Page 110 - KobiEfor_Subat_2012

UZMAN Dürüst ve Ahlakl› Olan›na,
‘Lider’ Denmeli

L iderli¤i en genifl anlamda ele al›- çok önemlidir. Topluma hizay› onlar
yorum... Aile için anne-baba,
verir, flakul görevi görürler. Liderler
e¤itim için okul yöneticileri ve
e¤itmenler, kurulufllar için yönetici- rollerini yerine getirirken hem kendi-
leri ahlaki davran›fl göstermek, hem
ler, topluluklar için önde gelenler, de toplumun ya da kuruluflun ahlaki
milletler için (cumhur)baflkanlar›, çerçevesini belirlemek durumundad›r.
baflbakanlar ve bakanlar... ‹zleyenle- Etik kavram›n›n kökeni Yunanca
ri ve etki sahalar› olan kiflilerdir. “ethos” sözcü¤üne, kökü ise felse-
Liderler, takipçilerine göre daha faz- feye dayanmakta. Ahlaki aç›dan
la güce sahiptir; (gizli) bilgilere daha do¤ru-yanl›fl ya da iyi-kötü ile ilgili
rahat eriflebilirler; daha fazla yetki ve olan etik, karakter ve al›flkanl›k an-
sorumluluk tafl›d›klar› gibi daha fazla lamlar›n› içermekte. Türk Dil Kuru-
da imtiyaza sahiptirler. Etki sahalar› mu, etik kelimesini bafll›ca iki flekil-
genifltir, dolay›s› ile rollerinin özünde de tan›mlamakta: 1. Töre bilimi, ah-
mevcut olan ahlaki boyutlar› karfl›la- lak bilimi, 2. Ahlaki, ahlakla ilgili.
y›p karfl›lamamalar›, hem takipçileri- Etik daha evrensel kullan›ma, ahlak
ni ve yol arkadafllar›n› hem de çevre- ise topluma ve zamana göre de¤ifl-
IfiIK DEL‹ORMAN lerini do¤rudan etkiler. kenlik gösterebilecek davran›fl ve
AYDIN Her ne kadar hemen her kuruluflun uygulamalara iflaret etmekte. Özün-
de¤erleri aras›nda insanlara ve çev- de, insan, çevre ve topluma duyarl›-
isikaydin@novida.com.tr reye karfl› duyarl› ve sorumlu davran- l›ktan bahsediyoruz asl›nda; eme¤e,
www.novida.com.tr mak, yasalara ve ahlak kurallar›na bilgiye, huku¤a sayg›dan; hakkani-
uymak, adilane davranmak, hesap yetli, do¤ru, dürüst, tutarl› ve so-
verebilir ve fleffaf olmak, dürüstlük rumlu davranmaktan.
ve aç›kl›k gibi etikle ilgili kavramlar› Kurulufl ve toplumlar ne kadar uzun
Kurulufllar› yo¤unlukla görsek de bunlar›n ihlali- süreli, sürdürülebilir bir yaflam› amaç
ya da toplumlar› ne de s›kça tan›k olmaktay›z. Yalan edinirlerse etik de o denli önem ka-
söyleyen, ona inananlar› istismar
zanabilmekte. Ticari ahlak, kazanc›n;
ileriye eden, ayr›mc›l›k yapan, yolsuzluk ve di¤er paydafllara (çal›flanlar, ifl ortak-
hile yapan, çalan, ç›rpan, rüflvet lar›, müflteriler, tedarikçiler, çevre,
götürebilecek alan, sorumsuz davranan yöneticiler- toplum gibi) sunulan de¤er, hisse-
le de yaflamak durumunda kal›nm›- darlar›n finansal beklentilerini karfl›-
liderler, yor mu? Özünde kendine güveni ol- laman›n; müflteri beklentisi, ürünün;
stratejik ve mayan, kendini herkesten üstün gö- sosyal ve kültürel de¤erler, ekono-
ren, bencil ve haris kiflilikler bunlar. mik de¤erlerin önüne geçmeye bafl-
dönüflümcü Ancak güç bu kifliliklere bir geçti mi, lamakta. Böylece davran›fl, kararlar
etkileri ve b›rakt›klar› hasar büyük ve uygulamada daha genifl çerçeve-
özelliklerinin oluyor. den de¤erlendirme ve dengeyi gö-
temelinde etik Böylesi kiflilerin eline geçen kurulufl- zetme gere¤i ortaya ç›kmakta. Zaten,
‘ahla¤›n’ teste tabi tutuldu¤u an; li-
larda sigortas›z iflçi çal›flt›rmaktan, fi-
davran›fllara nansal raporlarda hile yapmaya; fikri derlerin nas›l karar verdikleri ve stres
ve kiflilik hak ihlallerinden, ay›pl›, alt›nda ya da krizdeki davran›fllar›d›r.
sahip olmal›. sa¤l›k ya da güvenlik riski tafl›yan Ne, neyin önüne geçiyor, neden fera-
ürün veya hizmeti piyasaya sunma- gat ediliyor, iflte tam bu noktada
Ayn› bir mimar ya; çevreye ve insana zarar veren gözlemlemek gerek.
ya da tasar›mc› ürünleri gizlemekten, eksik ya da ya- Kurulufllar› ya da toplumlar› ileriye
n›lt›c› bilgi ve beyanda bulunmaya; götürebilecek liderler, stratejik ve
gibi kurulufllar›n› rakiplerini karalamaktan, garanti ya dönüflümcü özelliklerinin temelinde
da iade ifllemlerinde müflterisini sü- etik davran›fllara sahip olmal›. Ayn›
flekillendirmeli. ründürmeye; binbir pazarlama hilesi- bir mimar ya da tasar›mc› gibi kuru-
ne baflvurmaya tenezzül edecektir. lufllar›n› flekillendirmeli. Prensipleri,
Ta ki ciddi bir denetim, flikayet ya da politikalar› ahlaki temeller üzerine
krizle karfl›laflana kadar. kurgulay›p, kuruluflun kiflilik, kültür
Ahlak bulafl›c›d›r, ahlaks›zl›k da. Hat- ve düflünce sistemini sa¤lam de¤er-
ta ahlakl› davran›fllar ve tutum gelifl- ler ve dürüstlük üzerine infla etmeli;
tirmek kimi zaman özel çaba ve zah- yönetsel yap›, planlama, süreç ve ifl-
met gerektirse de ahlaks›zl›k bir veba leyifl, performans ve ifl sonuçlar›nda
mikrobu gibi h›zla yay›l›verir. ‹flte bu de¤erlerin yans›mas› deneyimle-
onun içindir ki liderlerin omurgas› nebilmeli.
110 KobiEfor fiubat 2012