‘Ekonomik Doğu’muzun yükselenleri BREZİLYA ve ŞİLİ

Krizden (2008) sonra dünya ekonomisi toparlanırken Türkiye ihracatının  ufkuna yeni ülkeler girmektedir. Brezilya ve Şili dikkat merkezine almamız gereken küreselleşmiş iki önemli ekonomidir ve aramızdaki uzun mesafeler önemli olmaktan çıkmaktadır. İhracat politikalarımızda ışıldayan bu iki pazara bu sayımızda yakından bakmayı yararlı gördük.

BREZİLYA
Ekonomik büyüklüğüne baktığımızda 2017 yılı itibarıyla Brezilya bize şu değerleri veriyor:  GSYİH’sı 2 trilyon 36 milyar dolar. Kişi başına düşen GSYİH 15.768 dolar. İhracatı 241 milyar 362 milyon dolar. İthalatı, 233 milyar 978 milyon dolar. İşsizlik oranı yüzde 6.1.

Brezilya ekonomisinin yapısı
Brezilya, tarım ürünleri (kahve, soya, şekerkamışı, kakao, pirinç, mısır, portakal, pamuk, buğday, tütün), canlı hayvan ürünleri (et, tavuk eti), ağaç ürünleri (kağıt, kağıt hamuru), deri ve ayakkabı ile mineral ve metal ürünlerinde (demir-çelik ve alüminyum) dünya çapında karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptir. Brezilya’nın temel sanayi sektörleri/ürünleri; lüks turistik gemilerden yarış botlarına ve 300.000 tonluk tankerlere kadar gemi inşası, motorlu araçlar, araba, araç ve kamyon, her tip otobüs, ağır nakliye araçları, arazi araçları, metaller (çelik, alaşımlar ve alüminyum dahil), gıda, havacılık ve uzay (tarımsal ilaçlama uçaklarından, 90 kişilik jet uçaklarına, askeri eğitim ve kargo uçakları Tucano ve uyduları araştıran sesten hızlı AMX’e kadar), bilişim sistemleri (donanım ve yazılım, özellikle bankacılık sistemleri ve bilgisayarlar), oyuncaklar, ofis ve ev eşyaları, ahşap ve ahşap ürünler, mobilya, radar ve uzaktan kumandalı alıcı sistemleri, ilaçlar, eczacılık ürünleri ve her tür tıbbi donanım, inşaat sanayi için gerekli her türlü ürün,  tarım araçları ve teknolojisi, iletişim (ses ve veri), kağıt, matbaa malzemeleri, makineler, demiryolu lokomotif ve vagonları ve her türlü önemli sanayi ihtiyaçları için sermaye malları, ağır iş makineleri,  donanımı ve teknolojisidir.

Türkiye-Brezilya dış ticareti
Brezilya’ya ihracatımız 2017 yılında  368 milyon 539 bin dolar, Brezilya’dan  ithalatımız ise 1 milyar 273 milyon 632 bin dolar olarak gerçekleşmiştir.
Brezilya’ya ihraç ürünlerimiz: İhracatımızda; kamyon, minibüs, otomotiv yedek parça, demir ve çelik ürünleri, sondaj platformları,  çimento, kuru kayısı, fındık, gübre, tütün, iplik, araba lastiği, mobilya aksamı, araba koltuğu, kuru incir, maya, kesme ve düzeltme makineleri, kauçuktan eşyalar, aluminyum hidroksit, mermer ve traverten önemli yer tutarken ithalatımızda; demir cevheri, demir, soya fasulyesi, soya yağı, pamuk, kurtarma gemisi, buğday, tütün, odun hamuru, kahve, greyderler, buldozerler, kontrplaklar, kompresörler, polipropilen, polietilen, sığır, araba aksam ve parçaları, çinko, kağıt, deri, ayakkabı ve kağıt ön sıralarda gelmektedir.
Potansiyel arz eden ürünler: Ülkemizin en çok potansiyele sahip olduğu ürün grupları; gıda, elektrik ve elektronik ekipmanlar, makineler, oto yan sanayi ve kuru ve sert kabuklu meyveler olmak üzere alt gruplar itibarıyla şöyledir:
- Fındık ve mamulleri
- Kuru meyveler (kuru incir, üzüm ve özellikle kayısı)
- Zeytin ve zeytinyağı
- Otomotiv ana ve yan sanayi (oto yedek parça, ticari araç),
- Demir çelik ve demir çelikten eşya
- İşlenmiş doğal taşlar (blok mermer, traverten)
- Takım tezgahları (metal şekillendirme-kesme makine ve presleri)
- Petrol ürünleri ve yağları
- Tekstil ve hazır giyim
- Çimento.

İşbirlikleri için: Uçak yan sanayi, müteahhitlik sektöründe (yol, havaalanları, limanlar, marinalar), turizm (özellikle gemi turizmi / cruise seferleri), kimyevi madde taşıyıcı gemiler, ilaç ve kozmetik sanayinde işbirliği.

Önemli adres: www. brezilya.be.mfa.gov.tr/

ŞİLİ
Şili 17.5 milyon nüfuslu, gelişmiş ülkeler grubundandır. Yıllık (2017) GSYİH’sı 263 milyar 206 milyon dolar, kişi başı GSYİH’sı ise 24.587  dolar olarak gerçekleşmiştir. Büyüme oranı yüzde 1.3’tür. Enflasyon oranı (2016) yüzde 3.79, işsizlik oranı yüzde 6.7 ölçülmüştür. İhracatı (2016) 59 milyar 884 milyon dolar, ithalatı (2016) ise 58.804 milyar dolar hesaplanmıştır.

Türkiye-Şili ticareti
Şili-Türkiye ikili ticaret hacmi 2017 yılında 450 milyon 138 bin dolar gerçekleşti. Bu hacimde ihracatımız 217 milyon 166 bin dolar, ithalatımız ise 232 milyon 972 bin dolar yer tuttu.
Şili’ye ihraç ürünlerimiz: Şili’ye ihracatımızın ilk sıra malları demir-çelik çubukları, ticari motorlu araçlar ve demir çelik profilleridir. Plastik profiller, binek araçlar, demir-çelik filmaşinler, kara taşıtları aksamı, halı ve kilim, bakır eşyalar, çoraplar ve demir çelik inşaat aksamı bu ülkeye ihraç edilen diğer başlıca ürün gruplarıdır.
Diğer ihraç ürünlerimiz şöyledir: Demir veya alaşımsız çelikten profiller, dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları, külotlu çoraplar, taytlar, kısa ve uzun konçlu çoraplar, soketler (varis çorapları dahil) ve patik çoraplar, (örme) tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme). Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb.  Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. makinaları.  Demir veya çelikten elektriksiz merkezi ısıtmaya mahsus radyatör, motorlu hava püskürtücüler, bunların aksam-parçası.
Demir veya çelikten sıkıştırılmış veya sıvı hale getirilmiş gazlar için kaplar. Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler. Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler (vanalar) ve benzeri cihazlar. Hava veya vakum pompaları, hava veya diğer gaz kompresörleri, fanlar, aspiratörü olan havalandırmaya mahsus davlumbazlar. Bulaşık, şişe vb. yıkama ve kurutma makinaları, şişe, kutu çuval vb. doldurma, etiketleme makinaları, ambalaj vb. makinalar.

İhracat potansiyeli olan sektörler
Güçlü rakiplerin varlığına karşın bölgenin en gelişmiş ve liberal ülkelerinden biri olan Şili ile ülkemiz arasında yürürlükte olan Serbest Ticaret Anlaşması’nın da olumlu katkısıyla Türk ürünlerinin tanıtımına yönelik aktif bir strateji uygulanarak bu ülkeye yönelik ihraç ürünlerimizin çeşitlendirilmesi mümkündür.
Tarım ve gıda ürünlerinden bisküvi, şekerli ve çikolatalı mamuller, zeytinyağı, zeytin, maya ve kuru kayısı; sanayi ürünlerinde ise demir/çelik çubuklar, traktörler, ısıtması elektrikle olmayan demir-çelik radyatör, jeneratörler, demir/alaşımsız çelikten profil, oto yedek parça, kauçuktan yeni dış lastikler, otomobil ve steyşın vagonlar, ev tekstili, ağır iş makine ve cihazlarının aksam ve parçaları ve eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar Şili pazarında potansiyel arz etmektedir. Madencilik ve savunma sanayi sektörlerinde de iki ülke arasında işbirliği imkanları mevcuttur.

Önemli adres: www. santiago.be.mfa.gov.tr/