Page 114 - KobiEfor_Aralik_2016

UZMAN

fiirketlerde Yasama,

Yürütme ve Yarg›!

fi irketler de devletler gibi- l›k’ sürecinden geçilecektir. Ülke-
dir. Ayn› devletlerde oldu-
mizde kabul gören yaklafl›m, genel
¤u gibi yasama, yürütme
rulu üyesi de olmas› yönündedir.
ve yarg› erklerini flirketler- müdürün ayn› zamanda yönetim ku-
de de temel organlar olarak görebi- Oysa daha çok ‘Amerikan’ flirketle-
Haluk Ünald›
liriz. rinde kabul gören yaklafl›m, genel
haluk@paradigmam.com
Devletlerdeki yasama organ›n›n flir- müdürün yönetim kurulu üyesi ol-
ketlerdeki karfl›l›¤›, flirketlerin yö- mamas› yönündedir. Bu sistem, çok
netim kuruludur. fiirketlerin ‘yasa- daha güçlü ve ba¤›ms›z genel mü-
lar›n›’ ve y›ll›k hedeflerini belirler. dürlerin ç›kmas›na neden olur.
Yönetim kurulu baflkan›, bir anlam- Ülkemizde kabul gören bir yaklafl›m
da yasama organ›n›n baflkan›d›r. da yönetim kurulu baflkan›n›n ayn›
Devletlerdeki yürütme organ›n›n flir- zamanda genel müdür olmas› yö-
ketlerdeki karfl›l›¤›, icra kuruludur. nündedir. Özellikle aile flirketlerin-
Genel müdür liderli¤indeki icra ku- de ortaya ç›kan bu durum, yasama,
rulu günlük operasyonlar›n sa¤l›kl› yürütme ve denetleme güçlerinin
fiirketlerde ve yönetim kurulu taraf›ndan belirle- bir elde toplanmas›na neden olur.
nen flirket hedefleri do¤rultusunda Bu durum bir anlamda baflkanl›k
yönetim kurulu
yürütülmesinden sorumludur. Genel rejimlerini ça¤r›flt›rsa da ondan çok
baflkan› ve müdür, ayn› devletlerdeki duruma daha güçlü bir yönetimin ortaya ç›k-
genel müdürün benzer flekilde, yönetim kurulu tara- mas› ile sonuçlan›r. Genelde ‘Pat-
ayn› kimse olmas›, f›ndan belirlenir. ron’ dedi¤imiz bu kifli, flirket hedef-
genelde, Devletlerdeki yarg› organ›n›n, di¤er lerini koyar, yine kendisi bu hedef-
bir ifade ile icran›n denetlenmesi- lere ulaflmak için mücadele eder.
ölümcül sonuçlar
nin flirketlerdeki karfl›l›¤› yine yö- E¤er ulaflamaz ise ne olur? Hiçbir
do¤urabilecek
netim kurulunun denetleme fonksi- fley olmaz. Çünkü yürütmeyi denet-
bir hatad›r. yonudur. leyen de yine kendisidir. Kendisini
Unutulmamal›d›r ki! Devlet ve flirket yönetimleri aras›n- yönetim kuruluna hesap verme zo-
fiirketler de daki temel fark; devletlerde her üç runda da hissetmez, çünkü aile flir-
organ›n uyumlu bir flekilde çal›flma- ketlerinde yönetim kurulu üyeleri,
devletler gibidir
s›n› sa¤layan sorumsuz bir cumhur- genelde patronun efli, kardeflleri,
ve ‘Canl›’
baflkan› var iken flirketlerde bu gö- çocuklar› veya akrabalar›d›r ve he-
organizmalard›r. revi, genelde, yönetim kurulu bafl- deflere ulaflamaman›n gerekçeleri
Uygun flekilde kan› üstlenir. de her zaman vard›r. K›saca, flirket-
yönetilmediklerinde fiirket yönetimlerinde çok tart›fl›lan lerde yönetim kurulu baflkan› ve ge-
‘ölürler’. konulardan birisinin de genel mü- nel müdürün ayn› kimse olmas›, ge-
dürün ayn› zamanda yönetim kurulu nelde, ölümcül sonuçlar do¤urabi-
üyesi olup/olmamas›d›r. Genel mü- lecek bir hatad›r.
dür, yönetim kurulunun belirledi¤i Ülkemizde patronlar›n hem yönetim
hedeflere ulaflmaktan sorumlu ol- kurulu, hem de genel müdürlü¤ü
mas› nedeni ile kendisinin hedef be- üstlenmesinin en önemli nedeni, bi-
lirleme sürecinin do¤rudan içinde rinci kuflak patronlar›m›z›n yapt›k-
olmas› yönetim kurulunun daha lar› ifli çok iyi bilmeleri ancak pro-
‘ulafl›labilir’ hedefler belirlemesine fesyonel ve yetkin bir genel müdürü
neden olabilir. Genel müdürün, yö- yönetme konusunda yetkinliklerinin
netim kurulu üyesi olmamas› halin- eksik olmas› ve yönetememe kayg›-
de ise flirket yönetiminde güçlü bir lar› ile güven eksikli¤idir.
kuvvetler ayr›m›ndan söz edilebilir. Unutulmamal›d›r ki! fiirketler de
Bu durumda yönetim kurulunun be- devletler gibidir ve ‘Canl›’ organiz-
lirledi¤i hedefleri genel müdürün malard›r. Uygun flekilde yönetilme-
kabul etmesi için önemli bir ‘pazar- diklerinde ‘ölürler’.

114 KobiEfor Aral›k 2016