Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Tahir Güllüoğlu; Mezopatamya’nın Bilim Güneşi: Harran Üniversitesi

Türkiye’nin köklü üniversitelerinden Harran Üniversitesi, 1134 akademik personel, 27819 öğrencisi, 14 Fakülte, 3 Yüksekokul, 1 Devlet Konservatuarı, 14 Meslek Yüksekokulu, 3 Enstitü, 14 Araştırma ve Uygulama Merkezi ile eğitim-öğretim, araştırma ve sağlık faaliyetlerini sürdürürken; bölge ekonomisine katkı sağlamayı hedefliyor.
Harran Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Tahir Güllüoğlu, “Kurumsal kimliğini, 744 yılında kurumsallaşan Antik Harran Okulu’ndan alan Mezopotamya’nın bilim güneşi Harran Üniversitesi’nin misyonu; kurumsal değerlerimizi sahiplenen, yaratıcı ve eleştirel düşünen, etik değerleri önemseyen, doğa ve çevre bilinci gelişmiş, yerele kök salmış-evrensele açık, bilimsel, sosyal ve kültürel formasyonu ve özgüveni ile üstleneceği mesleki ve sosyal sorumlulukları başarıyla yerine getirecek bireyler yetiştirmek; evrensel boyutta düşünce, bilim ve teknoloji üreterek insanlığın hizmetine sunmak, bilim, sanat ve kültürün toplumda yer bulmasında ve yaygınlık kazanmasında yardımcı ve öncü bir dünya üniversitesi olmaktır” diyor. Prof. Dr. Güllüoğlu, eğitim ve öğretim deneyimini yenilikçi yaklaşımlarla zenginleştirmenin; bilim ve araştırma kültürünü güçlendirerek dünyanın lider araştırma üniversiteleri arasında yer almanın; akademik, bilimsel ve kültürel faaliyetleriyle daha iyi bir geleceğin şekillenmesine katkıda bulunmanın vizyonlarının ana ögelerini oluşturduğunu söylüyor.

Tarihteki ilk multidisipliner üniversite
Prof. Dr. Mehmet Tahir Güllüoğlu, Harran Üniversitesi’nin kuruluş hikayesini şöyle özetliyor: “Harran’ın 639 yılında fethedilmesinden sonra Harran Okulu bilimsel araştırmaların yapıldığı bir merkez olarak bilim kenti hüviyetini devam etmiş, Emevî Halifesi Ömer b. Abdülaziz tarafından Harran’da kurdurulan bir tıp okulu eğitim vermeye başlamıştır. Felsefe, edebiyat ve özellikle çeviri çalışmaları yapan merkezlerin de yer aldığı Harran’ın Emevî Devleti’nin başkenti olduğu 744 yılı, Harran Üniversitesi’nin kuruluşuyla ilgili önemli bir tarihtir. Bu süreçte Harran’da eğitim, yönetim ve ibadet amaçlı inşa edilen Ulu Cami üniversite için temel teşkil edilen ilk yapıdır. Harran’ın başkent olarak merkez statüsü kısa sürse de  Harran Üniversitesi bilimsel faaliyetlerini Emevî hilafetinin bitmesinden sonra da sürdürmüştür. VIII-IX. yüzyıllar boyunca Harran Üniversitesi; astronomi, felsefe, doğa bilimleri ve tıp eserlerini Yunanca’dan Süryanice’ye ve Arapça’ya çeviren, klasik dünyanın bilgisini Arapça konuşanlara taşıyan bir merkez olmuştur. Bu yönleriyle Harran Üniversitesi’nin tarihteki ilk multidisipliner üniversite olduğu kabul edilebilmektedir. Doğa bilimi, astronomi ve tıp alanlarında Harran’da yetişen birçok bilim adamının Harran kökenli olduğu bilinir. Dünya’dan Ay’a olan mesafeyi hesaplayan el-Battanî ile Yunan klasiklerini ve bilimsel eserleri Arapça’ya çeviren, matematik ve astronomi üzerine önemli eserler kaleme alan Sabit bin Kurra bu dönemin önemli şahsiyetlerindendir. Günümüz Harran Üniversitesi’nin ilk yükseköğretim birimi ‘Şanlıurfa Meslek Yüksekokulu’, 1976’da Dicle Üniversitesi’ne bağlı kuruldu. 1978’de Dicle Üniversitesi’ne bağlı Ziraat Fakültesi,1984’te Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, 1988’de Gaziantep Üniversitesi’ne bağlı İlahiyat Fakültesi kuruldu. Bu birimler, 1992’de kurulan Harran Üniversitesi’ne bağlandı.”

Akademik sıralamada güçlü konum
Prof. Dr. Güllüoğlu, Harran Üniversitesi’nin; URAP 2023-2024 Dünya Sıralaması’na göre; 3000 üniversite içerisinden 1912., Türkiye’deki toplam 188 üniversite arasında 55., 123 devlet üniversitesi arasında ise 45., QS Dünya Üniversite Sıralamaları listesinde; Avrupa Üniversite-Batı Asya sıralamasında (Europe University Rankings -Western Asia) 58. sırada, QS Avrupa Üniversiteler sıralamasında (Europe University Rankings) 601+ ve aynı listenin QS Gelişen Avrupa ve Orta Asya (QS EECA) sıralamasındaki genel sıralamada 301-350 bandında, Webometrics Dünya Üniversiteler Sıralaması’nda; 1851., Avrupa’daki 6.000 üniversite arasında 681., Türkiye’deki 209 üniversite arasında ise 39. sırada olduğunu aktarıyor.
Proje konusunda rekabetçi üniversite: Prof. Dr. Güllüoğlu, geleceğin iş alanlarında bilişim ve yazılım temelli eğitim programları açmaya devam eden Harran Üniversitesi’nin proje konusunda Türkiye’de rekabetçi bir üniversite haline gelmeye başladığına dikkat çekiyor: “Başta TÜBİTAK olmak üzere, ulusal ve uluslararası tüm proje programlarında adımızdan söz ettirmeye başladık. TÜBİTAK’ın her yıl yayınladığı 5 yıllık istatistiklerde bölgemizdeki üniversiteler arasında ilk kez birinci sıraya yükseldik. İki yıl içerisinde Harran Üniversitesi’ni Türkiye’de tüm üniversiteler içerisinde ilk 25 içerisine sokmayı ve burada da kalıcılığını sağlamayı hedefliyoruz. GAP ve Kalkınma Ajansı gibi kurumların çağrılarıyla SEECO gibi prestijli proje çağrılarında da çok sayıda proje başvurumuz finale yükseldi. Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı’nca (TÜSEB) çağrısı yapılan proje programlarına akademisyenlerimiz yoğun ilgi gösteriyor ve bu projelerimiz destekleniyor.”
‘Büyük Veri, Dijitalleşme ve Yapay Zeka’ alanlarında adı sayılı bir üniversite olabilmek vizyonuyla hareket ettiklerini kaydeden Güllüoğlu,  şunları kaydetti:“‘Arkeoloji, Gastronomi, Tarım, İlahiyat ve Turizm’ alanlarında şehrimizi, bölgemizi ve ülkemizi ilerletebilmek için bu alanlarda ‘Ar-Ge, Dijitalleşme, Endüstri 4.0, Kalite, Kurumsalllık, Uluslararasılaşma, Verimlilik ve Yazılım’ üzerine çalışmalarımıza hız veriyoruz. Uluslararasılaşma için Dış İlişkiler Ofisi kuruldu, Erasmus Ofisi, Mevlana, Farabi, Uluslararası Öğrenci ve YLYS Burslar Koordinatörlüğü de bu Başkanlığa bağlandı.  YÖK’ün geleceğin meslekleri ve öngörüleri dikkate alınarak; Teknik Bilimler MYO bünyesinde Web Tasarım ve Kodlama, Otonom Sistemleri Teknikerliği, Robotik ve Yapay Zeka, Kurumsal Bilişim Uzmanlığı ve İmalat Yürütme Sistemleri Operetörlüğü önlisans Programları açıldı; Mühendislik Fakültesi Bölümü’nde Yazılım Mühendisliği Programı, Fen Edebiyat Fakültesi’nde Veri Bilimi ve Analitiği Lisans Programı eğitim-öğretime başladı.”
Eğitim ve araştırma odaklılık: Prof. Dr. Güllüoğlu, hem eğitim hem de araştırma odaklı bir üniversite olarak geleceğin mesleklerini  kapsayan alanlarda eğitim programlarını başlatarak eğitim kalitesini yükseltmeye devam ettiklerini,  eş zamanlı olarak da son bir yılda 45 TÜBİTAK projesiyle proje desteklerinde bölge birincisi olduklarını anlatıyor: “Üniversitemizde eğitim verdiğimiz tüm alanlarda iddialı olmakla birlikte tarım, hayvancılık, arkeoloji ve gastronomi alanlarında Türkiye’de söz sahibiyiz. 2023-2024 eğitim-öğretim yılından itibaren dijital dönüşüm çalışmalarımız kapsamında; lisans ve lisansüstü projeler TÜBİTAK altyapısına uygun olarak tekrar düzenlendi, Web Tabanlı Tez Yazım Sistemi ile tezlerin özgün olabilmesinin sağlanması ve intihallerin sıfırlanması için öğrencilere ve akademisyenlere yardımcı olmaya başlandı.  Türkiye Yeterlilik Çerçevesine uygun olarak Çerçeve Yönetim Sistemi yazılarak uygulamaya alındı.”
Üniversite-sanayi işbirliğine verilen önem: Prof. Dr. Güllüoğlu, Harran Üniversitesi’nde üretilen bilginin sanayi kuruluşlarında uygulanarak ekonomik değere dönüşmesine oldukça önem verdiklerini, Şanlıurfa Teknokent’in Üniversite’nin sanayiyle işbirliğini arttırmak amacıyla birçok etkili çalışmalar gerçekleştirdiğini  kaydediyor: “Üniversitemiz, Şanlıurfa Teknokent, Cabir TTO ve Kuluçka Merkezimiz üretilen bilginin ticarileşebilmesi açısından ortak faaliyetler yürüten kuruluşlarımız olarak görmekteyiz. Şanlıurfa Teknokent üzerinde kurgulanarak kurulum aşamasını tamamlayan Cabir TTO, bölgemizdeki sanayi kuruluşlarıyla Üniversitemiz arasındaki proje iş birlikleri anlamında ciddi katkılar sunmaktadır. Özellikle sanayi kuruluşlarına veya kamu kurumlarına danışmanlık, proje yazma ve ortak proje geliştirme süreçlerinde akademisyenlerimize destek olmaktadır. Cabir TTO Koordinatörümüz Prof.Dr. Mustafa Hakkı Aydoğdu, Doç.Dr. Eyyüp Karaoğul ve CABİR TTO ekibi 30’a yakın sanayi kuruluşunu ziyaret ederek olası iş birliklerini görüştü. Cabir TTO, bu ziyaretlerle sanayide yaşanan problemleri üniversitede üretilen bilgilerle eşleştirmeye devam etmektedir. Kuluçka Merkezimiz bölgemizde iş fikri olan girişimcilere, öğrencilere ve akademisyenlere iş planlarını hazırlama noktasında katkı sunmaktadır. İş fikri olan girişimcileri alanında uzman mentörlerle eşleştiriyor ve iş fikrini iş planına çevirebilmek adına bir yol haritası hazırlıyoruz. TÜBİTAK’ın destekleriyle düzenlenen 2.Gap Ar-Ge Proje Pazarı etkinliğimiz, sanayi, yatırım firmaları ve kamu temsilcilerini proje sahibi akademisyen, özel sektör ve öğrencilerimizle buluşturdu.”
Yeni yatırımlar: Prof. Dr. Güllüoğlu, gelecek dönem yatırım planlarına da değiniyor: “2024 Yılı Yatırım Programı’na alınan 12.000 m² fiziki alana sahip Merkezi Derslik binası, inşa edildikten sonra Üniversitemiz Eyyübiye Kampüsü’ndeki mevcut fiziki yapılanmaya katkı sağlayacaktır. Ayrıca inşaatı devam eden Diş Hekimliği Fakültesi ve Hastanesi Ek Bina bakım onarım yapım işinin tamamlanmasından sonra Sağlık Kampüsü’ndeki mevcut fiziki yapılanma artacaktır.”