Page 82 - KobiEfor_Kasim_2012

ARAfiTIRMA

TEPAV dikkat çekti:

EXPY’miz

düflük

Ö nce ‘EXPY de¤iflkeni’ ne demek, onu göre-
lim: ‹hraç etti¤imiz ürünlerin geliflmifl eko-
nomilerin ihraç etti¤i ürünlere ne kadar
benzedi¤ini gösteren matematiksel de¤ere
ÜLKELER‹N EXPY DE⁄‹fiKEN‹
EXPY diyoruz. Benzeme de¤eri de diyebili-
riz. Bu de¤erlendirme kriteriyle Türkiye'nin ihraç Japonya 19248 ‹sviçre 18937
mallar›n›n niteli¤i dünya toplam ihracat mallar›n›n Almanya 18857 Fransa 18516
niteli¤inden düflük ç›k›yor. ‹ngiltere 18429 ABD 18411
Bunun anlam› fludur: Türkiye genel olarak "s›ra- G. Kore 17975 Hollanda 17541
dan" mallar üretiyor ve ihraç ediyor. Bütün sektörle- ‹talya 17303 ‹spanya 17185
rimiz elbette böyle de¤il. Örne¤in plastik, kimya, DÜNYA 16904 Türkiye 13791
makine, elektronik gibi sektörlerde üretti¤imiz ürün-
ler geliflmifl ekonomilerin üretti¤ine benziyor.
Tekstil, haz›r giyim, demir-çelik, di¤er metaller çici” bir durum olmas› da
a¤›rl›kl› ihraç ürünlerimizin yap›s›nda ise EXPY de¤ifl- belki mümkündür. Bu
keni çok düflük. da, kal›c› olmamas› için
Buradan ç›karmam›z gereken sonuç flu oluyor: gösterece¤imiz çabalara
Türkiye’yi Fransa ve Almanya ile karfl›laflt›rmak ve izlenecek politikalara
do¤ru bir yaklafl›m. Kimyasallar ile makine, elektro- ba¤l›d›r. Erkenden gör-
nik ve ulafl›m araçlar› sektörlerinin EXPY de¤erlen- mek ve uyanmak önem
dirmesindeki pay› s›ras›yla yüzde 68 ve yüzde 72 tafl›yor.
iken Türkiye'de bu sektörlerin pay› yüzde 48.
Gidiflat
Katmade¤erin de¤eri de¤ifltirilmeli
Katma de¤er elbette önemli. Ancak önemini bil- Gidiflat› de¤ifltiremez-
mek baflka, önemini bilmekle yetinmek baflka. fiun- sek flu olacak: ‘Satabildi-
lar› da bilmeliyiz: Plastik ve kimyasallar sektöründe ¤imiz bu’ demeden nite-
ihracat yapabilmek için çeflitli üretim standartlar›n›n li¤i yüksek sektörlerde
sa¤lanmas› flart. Bu standartlar›n sa¤lanmas› yüksek nas›l oyuncu olaca¤›m›-
yat›r›m maliyetlerini gerektiriyor. Yüksek katma de- z›n stratejik hesaplar›na
¤ere ancak bu yoldan geçilebiliyor. Bu alanda ihra- dalmal›y›z. Ama nas›l ve bu kimin görevidir? Teflvik
cat›n büyük k›sm›n› geliflmifl ülkeler gerçeklefltiriyor. sisteminde bir s›k›nt› yok. Ancak s›k›nt› flurada: Yak-
Güney Afrika hariç di¤er tüm ülkelerde EXYP'ye en lafl›k 300 bin iflletmenin bulundu¤u imalat sektörün-
yüksek katk› makine, elektronik ve ulafl›m araçlar› de sadece 3 bin küsur mühendis istihdam ediliyor.
sektöründen geliyor. Türkiye'nin bu sektörleri ise ra- Mühendislerin ço¤unlu¤u da masa bafl›nda gereksiz
kipleri karfl›s›nda yetersiz kal›yor. Örne¤in Çek Cum- ifllerde çal›flt›r›l›yor. Düflük ücret ise en büyük reka-
huriyeti, Macaristan, Malezya, Meksika ve Tayvan'da bet avantaj› olarak görülüyor.
bu sektörlerin yaratt›¤› de¤er, bu sektörde "fakir ve O halde;
orta-üst zenginlikte mallar" ihraç eden Türkiye'nin 2 1- Makine, elektronik ve ulafl›m araçlar› ile plastik
kat› civar›nda. ve kimyasallar sektörlerinin üretimden ve ihracattan
ald›¤› pay artt›r›lmal›,
Korkutan gerileme 2- Öncelik verilecek sektörlerde niteli¤i yüksek
Burada flunu da görelim: 2010-2011 döneminde mallara öncelik verilmeli,
Türkiye’nin ihracat›nda niteli¤i nispeten yüksek sek- 3- Firmalar›n uluslararas› rekabete aç›lmas› sa¤-
törlerin pay› azalma e¤ilimine girerken, geleneksel, lanmal›,
s›radan üretim sektörlerinin pay› yükselifle geçti. 4- Küresel ekonomideki trendler kaç›r›lmamal›,
Niteli¤i görece düflük sektörlerdeki yükseliflin ‘ge- ‘yeflil büyüme kavram›’ ›skalanmamal›.
82 KobiEfor Kas›m 2012