Page 14 - KobiEfor Kasım 2024

KAPAK

yana AB’nin en büyük girişimlerinden birisi olduğunu ifade üzere ürüne eşlik edecek “dijital ürün pasaportları” geliş-
ediyor. AB bu dönüşüme 1 trilyon Euro bütçe ayırdı. Yaptırım- tirilmesi, zorunlu yeşil kamu alımları kriterleri getirilmesi
lara uğramadan AB ile ticaret yapmak ve sürdürülebilir kal- amaçlandı.
kınmak isteyen ülkeler, yeşil ve dijital dönüşümünü Bu çerçevede, AB’nin Döngüsel Ekonomi Eylem Planı
gerçekleştirmek zorunda. kapsamında öncelikli ürün gruplarından başlamak üzere
tüm ürünlere yönelik mevzuat tasarıları hazırlaması öngö-
Karbon vergisi geliyor rülüyor. İlk aşamada batarya, tekstil, yapı malzemeleri, am-
Fit for 55 Paketi ve SKDM: Avrupa Yeşil Mutabakatı kap- balaj ve ambalaj atıklarına ilişkin mevzuat
samında; AB’nin iklim, enerji, arazi kullanımı, ulaşım ve ver- taslakları/stratejiler yayımlandı. AB tarafından 2023’te
gilendirme politikalarının 2030’a kadar 1990’daki seviyesine açıklanan Yeşil Mutabakat Sanayi Planı ile de sanayi sektö-
kıyasla %55 emisyon azaltımı sağlanacak şekilde gözden ge- rünün yeşil dönüşümü ve rekabet edebilirliği ve ekonominin
çirilmesi için “Fit for 55 (55’e Uyum)” mevzuat değişikliği pa- dönüşümüne yönelik yatırımları sağlamak için bir politika
keti, Avrupa Komisyonu’nca 14 Temmuz 2021’de yayımlandı. çerçevesi çizildi. Planın, Avrupa Yeşil Mutabakatı, AB Sanayi
Paketin uluslararası ticareti etkileyecek en önemli unsurla- Stratejisi ve özellikle Döngüsel Ekonomi Eylem Planı kap-
rından birisi, dünyada ilk kez uygulamaya konulacak olan Sı- samında sanayiyi dönüştürmeye yönelik sürdürülen çabaları
nırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM). tamamlaması öngörülüyor. AB’nin açıkladığı Atık Sevkiyatı
1 Ekim 2023’te yürürlüğe giren SKDM, geçiş döneminin Tüzüğü Taslağı ile AB bir taraftan üçüncü ülkelere kontrol-
ardından 1 Ocak 2026’dan itibaren asıl uygulama dönemine süz atık ihracatını kontrol altına almayı hedefliyor, diğer yan-
girecek. SKDM ile AB’ye ihraç edilen ilk etapta demir-çelik, dan AB içindeki mevcut atıkların bir kaynak olarak
çimento, alüminyum, gübre, elektrik ve hidrojen sektörle- ekonomiye kazandırılması ve döngüsel ekonomi hedefleri-
rindeki ürünlerin üretimindeki karbon emisyonları ve üreti- nin desteklenmesini amaçlıyor.
minden kaynaklı (dolaylı) emisyonların raporlaması
istenecek. 2026 itibarıyla ithal ürünlere gömülü emisyonlar
için AB Emisyon Ticaret Sistemi’ndeki (ETS) haftalık karbon
fiyatları dikkate alınarak, AB’de yetkilendirilmiş ithalatçılar
tarafından karbon ücreti ödenmeye başlanacak. Çimento ve
gübre sektörlerindeki dolaylı emisyonlar da ücretlendirmeye
tabi olacak.

Döngüsel ekonomi ve çevresel sürdürülebilirlik
Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın ana unsurlarından bir diğeri
de ilgili tüm ürün mevzuatına etki edecek olan döngüsel eko-
nomi. Bu ana tema altında 2020’de sırasıyla; AB Yeni Sanayi
Stratejisi ve Döngüsel Ekonomi Eylem Planı açıklandı. Böy-
lece AB, hammadde temini aşamasından ürünlerin üretimi,
tüketimi ve atık yönetimine dair döngüsel bir yaklaşımla yeni
kurallar getirileceğini açıkladı, elektronik ve bilişim tekno-
lojileri, piller ve araçlar, ambalaj, plastikler, tekstil, yapı ve in-
şaat, gıda, su ve besinler öncelikli sektörler olarak belirlendi. TÜRKİYE’DE YEŞİL KALKINMA DEVRİMİ
Avrupa’nın iklim-nötr düzene geçişine yönelik siyasi ta- BAŞLADI
ahhüdün hukuki açıdan bağlayıcı bir yükümlülüğe dönüştü- Türkiye, yeşil dönüşüm ve dijitalleşme sürecinde aktif bir
rülmesi amacıyla 2021’de Avrupa İklim Yasası kabul edildi. rol üstleniyor. 2053 Net Sıfır Emisyon hedefiyle iddiasını or-
Dijital ürün pasaportları geliyor: Gümrük Birliği kapsa- taya koyan ülkelerin başında gelen Türkiye, yeşil kalkınma
mında Türkiye’nin de uyum sağladığı ürün mevzuatında devrimine başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,
önemli değişiklikler getirecek olan ve 2022’de açıklanan Sür- bu konudaki kararlılığını sık sık dile getirerek, Türkiye’nin
dürülebilir Ürün İnisiyatifi ile gıda, yem ve medikal ürünler iklim değişikliğiyle mücadelede öncü bir ülke olma hedefinin
haricinde tüm ürün grupları için sürdürülebilirliğin bir norm altını çiziyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin iklim de-
olarak belirlenmesi amaçlandı. Bu çerçevede açıklanan Yeni ğişikliğiyle mücadeledeki hedeflerinin, sürdürülebilir kal-
Eko-Tasarım Tüzüğü Taslağı ile ürünlerin daha dayanıklı, kınma ve yeşil dönüşüm çabalarının bir parçası olduğunu
tamir edilebilir, karbon emisyonu düşük, zararlı kimyasal- belirterek, Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’na taraf olması
lardan ari, geri dönüştürülebilir olmasına yönelik AB düze- ve 2053 yılına kadar karbon nötr olma hedefi belirlemesinin
yinde ortak kurallar belirlenmesi, bu doğrultuda ürünlerin bu çabaların somut bir göstergesi olduğunu ifade ediyor.
AB piyasasına arzı için karşılaması gereken standartların Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin 2053 vizyonunun ilk ve
sürdürülebilirlik ekseninde şekillendirilmesi, ürüne ilişkin en kritik hedeflerinden birinin yeşil kalkınma devrimi oldu-
söz konusu bilgilerin tüketici, piyasa gözetimi otoriteleri, geri ğunu her fırsatta vurguluyor.
dönüşüm sektörünce kolayca ulaşılabilir olmasını sağlamak
14 KobiEfor Kas m 2024