Page 144 - KobiEfor_Nisan_2014

Sa¤l›k

Çocukluk Ça¤›nda

Diyabet

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu,
Vehbi Koç Vakf› Amerikan Hastanesi’nden Pediatrik
Endokrinoloji Uzman› Dr. Nihal Memio¤lu ile çocukluk Dr. Gülsemin Gülo¤lu
ça¤›nda diyabet ve tedavisi üzerine konufltu. guloglu_g@yahoo.com

Diyabet nedir? oldu¤u halde kilo veriyor ve halsizlefliyorsa Tip 1 diyabet
Pankreastan salg›lanan insülin mikta- akla gelmelidir. ‹drarda fleker olmas› ve kan flekerinin aç-
r›n›n veya etkisinin azalmas› nedeniyle l›kta 126 mg/dl veya günün herhangi bir saatinde 200
ortaya ç›kan, en belirgin özelli¤i kan fle- mg/dl’nin üzerinde olmas› tan› koydurur. E¤er bu dönem-
kerinde yükselme olan kronik seyirli bir de tan› al›nmad›ysa su kayb›, s›k soluma, kar›n a¤r›s›,
endokrin-metabolizma hastal›¤›d›r. kusma ve bilinç de¤iflikli¤i bulgular› geliflir ve acil tedavi
gerektirir.
Çocuklarda görülme s›kl›¤› nedir?
Çocukluk ça¤›nda görülen diyabetin Tip 1 diyabetin tedavisi nas›l yap›l›r?
yüzde 85’ten fazlas› Tip 1 (insüline ba- Tip 1 diyabetin tedavisi insülin ile yap›l›r. Etki baflla-
¤›ml›) diyabettir. Obezitenin artmas›yla ma ve etki süresi de¤iflik insüliner cilt alt› enjeksiyonla uy-
birlikte Tip 2 diyabet görülme oran› da gulan›r. Çocuklarda ço¤u kez sabah, ö¤len, akflam yemek
giderek artmaktad›r. Tip 1 diyabet s›kl›¤› öncesi k›sa etkili, gece uzun etkili insülin olak üzere 4 en-
100.000 kiflide görülen hasta say›s› ile jeksiyonlu tedavi uygulanmaktad›r.
ifade edilir. Görülme s›kl›¤›n›n en yüksek
oldu¤u bölgeler Kuzey Avrupa ülkeleri ve Diyabet komplikasyonlar› nelerdir?
Sicilya adas›d›r (20-55/100.000). ABD’de Tip 1 diyabetli çocuklarda komplikasyonlar genellikle
16/100.000, Türkiye’de 2.5/100.000’dir. 5 y›ldan sonra beklenir. Yeni insülinlerle tedavi edilen, iyi
Nihal En düflük bölgeler ise Güney-Do¤u As- kontrollü çocuklarda komplikasyonlar daha az ve geç yafl-
Memio¤lu ya’dad›r. Tip 2 diyabetin görülme s›kl›¤› larda geliflir. Eriflkinlerde oldu¤u gibi kan flekerlerinin iyi
obezite s›kl›¤› ile paralellik göstermekte- kontrol edilmedi¤i durumlarda, özellikle göz ve böbrek ol-
dir, ABD’de çocuk diyabetlerinin yüzde 15’i iken Avru- mak üzere sinirler ve kalp-damar sisteminde bozukluklar
pa’da yüzde 2-3’ünü oluflturur. meydana gelebilir.

Diyabet geliflmesinde genetik faktörlerin
rolü var m›d›r?
Tip 1 diyabette klasik bir genetik geçifl yoktur, ancak
diyabete yatk›nl›k yapan genlerin geçifli sözkonusudur. Vi-
ral enfeksiyonlar, baz› kimyasallar veya ilaçlar, baz› g›da-
lar›n al›m› gibi çevresel faktörlerle ba¤›fl›kl›k sistemi uya-
r›l›r. Diyabete yatk›n genlere sahip olan bireyler uyar›lm›fl
ba¤›fl›kl›k sisteminden farkl› etkilenirler ve Tip 1 diyabet
geliflir. Ço¤u vakada ailede diyabetli yoktur, ancak anne,
baba veya kardeflte Tip 1 diyabet olmas› hasta olma ris-
kini yüzde 3-8 art›r›r. Hem anne hem de baba diyabetse
risk yüzde 30 kadar artar. Tip 2 diyabette ise genetik fak-
törlerin çok önemli rolü vard›r.

Nas›l tan› konulur?
Bir çocuk çok su içiyor, çok idrara ç›k›yorsa ifltah› iyi

144 KobiEfor Nisan 2014