Page 58 - KobiEfor Mart 2023 Sayı 282

UZMAN

Türev Almayı Biliyor Musunuz? Aferin

lkemizin büyük ve kurumsal nabilir ve sorularınıza sayısal yanıt-
bir şirketinin yöneticilerine lar alınabilir.
Ü uzun süre veri analizi eği- Gerçek hayatta çok sık karşılaşma
timi verdim. Kendilerine Excel altın- durumumuz türev ve integral için
daki istatistik fonksiyonlarını ve ‘Data de mevcuttur. Türev, bir değişkenin,
Analysis’ modülündeki veri analizi başka bir değişkene göre değişim
+DOXN hQDOGÖ araçlarını kullanmayı öğretmem hiç hızını açıklarken, integral belli bir
de zor olmuyordu. Kendileri zaten
aralıktaki toplam değişimi ya da bi-
haluk@paradigmam.com Excel’i kullanma konusunda çok de- riken değişim miktarını ifade etmek
neyimli olduklarından, iyi tanımlanmış için kullanılır. Örneğin; ortalama hı-
bir veri analizi problemini çözmeleri zını veya hız fonksiyonunu bildiğimiz
sadece birkaç dakikalarını alıyordu.
Matematik ve onun Daha sonra kendilerine; ‘yarın sabah bir otomobil ile ilerlerken, belli bir
uygulamalı bir bana çevrenizde binom dağılımı veya andaki hızımızı bilmek istediğimizde
kolu olan istatistik normal dağılım ile çözülmesi gereken farkında olmadan türev, belli bir za-
man aralığında ne kadar yol alaca-
hayatın tam gerçek bir problem getirin’ dediğimde ğımızı bilmek istediğimizde integral
kendisidir. ise hiçbir örnek getiremiyorlardı. Tıpkı kullanıyoruz.
Sosyal bilimler kendisine verilen bütün fonksiyonların
dahil, türev ve integralini ezbere alabildiği
için başarı ile üniversiteden mezun
hangi alandan olmuş bir öğrencinin bu yaptığının
mezun olursa olsun gerçek hayatta ne işe yarayacağını
bu konuların bilemediği gibi.
gerçek hayatta İstatistikin iskeleti olan binom ve nor-
ne anlama mal dağılım ile matematiğin temelini
geldiğini bilmeden oluşturan türev ve integral, üniversi-
teden mezun olmamızı zorlaştırmak
veya gerçek hayatta için bulunmuş konular değil, hayatın
karşılaştığı bir tam kendisidir. Çevremizdeki bütün
problemi olaylar istatistiki dağılımlar, türev
bu konuları veya integralden birisi ile açıklanabi- Belli bir fonksiyonun türev veya in-
tegralinin nasıl alındığını bilmiyorsa-
kullanarak lir. Sosyal olaylar bile… nız, ihtiyacınız olduğunda bunu bu-
çözmeden Bu kavramların ne anlama geldiğini labilmeniz sadece birkaç dakikanızı
bilmeden veya gerçek hayattaki kar-
mezun olan şılıkları ile uygulamalarını gözlemle- alır ama bütün türev veya integral
bir üniversite yemeden ‘atılan 5 zardan ikisinin tura hesaplarını ezbere biliyorsanız bile
öğrencisi gelme olasılığını!’ hesaplayabilmek bunların ne işe yaradığını bilmiyor-
mezuniyetini veya türev ve integralin nasıl alındı- sanız, inanılmaz bir zihinsel yükü bo-
şuna taşıyorsunuz demektir.
bir kere daha ğını ezberlemek ciddi bir kaynak ve Kısaca; matematik ve onun uygula-
zihin gücü israfıdır.
sorgulamalıdır Örneğin; sabah işe giderken durakta malı bir kolu olan istatistik hayatın
diye düşünüyorum. beklediğiniz otobüsün birkaç daki- tam kendisidir. Sosyal bilimler dahil,
Kaç yaşında ka içinde gelmesinden, işe gidişteki hangi alandan mezun olursa olsun
olursa olsun… seyahat süresine, sahip olduğunuz bu konuların gerçek hayatta ne an-
zeka seviyesinin toplumda ilk yüzde lama geldiğini bilmeden veya gerçek
kaça girdiğinden, çalıştığınız fabrika- hayatta karşılaştığı bir problemi bu
da üretilen ürünlerin arızalı çıkma- konuları kullanarak çözmeden me-
sına, ihracatımızın 2023 yılında belli zun olan bir üniversite öğrencisi me-
bir değerin üzerine çıkmasından, kü- zuniyetini bir kere daha sorgulama-
resel krizlerin ortaya çıkma sıklığına lıdır diye düşünüyorum. Kaç yaşında
kadar her şey istatistik olarak açıkla- olursa olsun…

58 KobiEfor Mart 2023