili yatırımların payı yüzde 1.5 düzeyinde kaldı. Aynı dönemde imalat yatırımlarının yüzde 59’una yakın kısmı orta düşük ve düşük teknolojili yatırımlar oldu. Bölgesel yakınsama bağlamında ise tek başarı, 5. ve 6. Bölgeler’de sağlanan istihdamın diğer bölgelere göre daha yüksek olmasıydı.
Hükümet yakında mevcut teşvik sisteminin yanına “Proje Bazlı Teşvik Sistemi”ni koyacak. Destek, kategorilere değil, projenin kendisine verilecek. İllere, hatta ilçelere göre realize edilen dinamik bir teşvik sistemimiz olacak. Destekler yatırımın yüzde 100’üne kadar çıkabilecek. Ayrıca Başbakan, Güneydoğu ve Doğu’yu yeni baştan mamur hale getirecek özel bir teşvik ve destek paketi hazırladıklarını, paketin detaylarını ilgili illere giderek bizzat açıklayacağını duyurdu.
O halde karşımıza, “hızlanan bir yeni Türkiye” çıkmaktadır, yatırım kararı verecek olanlar için gün bugündür.
Kurban Bayramı’nızı kutluyor, barış ve huzur dolu, mutlu, sağlıklı, başarılı ve bereketli günler diliyorum.
