Page 128 - KobiEfor_Aralik_2015

SA⁄LIK

Nikotin Ba¤›ml›l›¤›

Tedavisinde Motivasyonel

Görüflme Yöntemi

Dan›flman›m›z ve Köfleyazar›m›z Yazar›m›z Dr. Gülsemin
Gülo¤lu, VKV Vakf› Amerikan Hastanesi Gö¤üs Hastal›klar›
Dr. Gülsemin Gülo¤lu
Bölümü’nden Dr. Elif Altu¤ ile nikotin ba¤›ml›l›¤› tedavisinde guloglu_g@yahoo.com
motivasyonel görüflme yöntemi üzerine konufltu.

Nikotin ba¤›ml›l›¤› nedir? çal›flmalar ile ba¤›ml›l›k tedavisine
Nikotin ba¤›ml›l›¤›, Dünya Sa¤l›k Dr. Elif ‘dinlemek’ ve ‘empati kurmak’ eklendi-
Örgütü taraf›ndan tan›mland›¤› flekliy- Altu¤ ¤inde sonuçlar›n olumlu yönde etkilen-
le ‘kullan›lan psikoaktif maddeye kifli- di¤i gözlendi. Günümüze ba¤›ml›l›k te-
nin daha önceden de¤er verdi¤i di¤er davisinde kabul gören bir tedavi görüflü
u¤rafllardan ve nesnelerden daha olarak yerleflti.
yüksek bir öncelik tan›ma davran›- ‘Motivasyonel Görüflme’de ç›k›fl nok-
fl›’d›r. Kifli ba¤›ml› oldu¤unda madde tas› kifliyi de¤iflim için motive etmek ye-
kullan›m› üzerindeki kontrolünü kay- rine zaten kendilerinde varolan, de¤i-
beder. Günümüzde önlenebilir ölüm- flim için gereksindikleri motivasyonu
lerin birincil sorumlusu olan nikotin bulmalar›na yard›mc› olmakt›r. Sigara
ba¤›ml›l›¤› düzenli olarak içilen günde b›rakma stratejisine uygun, çünkü ge-
1 sigara ile geliflebilir. leneksel rehberlik yaklafl›mlar›na göre
h›zl› süreç, k›sa süreli, olumlama üze-
Ülkemizde durum nedir? rine dayal› bir sistemdir.
Ülkemizde sigara kullan›m› ile ilgili
rakamlara bakt›¤›m›zda Türkiye’nin sigara içiminin Sigaray› b›rakma süreci nas›l iflliyor?
en h›zl› artt›¤› ülkelerden oldu¤unu görürüz. Sigara ‘Sigara B›rakma’ poliklini¤indeki uygulama süre-
içme oran› genel popülasyonda yüzde 50; her 2 kifli- cindeki ak›fl kifliyi tan›mak ile bafllar. Konuflmaya na-
den 1’ini gösterir. Sigara tüm kanser ve kalp damar s›l ve nereden bafllayaca¤›na kifli kendi karar verir.
hastal›¤› ölümlerinin yüzde 30’u, akci¤er hastal›¤› Ard›ndan sorun tan›mlan›r. Aç›k-uçlu sorular ile kifli
ölümlerinin yüzde 60’›ndan sorumludur. Her 10 akci- sigara içme al›flkanl›¤›n› aktar›r. De¤iflim için ‘ne ka-
¤er kanserinden 9’u da do¤rudan sigara iliflkilidir. dar istekli’ ve ‘kendine ne kadar güveniyor’ aç›lar›n-
Son y›llarda sigara firmalar›n›n kad›n popülasyonu dan de¤erlendirilir. Bu belirlemede yarg›lama içer-
hedef alan pazarlama yöntemleri sonucu akci¤er meyen, varolan düzeyi pekifltirme amaçl› konuflma-
kanseri ölümleri kad›nlarda tüm kanser ölümleri lar yap›l›r.
içinde birinci s›raya yükselmifltir. De¤iflime haz›r de¤il ise amaç fark›ndal›k olufltur-
mak, kifliye özel bilgilendirme ve cesaretlendirme
Sigara b›rakma oran› nedir? yapmakt›r. Kifliye bilgi sunmadan önce mutlaka ken-
Sigara b›rakma aç›s›ndan ise sigara içenlerin yüz- disinden izin almal›, konuflma bitiminde de yorumu-
de 70’i her y›l b›rakmak ister ve yar›s› yard›ms›z de- nu al›p planlama yapmal›d›r. De¤iflim için haz›r ise
ner. Ancak yüzde 5’i b›rakabilir. B›rakma iste¤i üze- sigara b›rakma planlamas›nda kiflinin kendi seçe-
rine yo¤unlaflan ve yoksunluk yak›nmalar›n› da kon- neklerini oluflturma olana¤› verilir. Aç›k ve güçlü me-
trol alt›na alacak destekli bir yaklafl›mla sigara b›- sajlar kullan›l›r. Sigara içmedi¤inde zorlanaca¤›
rakma oran› yüzde 60’lara yükseltilebilir. Bu süreçte alanlar belirlenir ve bu anlarda bafledebilme yön-
son y›llarda özellikle sigara b›rakma programlar›nda temleri gelifltirilir. ‹laç tedavisi hakk›nda bilgilendiri-
yer bulan motivasyonel görüflme yöntemi sonuç al- lir ve ilaç seçimine yard›m edilir. Sigara b›rakma za-
may› kolaylaflt›r›r ve kal›c› k›lar. man› belirlenir.
Süreç ilk ay içinde haftal›k ortalama 15-25 dakika-
Motivasyonel görüflme nas›l bir yöntemdir? l›k 4 görüflme ile devam eder. ‹laca uyum, davran›fl-
Motivasyonel görüflme, 1970’lerde nikotin/alkol lar›n tutarl›l›¤› ve kiflinin süreçteki rahatl›¤› izlenir. 2.
tedavisinde varolan tedavi yöntemlerine bir farkl›l›k ay ile görüflmeler ayl›k 10-15 dakika ve aral›kl› tele-
yaratmas›yla do¤du. Dr.William Miller’›n bafllatt›¤› fon görüflmeleriyle desteklenir.

128 KobiEfor Aral›k 2015