Yaz aylarında beslenme önerileri
Yaz aylarında ne tür beslenme sorunları yaşanıyor? Nasıl önlemler alınmalı?
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte yükselen hava sıcaklıkları bazen beslenme sorunlarını da beraberinde getirebilmektedir. Bu sorunlar sıvı kaybından, kontrolsüz yapılan diyetlerin olumsuz sonuçlarına hatta besin zehirlenmesine kadar uzanabilmektedir. Hava sıcaklılığının artmasıyla beslenmemizde yaptığımız olumsuz değişiklikler veya düzensizlikler artan vücut ısısı ve buna eklenen yüksek nemle birleşip tansiyon ve kalp hastalarını, diyabetli bireyleri, yaşlıları, gebeleri ve çocukları olumsuz yönde etkileyebilir. Bu olumsuzlukları engelleyebilmek için beslenmede dikkat edilecek önemli noktalar var ancak unutulmaması gereken en önemli nokta sağlıklı beslenme mevsimlere göre değişmez. Beslenmemizde mevsimsel değişiklikler yapmamalı yaşamımızın her döneminde sağlıklı beslenmeye gayret göstermeliyiz. Genel beslenme kurallarında yer alan besin çeşitliliği, günde 4-5 öğünlü beslenme ve basit karbonhidratın azaltılması bunun için yeterli olacaktır.
Yaz aylarında su tüketimi nasıl olmalı?
Yaz aylarında su tüketimi daha da önem kazanmaktadır. Vücutta normal koşullarlarda idrarla, terle, solunumla, dışkıyla günde yaklaşık 2.5 litre sıvı kaybı olur. Eğer kaybedilen bu sıvı yerine konmazsa vücutta dehidratasyon denen elektrolit ve sıvı kaybı başlar. Bu durum sağlığı önemli derecede bozar. Ekstra hareket ediliyor, spor yapılıyorsa terlemenin ve dolayısıyla su kaybının daha fazla olacağı hatırlanmalı sıvı tüketimi paralel olarak artırılmalıdır. Doktorunuzun aksi yönde bir uyarısı yoksa günde ortalama 2.5 litre yani 8-10 bardak suya veya su içeren gıdalara ihtiyaç vardır. Su içmek için susama hissini beklemek yerine su tüketimini alışkanlık haline getirip günboyu sıkı sık içmek gereklidir. Su tüketiminde zorlanan kişiler, belirtilen miktarda şekersiz komposto, taze meyve suyu, az şekerli limonata ve ayran gibi sıvı besinlerle de desteklenebilir. Gereksinimden fazla tüketilen su vücudun elektrolit dengesini bozabileceği unutulmamalıdır.
Günlük enerji ihtiyacı için hangi besinleri tercih etmeliyiz?
Vücudun ihtiyacı olan günlük enerjinin çoğunun karbonhidrattan sağlanması gerekiyor. Yani tahıllar, meyveler ana enerji kaynağıdır. Ancak tüketilen karbonhidratın saflaştırılmış yani posasından ayrılmamış olmasına özen göstermekte fayda vardır. Özellikle kızartılmış, ağır hamurlu yiyecekler, şerbetli tatlılar yerine bağırsak sistemimiz için faydalı olan yaz meyveleri, posadan zengin tam buğday unuyla yapılmış veya çavdar kullanılmış ürünler tercih edilebilir.
Öğünlerimizde mutlaka hangi besinler yer almalı? Hangi besinleri sınırlı tüketmeliyiz?
Yaz aylarının renkli sebze ve meyveleri öğünlerimizde mutlaka yer almalıdır. Sebze ve meyve grubu yüksek antioksidan özellikleriyle de güneşin zararlı etkilerine karşı korunmaya yardımcı olacaktır. Yaz sebzeleri olan kabak, patlıcan, taze fasulye, enginar, yaz meyveleri olan çilek, kiraz, kavun, karpuz, üzüm, incir birer vitamin ve mineral deposu olmakla beraber lif içerikleri de yüksektir. Diyabetli bireylerin meyve tüketiminde aşırıya kaçmamaları önemlidir. Aksi taktirde kan şekeri regülasyonunda sıkıntılar oluşabilir. Her besin grubu gibi et grubu da aşırı tüketilmemesi gereken bir gıdadır. Et grubu besinleri salata ve sebzelerle beraber yenilirse hem kalorik açıdan hem de besin örüntüsü açısından daha sağlıklı bir seçim olacaktır. Izgara, haşlama, buğulama ve fırın tercih edilmeli, kızartma, kavurma, bol yağda soteden kaçınılmalıdır.
Besin zehirlenmesi konusunda ne yapılmalı?
Yaz aylarında yüksek hava sıcaklığında uygun olmayan şartlarda hazırlanan ve satılan yiyecekler besin zehirlenmesinin en temel nedenlerindendir. Potansiyel tehlikeli olan yumurta, et ve et ürünlerini, süt ve süt ürünlerini hijyen kurallarına uygun olarak soğuk zinciri kırmadan satın alınmalı, gıdalar etiketlerinde belirtilen saklama koşullarında muhafaza edilmelidir. Dondurucudan çıkarılan gıdalar asla tezgah üstünde çözdürülmemeli, dolabın soğutucu kısmında bekletilmelidir. Çözülmüş gıdalar tekrar dondurulmamalı.
