Sakarya Şehrinin Ekonomisinden, Sanayisinden Notlar…
Değerli okurlar, bu yazımda, TOSYÖV, KOSGEB ve KGF ile birlikte ve Sakarya Ticaret ve Odası’nın (SATSO) ev sahipliğinde gerçekleştirilen “KOBİ’lere, Girişimcilere Sağlanan Destekler ve Finansal Olanakları” ana temalı toplantının Panel bölümünün moderatörlüğünü yapmak üzere gittiğim Sakarya’nın ekonomisi ve sanayisine ilişkin edindiğim bilgileri size aktaracağım.
Sakarya bir milyonu aşan nüfusu ile ülkemizin 28. kenti. Kentin en büyük ilçesi merkezde konuşlanan Adapazarı’dır. İlde, Sakarya Üniversitesi ve Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) adıyla 2 yükseköğrenim kurumu bulunmakta. Sakarya Üniversitesi’nde 1.559 akademik personel ile toplam 53.124 öğrenci, SUBÜ’de ise 469 akademik personel ile toplam 24.283 öğrenci eğitim görmektedir.
İl genelinde faaliyet gösteren Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) sayısı ise 7. Kent merkezinde konuşlanan Sakarya 1. Organize Sanayi Bölgesi (SOSB), ülkemizin en önemli OSB’lerinden. 112 hektardan oluşan yeni büyüme alanında yeni yatırımların 2021’in sonuna kadar tamamlanması planlanıyor. Genişleme ile Organize Sanayi Bölgesi’nin toplam alanı 276 hektara çıkacak ve yatırımların tamamlanması ile 13 bin yeni istihdam daha sağlanacak ve çalışan sayısı 25 bine çıkacak.
Bölge sektörel açıdan incelendiğinde ağırlık “Otomotiv Yan Sanayi” olmak üzere “Tekstil, Metal İşleri, Makine İmalatı, Elektrik-Elektronik, İnşaat ve İlaç” sektörü temsilcilerinden oluşmaktadır.
Ekonomideki dalgalanmalara bağlı olarak da OSB’de 9.000 ile 10.000 civarında işçi çalışmaktadır.
Sakarya ekonomisinde, Ordu Donatım Ağır Bakım (Tank Palet Fabrikası) 1973, Demiryolu Fabrikası daha sonra Türkiye Vagon Sanayi (TÜVASAŞ) 1951, Şeker Fabrikası 1953, US Royal Lastik (Goodyear) Fabrikası 1961, Zirai Donatım 1944 ve üretime 1994 yılında başlayan otomotiv devi Toyota gibi fabrikaların çok önemli bir yeri olmasına rağmen tarımın ağırlığı kendini hissettirmiştir.
Sakarya’nın ekonomisi tarım ve sanayiye dayanır. Verilere göre; faal nüfusun yüzde 65’i tarım sektöründe yüzde 15’i sanayi sektöründe, yüzde 20’si hizmet sektöründe çalışmakta. Sakarya ili Türkiye tarımında önemli bir yere sahiptir. Tarım alanında başlıca ürünler: Buğday, arpa, mısır, fasulye, şekerpancarı, ayçiçeği, patates, soğan ve tütündür. Patates denilince akla Adapazarı gelir. Patates ve şekerpancarı iki önemli ürünüdür. Adapazarı’nda 1980’lerin sonlarında ‘Arıcan’ adıyla tescil ettirilmiş ve izolasyonlu alanlarda üretilmeye başlanmış özel bir kabak türü de bulunmaktadır. Yazlık, kışlık ve turfanda sebzeleri çoktur, İstanbul’un sebze ihtiyacının çoğunu karşılayan şehirdir. Başlıca meyve ürünleri: Elma, armut, ayva, erik, kiraz, şeftali, ceviz, fındık, kestane, çilek, üzümdür.
Kente yapılan daha sonraki; Otoyol, Otokar ve Tırsan, Türk Traktör gibi otomotiv sektörü başta olmak üzere demir ve demir dışı metaller, iklimlendirme sanayi, kimyevi maddeler ve mamulleri, makine ve aksamları gibi endüstriyel yatırımlarıyla kentin ekonomisi sanayiye yönelmiş.
Sakarya’nın ekonomisine ilişkin edindiğim bilgiler özetle bunlar…
SATSO Yönetim Kurulu Başkanı Akgün Altuğ ile sohbetimizden edindiğim bilgiler ise şunlar; Sakarya, ihracat sıralamasında İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir, Ankara ve Gaziantep’in ardından 7. basamaktaki yerini korudu. Otomotiv sektörü başta olmak üzere demir ve demir dışı metaller, iklimlendirme sanayi, kimyevi maddeler ve mamulleri, makine ve aksamları endüstrisiyle ülke ekonomisine güç katan Sakarya, dış satım açısından yeni yıla hızlı başladı.
Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre Sakarya'dan yüzde 26 artışla 108 ülke ve 5 serbest bölgeye 509 milyon 968 bin dolarlık ihracat yapıldı. Toyota, TürkTraktör ve Otokar gibi üretim tesislerine ev sahipliği yapan kentin ihracatında en büyük pay yüzde 93 ile otomotiv sektörünün oldu. Sektörün geçen ayki ihracatı, 2019 yılının aynı ayına göre yüzde 27 artışla 474 milyon 315 bin dolar olarak kayıtlara geçti. İhracatta ikinci sırada 6 milyon 703 bin dolarla demir ve demir dışı metaller yer aldı. Bu sektörü 4 milyon 338 bin dolarla “kimyevi maddeler ve mamulleri”, 4 milyon 108 bin dolarla “makine ve aksamları”, 3 milyon 878 bin dolarla “iklimlendirme sanayi” izledi. En fazla ihracat Birleşik Krallık’a yapıldı.
Karasu Limanı’nın özellikle İstanbul ve Sakarya’ya yakın olan şehirlerin, Ukrayna ve Karadeniz’e kıyısı olan ülkelere ihracatını çabuklaştırmak konusunda çok ciddi bir ayrıcalığı bulunduğunu belirten Altuğ, “Ro-Ro seferlerimiz başladı. Haftada üç gün 185 metrelik, yaklaşık 125 tır taşıyabilen bir gemi, buradan Ukrayna’nın Chornomorsk Limanı’na gidip geliyor” dedi. Sakarya ilimizin ekonomisine, sanayisine ilişkin edindiğim ve sizlere aktaracağım güncel bilgiler özetle bunlardan oluşmakta.
