Küresel üretim alanı: TOSB

TOSB, 1994’de başladığı arazi satın alma ve kamulaştırma, altyapı çalışmalarından günümüze bir başarı hikayesine dönüştü. Yalnızca otomotiv parça sanayicilerinin faaliyet gösterdiği tek İhtisas Organize Sanayi Bölgesi olan TOSB, yüzde 100’e yaklaşan doluluk oranı, 20 bini bulan çalışan sayısı, 12 adet belgeli Ar-Ge merkezi ve 1.5 milyar doları aşan direkt ihracatı ile hem sanayicisine hem Türkiye ekonomisine katkı sunmaya devam ediyor.
TOSB, kaliteli ve modern altyapı olanakları sunarak, katılımcıları için sinerji yaratan, edindiği bilgi ve becerileri küresel pazarda satabilecek, evrensel çevre kuralları ve insana duyarlı, örnek ve de önder bir Organize Sanayi Bölgesi  (OSB) vizyonuyla hareket ediyor.
Toplam 2 milyon 800 bin metrekare alan üzerinde yer alan OSB’nin büyüme alanı bulunmuyor. TOSB’da bulunan tahsis edilebilir 90 parselin 87’sinde yapılaşma tamamlanmış ve üretime geçilmiş.
TOSB Otomotiv Yan Sanayi İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Çiftci, bölgede faaliyette olan 73 sanayi parseli, 4 hizmet destek parseli, inşaat halinde 8, proje aşamasında ise 1 parselin bulunduğunu açıklıyor. Bölgede tüm parsellerde üretimin başlamasıyla toplam istihdamın 20 binden 22 bine çıkması öngörülüyor. TOSB’da işletmelerin yüzde 35’i yabancı sermayeli. Yatırım yapan ülkeler arasında; Japonya, Almanya, Fransa, ABD, İtalya ve İspanya bulunuyor.
Yunus Çiftci, “Kuruluşumuzda iki amacımız vardı. Birincisi; otomotiv yan sanayiyi ortak bir noktaya toplamaktı. İhtisas OSB olarak bu hedefimize ulaştık. İkincisi ise bir sinerji merkezi oluşturmaktı. Şimdi bu hedef doğrultusunda çalışıyoruz. Bunun için eğitim kurumları, laboratuvarlar, sürekli yaşanabilir temiz bir çevre, sosyal alanlar oluşturmaya odaklandık. Bu bağlamda eğitim için tahsis ettiğimiz alanda kurucularımızdan Bayraktar ailesi bir Endüstri Meslek Lisesi inşa ederek MEB’e bağışladılar. Yine aynı bölgede biz bir bina yaparak KOSGEB’e tahsis ettik. Geçtiğimiz yıl Doğu Marmara Kalkınma Ajansı’nın güdümlü proje desteği ile Otomotiv Test Merkezi’ni kurduk. OSB içinde misafirlerimizi rahatlıkla ağırlayabileceğimiz 5 yıldızlı bir oteli yap-kirala-işlet ve devret modeli ile faaliyete geçirdik. Bu bölgede ilk ve Türkiye’de az sayıda OSB’de bulunan atık su arıtma tesisini kurduk ve işletiyoruz. Bu girişimimiz örnek alınarak tüm belediye ve OSB’lere atık su arıtma tesisi kurma mecburiyeti geldi. Çevre düzenlemesine ağırlık vererek, ağaçlandırma ve yeşil alanlarımızla aynı zamanda yaşam alanına dönüştük” diyor.
Bundan sonraki süreçte eğitim konusuna ağırlık vereceklerini açıklayan Çiftci, şu bilgileri veriyor: “Alanında uzman kuruluşlarla işbirliği yaparak güncel ve sanayimizin ihtiyacına uygun eğitimler yapıyoruz. Aynı zamanda eğitim amaçlı kurulmuş TOGEV (TOSB Geliştirme ve Eğitim Vakfı) var. Vakıf üzerinden burslar veriyoruz. ‘Sürekli Eğitim Merkezi’ kurarak yetişkin eğitimine ağırlık vereceğiz. Aynı zamanda üyelerimizin personellerinin Endüstri 4.0’a uygun eğitimi için bir laboratuvar kurmak istiyoruz. Gelişen ve değişen dünyada insanların sürekli kendisini geliştirmesi gerekiyor. Bunun için Gebze Teknik Üniversitesi ile bir protokol imzaladık. İlgili Vakıflar ile de işbirliklerimiz mevcut. Eğitimlerin 2018’in başında hayata geçmesini planlıyoruz. Bünyemizdeki Hatice Bayraktar Endüstri Meslek Lisesi’nin tüm paydaşlarıyla yakın zamanda bir toplantı gerçekleştirdik. O alanda da eğitimin niteliğini geliştirecek çalışmalarımız ağırlık kazanacak.”

OSB içinde yüksek lisans imkanı
TOSB, eğitime büyük önem veriyor. Daha önce hayata geçirilmiş bir dizi proje konunun ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seriyor. TOSB, eğitim alanında Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek, Gebze Teknik Üniversitesi ile ortaklaşa ‘lisans üstü’ eğitim verilmesini sağlıyor.
Yunus Çiftci, bu yıl ilk eğitimleri tamamladıklarını belirtiyor: “Programımız ilk mezunlarını verdi. Geçen yıl Gebze Teknik Üniversitesi işbirliği ile 52 öğrenci Yüksek Lisans eğitimine başladı ve bu yıl bunların 43’ü mezun oldu. Programlarımızı çeşitlendirerek devam ettireceğiz.”
TOSB Yönetimi aynı zamanda Kocaeli Sanayi Odası, ABİGEM, İMMİB, KOSGEB gibi kurumlarla işbirliği yaparak çalışan ve yöneticilerin gelişimi yönünde seminerler, kısa süreli eğitimler ve workshop’lara imza atıyor. Çiftci, geçen yıldan bu yılın Nisan ayına kadar 58 konuda 2000 kişiye eğitim verildiğini aktarıyor.
Bölgenin eğitim alanındaki en eski yatırımını Milli Eğitim’e bağlı Hatice Bayraktar Endüstri Meslek Lisesi oluşturuyor. Sanayicinin ara eleman ihtiyacına kökünden çözüm sağlamak adına hayata geçen proje ile öğrenciler, bir iş kolunda meslek sahibi olacak nitelikte eğitim alıyor. Meslek Lisesi’nde 500 öğrenci gündüz, 130 öğrenci de gece eğitim alıyor. Son sınıfta uygulanan staj mecburiyeti bölgedeki sanayi tesislerinde gerçekleştiriliyor. Çiftci, “Staj yapmak isteyen öğrencilerimizin tamamına burada staj imkanı verebiliyoruz. Ama kısa süreli stajlar pek verimli olmuyor. Stajların  daha uzun süreli yapılmasını, mesleki eğitimin sadece son sınıfta değil 3. sınıfta başlamasını, 4. sınıfta devam etmesini istiyoruz” diye konuşuyor.

Kendi kaynağını yaratan OSB
OSB’ler bir belediye gibi yol, su, elektrik, doğalgaz, haberleşme, arıtma, peyzaj, itfaiye, acil durum kurtarma, karla mücadele, cadde süpürme, aydınlatma, ruhsatlandırma gibi pek çok hizmeti kamu adına kendi kaynakları ile sunuyor. Dolayısıyla OSB’lerin sürdürülebilir gelirlere ihtiyacı bulunuyor. Yunus Çiftci, sorunlara çözüm bulmak adına geliştirdikleri stratejilerinden sözediyor: “OSB’mizde kiralık yer arayan sanayiciye endüstriyel parsel üzerinde bina inşa ederek tahsis ediyoruz. Bu yöntemle kiralanan 140 bin metrekare kapalı alanımız var. Sözkonusu alanda 15 firma faaliyet gösteriyor. Şu anda genel olarak çok az yatırım yapılıyorken biz global bir firma için 26 bin metrekare kapalı alanı olan bir endüstriyel bina yapıyoruz. Bunun finansmanının yaklaşık yarısını da peşin kira olarak firmadan temin ettik. Bu yılın ikinci yarısında binayı teslim edeceğiz ve firma üretime başlayacak.”
TOSB’un 30 dönümlük kiralanabilir bir yeri daha bulunuyor. Çiftci, bu alanı da % 100 yabancı sermayeli bir firma için kiralık bina yapma konusunda görüşmelerin sürdüğünü ifade ediyor: “Tek bir firmaya alanı tahsis etmek istiyoruz. Otomotiv yan sanayide faaliyet yürüten bir kuruluş ile görüşmelerimiz sona yaklaştı. Bu ay sonunda sözleşmeyi imzalamak, yıl bitmeden de projeyi hazırlayıp, inşaata başlamak istiyoruz.” Çiftçi, kira gelirleri ile rutin bütçe giderlerinin yüzde 100’ünü karşıladıklarını, sürdürülebilir bir OSB olmanın yolunun da bu yöntemden geçtiğini kaydediyor.

TEM Kavşak projesi tamamlandı
Bölgenin ulaşım imkânlarına önemli bir artı kazandıran Çayırova TOSB-TEM Bağlantı Kavşak Projesi nihayet tamamlandı. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin desteği, TOSB’un öncülüğünde, hazırlanan ilgili kurum ve Bakanlığın onayına sunulan projenin hayata geçirilmesinde GOSB, GEPOSB, Gebze Güzeller OSB’nin de maddi katkıları oldu. Çayırova TEM Otoyolu OSB Köprülü Kavşağı projesinin hazırlık çalışmaları 4 yıl, projenin yapılması ve hayata geçirilmesi ise yaklaşık 1 yıl sürdü. Projenin önemini Yunus Çiftçi şöyle anlatıyor: “Bu bölgede her gün 100 bine yakın insan işe gidip geliyor. Kavşak öncesinde, insanlar uzun bir zamanını ciddi sıkışıklıklar yaşanan trafikte geçirmek zorunda kalıyordu. Bu projeyle sorun çözüldü. OSB’lerin 10 milyon 250 bin TL kaynak sağladığı projenin tamamı 28 milyon TL’ye mal oldu. Proje bölgeye değer katan bir yatırım olmuştur.”

TOSB Otomotiv Test Merkezi açıldı
TOSB’u farklılaştıran en önemli yatırımlardan birini TOSB Otomotiv Test Merkezi oluşturuyor. 4 bin 400 metrekarelik alana inşa edilen Merkez, otomotiv ağırlıklı olmak üzere birçok sektöre destek verecek nitelikte. Türkiye’de yapılamayan birçok testin artık yapılabilir olmasını sağlayan Merkez’de araç üstü emisyon test cihazı, motor testi, iklimlendirme kabinleri bulunuyor. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı’nın (MARKA) yüzde 75’ini karşıladığı cihazlar toplamda 5 milyon TL’ye maloldu. Hizmet verdiği sektörler arasında; demiryolu, denizyolu, savunma sanayi, makine endüstrisi de bulunan Merkez’in diğer yanındaki 2 bin 200 metrekarelik alanda ise ESİM Elektrik ve Elektronik Test Merkez binası da yer alıyor.

Altyapıda eksik kalmadı
Sanayicisine her türlü destek sağlayan TOSB’un elektrik, su, atık su, arıtma, doğalgaz ve  haberleşmede altyapı eksiği bulunmuyor. Bölgede iletişim fiber optik altyapı ile sağlanıyor. Şu anda elektrik sayaçlarını uzaktan okuyan OSB, ileriki dönemde doğalgaz ve suyu da bu sisteme dahil edecek.

Enerji: TOSB’da yıllık 400 milyon kilovatsaat enerji tüketiliyor. Bölgenin kendi elektriğini üretmesi amacıyla geçmişten günümüze bir dizi çalışma gerçekleştirdiklerini anlatan TOSB Bölge Müdürü Murat Demir, “Rüzgar tribünü kurduk. Ancak rüzgarın potansiyeli istediğimiz oranda çıkmadı. Doğalgazdan kojenerasyon tesisi düşündük ancak bölgemizde buhar enerjisini kullanacak şirketimiz olmadığı için o da fizibil olmadı. Serbest tüketici olma hakkımızdan yararlandık ve uygun teklifi veren enerji üreticileriyle çalışıyoruz. Sanayicinin temel girdi kalemi olan enerjinin birim fiyatı çok önemlidir. Enerji çok pahalı, geçen yıl aldığımız indirimden fedakarlık yaptık. Yeni dönemde yine yüksek fiyatlarla karşılaşıyoruz” diye konuşuyor.

Su: Bölgenin su ihtiyacı Yuvacık Barajı ve Denizli Gölet’inden sağlanıyor.

Doğalgaz: Tüm parsellerin doğalgaz bağlantısının bulunduğu TOSB’da yıllık tüketim 27 milyon metreküp. Doğalgaz BOTAŞ’tan sağlanıyor.

Arıtma: Hem kimyasal, hem biyolojik arıtma yapabilen TOSB Arıtma Tesisi, 2008’de faaliyete başladı. Tesisin kapasitesi 4 bin 400 metreküp/gün. OSB’deki doluluk oranı yüzde 89 olmasına rağmen tesiste günlük 2 bin 500 metreküp civarında su arıtılıyor. OSB’nin çıktıları arasında tehlikeli atık bulunmuyor.

Çevre: TOSB’un en iddialı olduğu alanlardan biri de dev çevre yatırımları. Hatta OSB, yürüttüğü çalışmalarla Çevre Bakanlığı’ndan 2012’de beratını almıştı. “Yeşil OSB” kavramına örnek  TOSB’da 170 dönüm arazide 66 bin 500 kök ağacı bulunuyor. Her dönem ağaçlandırmaya 5 ile 10 bin ekleme yapan OSB’nin toplam yeşil alanı 315 bin 734 metrekareyi aşıyor.

Sosyal donatı alanları: OSB sınırları içerisinde 2013’te açılan otel, 5 yıldızlı, 162 oda kapasiteli ve 3 toplantı odasına sahip. İşleticisinin hem sanayici hem de turizmci olduğu otel, yüzde 60-70 dolulukla hizmet veriyor. TOSB’un  toplam 11 bin m2’lik sosyal tesis alanı 3 bloktan oluşuyor. 4 bin 700 m2’lik A Blok’ta  2 bin 500 kişilik mescit ve 350 çocuk kapasiteli kreş mevcut. Yaklaşık 2 bin m2’lik B Blok’un bankalara kiraya verilmesi bekleniyor. 3 bin 920 m2’lik C Blok’ta pastane, sağlık merkezi, sanayinin ihtiyaç duyduğu hidrolik, pnömatik, elektrik, teknik malzeme satış yerleri ile kontrol ve bakım merkezleri yer alıyor.

“Yenileme pazarımızı sürücüsüz araç teknolojisine göre revize etmeliyiz”
Bu yıl 8. kez düzenlenen “Aftermarket Konferansı”nın açılış konuşmacılarından TAYSAD Başkanı Alper Kanca, Türk otomotiv tedarik sanayinin küresel yenileme pazarında varlığını sürdürebilmesi için sürücüsüz araç teknolojisine göre dönüşmesi gerektiğinin altını çizdi. Türk tedarik sanayinin ülke ekonomisine katkısında özellikle TAYSAD üyesi kurumların aktif rol aldığını belirten Kanca, “TAYSAD 380 üye, yaklaşık 23 milyar dolar iş hacmi, 8 milyar dolar doğrudan ihracata ve 150 binin üzerinde istihdama sahip, 40. yılına yaklaşmış köklü bir sivil toplum kuruluşu. Dolayısıyla ekonomiye katkı sağlama konusunda da çok önemli bir yere sahip” dedi.
Türkiye’nin araç parkı ve kişi başına düşen otomobil sahipliğinde diğer dünya ülkeleri arasında ortalamanın altında seyrettiğini belirten Kanca, “Araç teknolojisi geliştikçe, yenileme pazarının da aynı yönde ve hızda gelişmesi, hatta dönüşmesi gerekir. Bugün itibariyle yaklaşık yüzde 30-40 seviyesinde olan elektronik aksam kullanımı, 2030’larda yüzde 50’nin üzerinde seyredebileceği öngörülmekte. Dolayısıyla özellikle ‘Yenileme Pazarı’nda varlığını sürdürmek isteyen firmalarımızın, yeni teknoloji ve eğilimleri yakından takip etmesi önemlidir.” Kanca, mevcut durumda 5 milyar dolarlık hacme sahip Türkiye Yenileme Pazarı’nın 2020’de 6.5 milyar dolara ulaşmasının öngörüldüğünü paylaştı: “Türk otomotiv tedarikçileri olarak uluslararası standartlara uygun üretim yapma kabiliyetimiz oldukça yüksek.”
Açılış konuşmacılarından Otomotiv İhracatçıları Birliği (OİB) Başkanı Orhan Sabuncu, otomotiv endüstrisi ihracatının 2016’da önceki yıla göre yüzde 13 artarak 23.9 milyar dolara ulaştığını belirtti. Türkiye’nin  ihracat şampiyonu otomotiv endüstrisinin aynı zamanda 1.9 milyon adetlik üretim kapasitesiyle Avrupa’nın en önemli üretim merkezlerinden birisi olduğunu söyleyen Sabuncu, hem üretimde hem de adet bazında ihracatta yeni rekorlar öngördüklerini paylaştı. Açılışta konuşan Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Başkan Yardımcısı Eyal Tarablus, yenileme pazarında tehditler ölçüsünde fırsatlar da bulunduğunu söyledi.

İş güvenliği ve sağlıkta Ambiyans OSGB farkı
“Ambulans’tan önce Ambiyans” sloganıyla çalışan ve hizmet yelpazesinde; iş güvenliği hizmetleri, risk değerlendirmesi, teorik yangın eğitimi, uygulamalı yangın eğitimi, acil durum planı, faraziyeli tahliye tatbikatları, patlamadan korunma dokümanı, işyeri hekimliği hizmetleri, iş sağlığı hizmetleri bulunan Ambiyans OSGB, 2012 yılında kuruldu.  Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen Ambiyans OSGB, küçük ve büyük ölçekli firmalara mevzuatın gerektirdiği tüm ortak sağlık güvenlik birimi hizmetlerini veriyor.
Ambiyans OSGB Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Beşli, bu yıl yüzde 20 büyümeyi, istihdamı ve çalıştıkları firma sayısını artırmayı hedeflediklerini söylüyor. Kocaeli ve İstanbul’da bulunan 95 firmaya hizmet verdiklerini ve sağlık hizmetleriyle ilgili 2 hastaneyle işbirliği yaptıklarını belirten Beşli, ayrıca Ambiyans HSE ile iş güvenliği ve iş sağlığı malzemelerinin satışını yaptıklarını anlatıyor. Bu yıl Ambiyans HSE’nin satışlarını da yüzde 20 artırmayı ve ürün yelpazelerini daha da genişletmeyi hedeflediklerini aktaran Ahmet Beşli, gözlük, baret, eldiven, iş ayakkabısı, maske, gaz ölçüm cihazları, iş elbiseleri, yüksekten düşmeden koruyucu ekipmanlar, emniyet kemerleri, şok tutucular gibi 150 farklı kalemden oluşan bir ürün portföyü ile hizmet sunduklarını dile getiriyor.
TOSB’da yer almanın kurumsallaşma sürecinde Ambiyans OSGB’ye katkı sağladığını düşünen Ahmet Beşli, “TOSB, altyapısı, ulaşım olanakları ve firmalarıyla kurumsal ve önemli bir OSB. Burada olmaktan memnunuz” diyor. Beşli, hemşireler, doktorlar ve  iş güvenliği uzmanlarından oluşan profesyonel bir ekiple hizmet sunan Ambiyans OSGB’nin firmalarla uzun vadeli çalıştığına dikkat çekiyor: “Bizim farkımızı, bizimle çalışan bilir. Ciddi bir iş tecrübemiz var. Çalıştığımız firmaların iş güvenliği ve sağlıkla ilgili herhangi bir cezai durumla karşılaşmaması için her türlü önlemi alıyoruz.”