Page 32 - KobiEfor Ekim 2021

UZMAN

Depozito İade Sistemi’ne Öneriler

lastik Sanayicileri Derneği (PAG- ları gibi Türkiye geridönüşüm sektörünün
DER) Yönetim Kurulu Başkanı tüm paydaşlarının yanı sıra depozito sis-
P Selçuk Gülsün ile 1 Ocak 2022 ta- temine dahil olacak içecek ambalajlarını
rihi itibariyle hayatımıza girmesi beklenen piyasaya süren işletmeleri ve depozito top-
‘Depozito İade Sistemi’nin nasıl işleyeceği lama noktası olarak hizmet verecek olan
ve sektöre olası etkileri hakkında görüştük. perakendecileri de sürece dahil eden ve
“Bu sistem özellikle Batı Avrupa ülkele- konunun tüm paydaşlarının üzerinde an-
rinde uzun yıllardır uygulanıyor olsa da tant kalacağı bir sistem kurgulanmaması
her ülkenin kendi gerçeklerini göz önün- halinde depozito uygulamasının yarardan
Hilmi Develi de bulundurarak, kendi özgün şartlarına çok zarar getirmesi ihtimalinin göz ardı
uygun bir sistem kurgulaması depozito edilmemesi gerektiğini belirten Başkan
ŚŝůŵŝĚĞǀĞůŝΛŐŵĂŝů͘ĐŽŵ uygulamasının başarıya ulaşması açı- Selçuk Gülsün, “Bilindiği üzere özellikle
sından büyük önem arz ediyor” sözle- plastik ve metal içecek ambalajları topla-
riyle başladığı anlatımında, ülkemizde ma-ayrıştırma tesislerinin gelirinin önemli
şu aşamada depozito sisteminin nasıl bir bölümünü oluşturmakta.
Plastik Sanayicileri uygulanacağı yönünde bir netlik olmadı- Depozito sistemiyle bu ambalajların atık
Derneği (PAGDER) ğını belirten Başkan Gülsün, “Depozito kaynağından ayrılması, bu tesislerin faali-
sisteminin, sektör paydaşlarını ve sanayi-
yetlerini devam ettirmesini zora sokabilir.
Yönetim Kurulu cilerini kapsayıcı şekilde kurgulanıp kur- Bu sebeple kurgulanacak depozito siste-
Başkanı gulanmayacağı konusunda belirsizlikler minin bu tesisleri de kapsayacak şekilde
Selçuk Gülsün devam ediyor. Bu sistem özellikle Batı Av- kurgulanmasına özen gösterilmelidir.
rupa ülkelerinde uzun yıllardır uygulanı-
Gündemde olan kurguların bazılarında
ile 1 Ocak 2022 yor olsa da her ülkenin kendi gerçeklerini ülkenin belirli sayıda bölgeye ayrılması ve
tarihi itibariyle göz önünde bulundurarak, kendi özgün bu bölgelerin tüm depozito hakkının ihale
hayatımıza girmesi şartlarına uygun bir sistem kurgulaması ile tek bir işletmeye verilmesi düşünülü-
depozito uygulamasının başarıya ulaşma-
yor. Bu gibi sistemler mevcut tesislerin
beklenen sı açısından büyük önem arz ediyor” dedi. atıl hale gelmesine sebep olacağı gibi geri
‘Depozito İade Depozito uygulaması temiz atığa erişimi dönüşüm sektörünün ana hammadde
Sistemi’nin kolaylaştıracak. İlk aşamada plastik, cam kaynaklarından bazıları üzerinde de mo-
ve metal içecek ambalajlarını kapsayacak
nopol yapılar kurulmasına sebep olacak-
nasıl işleyeceği olan depozito uygulamasının geçmişte kıs- tır. Gene benzer şekilde depozito sistemi-
ve sektöre olası men de olsa ülkemizde uygulanmakta ol- nin finansmanını sağlayacak olan içecek
etkileri hakkında duğunun altını çizen Selçuk Gülsün, “Bizim ambalajlarını piyasaya süren işletmelere
uzun yıllardır hayata geçmesi için talepte
de en az yükü oluşturacak kurguyu oluş-
görüştük. bulunduğumuz bir uygulama olmakla bir- turmak gerekiyor” dedi.
Depozite sistemini likte depozito sistemine tüm atık yönetimi Başkan Selçuk, “İade otomatları gerek
kurgulayacak sorunlarını çözecek bir sihirli değnek mu- yatırım maliyeti gerek kapladığı alan ba-
amelesi de yapmamak gerekiyor.
kımından perakendecilere belirli bir yük
yetkililerin, En nihayetinde depozito uygulamaları am- oluşturacaklar. O sebeple kademeli bir ge-
PAGDER’in balaj atıklarının tamamını kapsamadığı gibi çiş öngörmek daha sağlıklı olacaktır. Keza
değerli başkanı yürürlükte olduğu hiçbir ülkede de yüzde depozito sistemini uygulayan ülkelerde
bile manuel toplama yöntemi hala uygu-
100 geri dönüş başarısına ulaşmıyor ve
Selçuk Gülsün’ün tüketilen ambalajların bir kısmı sistemin lanmaktadır. Esasen geldiğimiz noktada
önerilerini dikkate dışında kalıyor. Öte yandan, geri dönüşüm teknoloji de depozito sisteminin manuel
almalarında yarar sektörünün ihtiyaç duyduğu kaliteyi yakala- olarak yürütülebilmesine olanak sağlıyor.
Özellikle karekodların ürün bazlı olarak
yabilmesi açısından atıkların depozito siste-
görenlerdenim. mi ile toplanmasının önemi büyük. Plastik oluşturulabiliyor olması ve hata paylarının
sektörü özelinde bakıldığında depozito siste- çok düşük olması tüketiciden depozitolu
mine ilk aşamada dahil olacak PET ambalaj- ambalajları alacak olan perakendecile-
lardan elde edilen geri dönüşüm hammad- rin ambalajın uygunluğunu cep telefonu
deye olan talebin tüm dünyada hızla arttığını ile belirleyebilmesini de mümkün kılıyor.
gözlemliyoruz. Bilhassa tekstil ve içecek Üstelik bu teknolojiler sayesinde ülke ça-
sanayicilerinin başını çektiği talep artışının pında depozito sistemine yapılması gere-
karşılanabilmesi adına geri dönüşüm sektö- ken toplam yatırımın da çok daha makul
rünün yüksek kalitede atığa ulaşılabilmesini seviyelere gerileyeceğini öngörmekteyiz”
sağlamak gerekiyor. Bu noktada da depozito sözleriyle önerilerini sıralıyor.
sisteminin çok faydası olacağı aşikar” dedi. Depozite sistemini kurgulayacak yetkili-
Yanlış uygulama yarardan çok zarar ge- lerin, PAGDER’in değerli Başkanı Selçuk
tirebilir. Toplama-ayrıştırma tesisleri, geri Gülsün’ün önerilerini dikkate almaların-
dönüşüm tesisleri ve sivil toplum kuruluş- da yarar görenlerdenim.

32 KobiEfor Ekim 2021