Page 58 - KobiEfor-Mart-2021

6g</(áà

Pandemide beyin göçü tersine çevrilebilir:

´7UNL\H NUL]L I×UVDWD G|QåWUHELOLUµ

Fenerbahçe Üniversitesi Öğretim Üyesi sıralarda yer alan Türkiye’nin Pandemi ile
Doç.Dr. Özlem Özdemir, beyin göçünden birlikte krizi fırsata dönüştürerek, beyin
negatif etkilenen ülkeler arasında ilk göçünü tersine çevirebileceğini söylüyor.

andemi ile birlikte ‘beyin göçü’ yeniden gün- İş dünyasının ucuz işgücü bulmaktan vazgeçmesi
deme geldi. Türkiye, beyin göçü veren ve ni- gerektiğini vurgulayan Özdemir, “Nitelikli insanın iste-
Ptelikli insan kaynağını kaybeden 34 ülke ara- yeceği ücret karşılığı da ona göre olur. Nitelikli insa-
sından ilk 10’lara yükseldi. Fenerbahçe Üniversitesi nın kendisine değer verildiğini hissetmesi ve mutlu
Öğretim Üyesi Doç.Dr. Özlem Özdemir, Pandemi ile olması şart. Yaratıcılığın ve girişimciliğin önündeki
birlikte Türkiye’nin beyin göçünü tersine çevirebi- engeller, fesatlıklar ve hasetliğin önüne geçilmesi için
leceğini söylüyor: “Salgın ile birlikte birçok sektör tedbirlerin alınması gerekiyor. İş dünyasında rekabet
krize girdi. Avrupa birçok insanı işten mesai arkadaşının gelişmesine ve iler-
çıkardı. Özellikle de yabancı uyruklu- lemesine engel olmakla başlıyor. Birlik
ları. Eğitim sektörü de bu durumdan ve beraberlik ruhu genç yaşta okullarda
etkilendi. Avrupa’daki birçok üniversi- öğrencilere aşılanması, şirketlerin te-
te yabancı öğretim üyelerinin görevle- mel çalışma ilkeleri ve prensipleri ara-
rine son verdi. Çoğu bilim insanı ken- sında yer alması şart. Türk iş dünyası
di ülkelerine dönmek zorunda kaldı. 5 milyonu aşan göçmenle 29 milyona
Türkiye bu durumda krizi fırsata çe- ulaşmış çalışan nüfusunu hızla bilişim
virebilir. Tersine beyin göçü projeleri- temelinde yeniden eğitmek zorunda.
nin böylesi kriz dönemlerinde yeniden Bu çalışabilir durumda atıl bekleyen
gündeme gelmesi gerekiyor.” Özlem 18 milyon işsizi klasik koşullarda istih-
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araş- Özdemir dam etmekten daha önemli. Mevcudu
tırma Kurumu’nun (TÜBİTAK) 2019’da iyileştirmek, verimlileştirmek mi yoksa
yurt dışındaki bilim insanlarının Türkiye’ye dönmele- eskisi gibi devam edip işsiz kalabalıkları da mı bu ve-
rini teşvik etmek amacıyla tersine beyin göçü projesi rimsiz sınai işleyişe dahil etmek mi? Temel ikilemimiz
başlattığını ve 36 ülkeden 242 başvurunun geldiğini ve 2030’lardaki dünya ekonomisindeki yerimizi bu so-
anımsatan Özdemir, “Pandemi döneminde tersine be- ruya verilecek yanıt belirleyecek” diye konuşuyor.
yin göçü projesinin yeniden gündeme gelmesi bir fark- “Bilişimde beyin göçünü engellemeliyiz”: Özde-
lılık yaratacaktır” diyor. “Yetiştirilmiş belli bir eğitim mir, ileri dijital teknolojinin şekillendiği bir üretim
seviyesine gelmiş insan gücünün genel olarak ekono- sistemini ifade eden 4. Sanayi Devrimi / Akıllı Sanayi
mik sebeplerle daha gelişmiş ülkelere göç etmesidir” / Sanayi 4.0 ve Sanayi 5.0 / Toplum 5.0 olarak adlan-
sözleriyle ‘beyin göçü’nü tanımlayan Özdemir, Ame- dırılan ‘süper akıllı toplumu’ yaratmak için insan bey-
rika Birleşik Devletleri, Kanada, İngiltere, Almanya, nine olan ihtiyacın artacağına dikkat çekiyor: “Geliş-
Fransa gibi gelişmiş ülkelerin beyin göçünden pozitif miş beyinlerin yurt dışına gitmesini engellemek için
etkilendiğini, Türkiye’nin ise beyin göçünden negatif cazip iş ortamları ve olanakları yaratılmalı. Dünya
etkilenen ülkelerin ilk sırasında yer aldığını belirtiyor. eskisi gibi olmayacak. Bilim, bilgi ve dijital teknolo-
“Mutsuzluk da beyin göçüne yol açıyor”: OECD’nin jiye hâkim olan dijital imparatorluğa sahip olacak-
beyin göçünün temel nedenlerini; ‘yurt dışında elde tır. Savaşlar artık topla tüfekle olmayacak. Bilişim
edilen imkanlar, artan gelir seviyesi, fırsatlar ve ha- alanında bizim beyin göçünü engellememiz gereki-
yat kalitesi’ başlıkları altında topladığını belirten Öz- yor. 2030’ları kazanmak istiyorsak 2020’lerde bili-
demir, gelişmiş beyinlerin göç etmesinin sebebinin şim teknolojileri temelinde yeniden eğitilmeliyiz.
sadece maddi imkanlar değil, aynı zamanda ‘saygı Unutulmamalıdır ki sadece gençler göç etmiyor, her
görmek, takdir edilmek, ödüllendirilmek’ olduğuna yaşta beyin göçü var. Bilişim sektöründe çalışanlar,
değiniyor: “Lise seviyesinde gençlerin bile hayali yurt doktorlar, mühendisler ön sıralarda göç ediyor. Tek-
dışına gitmek. Gençlerin bilgiye kolay erişimle başka nolojik bakımdan uyumlu ve yetenekli girişimcilerin
ülkelerle Türkiye’yi fırsatlar ve imkanlar bağlamın- kendilerine değer verilmediği algısı ve bu duyguyu
da karşılaştırıyor. Ülkedeki ekonomik koşulların yanı kuvvetlendirecek somut yaşanmışlıkları ortadan kal-
sıra mutsuzluk da beyin göçüne neden oluyor.” dırmakla işe başlanmalı.”

58 KobiEfor Mart 2021