Page 19 - KobiEfor_Haziran_2020

Gelişmekte olan ekonomiler için hasar tespitle- malar, en büyük ekonomilerin mali pozisyonlarının
ri: Salgın nedeniyle küresel ticaretin durma nokta- zayıflaması, küresel tedarik zincirlerindeki bozulma-
sına gelmesi gelişmekte olan ekonomileri olumsuz ların uzaması, çalışma şekillerinin değişmesiyle bir-
etkiledi. Ancak nüfus yapıları ve kapasiteleri yönün- likte siber saldırılar ve veri yolsuzlukları öne çıkan
den gelişmekte olan ülkelerin toparlanma sürecini risklerden. İkinci dalga endişesi hem muhtemel hem
daha hızlı atlatması bekleniyor. Bu ülkeler için orta de en çok endişe yaratan risk listesinde yer alıyor.
vadeli görünüm gelişmiş ekonomilerden daha WEF Yeni Ekonomi ve Toplum Yönetici Direktörü
olumlu. Gelişmekte olan piyasalar ve kalkınmakta Saadia Zahidi, yarım milyar insanın yoksullaşacağını
olan ekonomilerin 2020 yılında sadece yüzde 1.0 belirterek acilen sosyal politikaların devreye alınma-
daralacakları öngörülüyor. sı gerektiğini söyledi: “Ülkelerin ikinci dalga mali
destek paketleri iyileşmeyi ve yeni normali şekillendi-
En büyük risk: Uzun süreli küresel kriz riyor. Bu raporda yer alan riskler bu yüzden önemli.”
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından dünya Gelişmekte olan bir ekonomi çökebilir: Geliş-
çapında 350 risk uzmanıyla birlikte hazırlanan CO- mekte olan ülkelerin daha derin bir krize girebile-
VID-19 Risk Görünümü Raporu’nda “en çok korku- ceği vurgulanan raporda; değerlendirme şöyle:
lan” ve “gerçekleşmesi en muhtemel görülen” risk “Borçların artması muhtemelen yıllar boyunca hü-
olarak; “uzun süreli küresel bir resesyon” öne çıkı- kümet bütçelerine ve şirket bilançolarına yük ola-
yor. En muhtemel görülen 10 riskin 7’si ekonomik. cak. Küresel ekonomik ilişkiler yeniden şekillene-
Pandeminin ekonomik, toplumsal, teknolojik ve bilir ve gelişmekte olan ekonomiler daha derin bir
çevresel riskler oluşturduğu belirtilen rapora göre; krize girme riskiyle karşı karşıya. Şirketler tüke-
en muhtemel ikinci risk ise; büyük şirketlerin ve KO- tim, üretim ve rekabette giderek daha olumsuzla-
Bİ’lerin iflaslarının artması ve konsolidasyon yaşan- şan seyirlerle karşılaşabilir.” Anket katılımcılarının
ması. En çok endişe edilen ikinci risk ve gerçekleş- üçte biri orta vadede gelişmekte olan ekonomiler-
mesi en muhtemel dördüncü risk ise; yüksek yapısal den birinin çökebileceğini, bunun çok ciddi insani
işsizlik, özellikle genç işsizliği. Rapora göre bu top- sonuçları olabileceğini ve en kırılgan kesimlerin en
lumsal anksiyeteyi de artırabilir, insanların ruh sağ- çok etkileneceğini öngörüyor.
lığını bozabilir ve toplumsal bozulmalara yol açabilir. Eşitsizlik ve iklim uyarıları: Salgın uyarılarının
Bazı sektörlerin iyileşememesi, insanların ve geçmiş WEF raporlarında ve birçok raporda yer al-
ürünlerin özgürce dolaşmasını engelleyecek kısıtla- dığını fakat bu riskin hiçbir zaman öncelikler liste-
sinde yukarılarda olmadığını aktaran Zahidi, “Varlı-
COVID-19 sürecinde dünya için en büyük 10 risk ğını bildiğimiz ama önceliğimiz arasında olmayan
(Gerçekleşmesi muhtemel risklerden” diyen katılımcıların risklere daha fazla yatırım yapmamız gerektiğini
oranı, %)
görüyoruz. Eşitsizlik ve iklim krizi de sıklıkla kamu-
• Küresel ekonominin uzun bir resesyona girmesi yüzde 68.6
oyunda yer alan ve nasıl çözebileceğimize ilişkin
• İflaslarda (büyük şirketler ve KOBİ’ler) artış ve konsolidas-
yon dalgası 56.8 fikrimiz olan sorunlar. Bu nedenle daha sürdürüle-
• Belli ülkelerde bazı sektörlerin tam bir iyileşme yaşayama- bilir ve dirençli ekonomiler için bu alanlarda da ça-
ması 55.9 lışılması gerekiyor” dedi. WEF’in raporunda iklim
• Yapısal işsizlikte yüksek düzeyler (özellikle genç işsizliği) 49.3
krizine ilişkin önemli yatırımların yavaşlaması da
• İnsanların ve ürünlerin sınırlar arası hareketinin daha katı
katılımcılar tarafından gerçekleşmesi muhtemel
kurallarla kısıtlanması 48.7
• En büyük ekonomilerin mali pozisyonlarının zayıflaması 45.8 riskler arasında gösteriliyor.
• Küresel tedarik zincirlerindeki bozulmanın uzaması 42.1
• Gelişmekte/kalkınmakta olan ülkelerden birinin ekonomik Türkiye’de kriz görünümü
çöküşü 38.0
Küresel krizin Mart-Mayıs dönemine depresyon
• Çalışma şekillerinin değişimine bağlı siber saldırılar ve veri
yolsuzlukları 37.8 diyebiliriz. Depresyon tablosunda Türkiye için özet-
• Dünya çapında yeni bir COVID-19 dalgası veya başka bir bu- le şunu gördük: COVID-19 (Yeni Koronavirüs) Salgı-
laşıcı hastalık salgını 30.8 nı’nın yayılmasını önlemek için Ocak-Mayıs döne-
minde alınan ‘Karantina’ nitelikli önlemler;
• Yoksullaşma tehdidi altında olan insan sayısı: 500 milyon • Havayolu taşımacılığını durdurdu.
• Küresel GSYH’de beklenen düşüş: yüzde 3
• Küresel ticarette beklenen düşüş: yüzde 13-32 • Şehirlerarası ve şehir içi ulaşım önemli ölçüde
azaldı.
• Yabancı doğrudan yatırımlarda öngörülen düşüş: yüzde 30-40
• Mart 2020’de dünya genelinde okula gidemeyen öğrencile- • Eğlence yerleri, lokantalar ve alışveriş mer-
rin (1.6 milyar) oranı: yüzde 80 kezleri kapatıldı.
• Kronik hastalıklarda, her yüzde 2’lik artışın işsizlikte yara- • Turizm geliri bıçak gibi kesildi.
tacağı artış oranı: yüzde 1
• Yurtdışı seyahatler imkansız hale geldi.
• Tecrit önlemleri sırasında ruh sağlığında bozulma yaşayan
• 3 milyona yakın çalışan işten atılmadan işten
yetişkinlerin oranı: yüzde 34
Haziran 2020 KobiEfor 19