Ülkemizin Yüzünü Güldüren ‘Ayakkabı Sektörü’ne Kuşbakışı
Ayakkabı çorabın dışında ayağa giyilen, ayak için üretilmiş her türlü giysi; İskarpin, bot, çizme, terlik gibi ayak giysileri olarak tanımlanıyor. Deri ve deri ürünleri, lastik ve plastik hammaddeden yapılan her türlü ayakkabı “Ayakkabı sektörü” imalat sanayi kapsamında yer alıyor. Dünya ayakkabı üretiminde Çin, Hindistan, Brezilya, Vıetnam, Endonezya, Pakistan, Bangladeş, Meksika, Tayland, İtalya ve Türkiye ayakkabı üretiminde söz sahibi ülkeler. Türkiye ayakkabı ihraç eden ülkeler arasında 7. sırada.
Dünyada ayakkabı sektöründe en büyük üretim merkezleri arasında gösterilen Türkiye ayakkabı sektörü, yıllık 500 milyon çift üretim kapasitesi ile Avrupa’da ilk sırada yer alırken dünyada ise geçen yıl yedinci sıraya yerleşti. 300 bine yaklaşan çalışanı ile 18 bin 500 işletmeye sahip olan 35 sektörle de girdi çıktıya sahip. Türkiye nüfusunun 2 milyonunun geçinmesine katkı sağlayan ayakkabı sektöründe, dünyada 117 milyar dolarlık ticaret yapılıyor. Türk ayakkabı sektörü halihazırda 172’den fazla ülkeye ihracat yapıyor. 2018’in ilk çeyreğinde ayakkabı ihracatı, bir yıl öncesinin aynı dönemine göre yüzde 27’lik artışla 222 milyon dolarlardan 281 milyon dolara çıktı. Aynı dönem içerisinde Rusya’ya gerçekleştirilen ihracatta yüzde 187’lik bir artış oldu.
Sektörde işletmelerin tamamına yakını KOBİ kapsamında. Üretimin yüzde 67’si sanayileşmiş işletmelerde, yüzde 33’ü ise yarı sanayileşmiş veya el üretimi yapan işletmelerde gerçekleşmektedir. 500 milyon çift üretim kapasitesi olduğu söylenen ayakkabı sektöründe, fiilen 280 milyon çift üretim yapılmakta. Sektörde son yıllarda askeri ayakkabılar, botlar ve iş ayakkabıları üretiminde hızlı bir gelişme göze çarpmaktadır. Uluslararası standartlara uygun üretimin gerçekleştirildiği sektörde CE işaretli ayakkabılar ülkemizde satışa sunulmakta ve AB ülkelerine ihraç edilmektedir. Sektördeki işletmelerin çoğunluğu İstanbul, İzmir ve Gaziantep’te yoğunlaşmıştır. Üretici işletmelerin yaklaşık yüzde 53’ü İstanbul’da faaliyet göstermektedir. İzmir, Konya, Bursa, Ankara, Manisa, Denizli, Adana, Malatya, Çorum (İskilip) ayakkabı üretiminin yapıldığı şehirlerimizden.
Ayakkabı yan sanayimiz ise başta İstanbul olmak üzere, İzmir ve Ege Bölgesi, Konya ve Gaziantep’te yoğunlaşmış durumda. Ayakkabı makineleri ve ayakkabı yan sanayi üretimi kapasite ve teknoloji olarak gelişmiş olup üretim, çeşitlilik açısından oldukça zengin. Taban, ökçe, kalıp, vardola ihraç edilmektedir. İhracata dönük çalışan üreticiler, alıcılar tarafından talep edilen standarda uygun üretim yapmaktadırlar. Sektörün Türkiye ekonomisine katkısı ise yıllık 7.9 milyar dolar civarında. Sektör her ne kadar sanayi, ekipmanla ilişkilendirilse de deri gibi doğal malzemelerin ayakkabı üretiminde ustalığın çok önemli olduğunu unutmamak gerekiyor.
Sizlere verdiğim bilgileri sektörde yer alan kuruluşların kaynaklarından ve sektörün duayenlerinden Osman Deveci ile TASEV Yönetim Kurulu Başkanı Tan Erdoğdu’dan edindim.
Türkiye Ayakkabı Sektörü Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (TASEV); Ayakkabı sanayinde eğitimli ve nitelikli insan kaynağı ihtiyacını karşılamak üzere Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği, Ayakkabı Yan Sanayicileri Derneği, Türkiye Ayakkabıcılar Federasyonu ile sektörün önde gelen 100 firması ve sektör mensuplarının birlikteliği ile 1997 yılında hayata geçirilmiş. Başkan Erdoğdu, “TASEV, ‘Türkiye Ayakkabı Endüstrisi’nin dünyaya açılmasında büyük bir adım oldu. Vakfımızla ilgili kısaca bilgi vermem gerekirse; Sektörün, dünya piyasalarında her açıdan rekabet gücü yüksek bir konuma ulaşması ve bu konumun sürdürülebilir olmasının eğitimle mümkün olacağı ilkesi ile eğitimlerle ayakkabı sektörünün yetişmiş insan kaynağı ihtiyacını karşılar, sektöre danışmanlık yapar, fuar organizasyonları düzenler.
Eğitim alanında gerçekleştirdiğimiz projelerimiz;
AYARGEM Ayakkabıcılık Eğitim Enstitüsü: Sektördeki eğitimci açığını gidermek üzere AB, KOSGEB ve MEB ortaklığı ile 2002 yılında geliştirilmiş bir eğitimcilerin eğitimi projesidir
Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi: Türkiye’de ayakkabıcılık alanında eğitim ve öğretim faaliyeti veren tek okul olan TASEV Ayakkabı ve Saraciye Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, 2002-2003 öğretim yılında eğitim faaliyetine başlamıştır.
İstanbul Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Ayakkabı Bölümü: 2009 yılında Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu’nda Ayakkabı Tasarım ve Üretimi Programı eğitime başlamıştır. ARGEM binamızda atölye dersleri, teorik dersler Avcılar kampüste gerçekleşmektedir.
TASEV Akademi, ayakkabı sektörünün ihtiyaç duyduğu gelişime açık, çağın gereklerine uygun ve modern eğitim kurumlarını sektöre kazandırma amacı ile Aralık 2016 tarihinde kuruldu.
Burslarımız; Maddi imkanı sınırlı olan gençler için burs vermekteyiz.
Laboratuvar: 2009 yılında sektörün ihtiyacı olan azo boyar madde ve fitalat testleri de test kapsamına alınmıştır. Laboratuvarda 150’den fazla TEST ve ANALİZ yapılmakta.
Ayakkabı Bank: Proje ihtiyaç sahiplerine ayakkabı bağışı yapmak üzere 2011 yılında kuruldu” dedi.
Değerli okurlar;
Ülkemiz ekonomisine, istihdamla, yarattığı katmadeğerle ihracatta ciddi katkısı olan “Ayakkabı Sektörü” ve sektöre hizmet için kurulan TASEV vakfıyla ilgili kısa bilgileri sizlerle paylaşmak istedim.
