İMES Organize Sanayi Bölgesi: Fabrika üretim üssü

İMES Sanayi Sitesi’nin küçük ve orta ölçekli sanayicilerinin büyük ölçekli olma yolunda en önemli adımlarından Kocaeli Gebze VI. (İMES) Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (İMES OSB), 40 yıllık bir endüstriyel yerleşim tecrübesiyle yaratılmış bir proje. İMES OSB, modern ve sağlam altyapısı, seçkin katılımcı firmalarıyla örnek bir yeni nesil OSB olma yolunda büyümesini sürdürüyor. İMES OSB’nin kurucu teşekkülü olan İMES Makine ve İmalat Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi 1997 yılında kuruldu. 2000 yılında 4562 Sayılı OSB Yasası’nın çıkması üzerine 66 sicil numarası alarak İMES Makina İhtisas OSB olarak Türkiye OSB’leri içerisinde yerini aldı.
İMES OSB Yönetim Kurulu Başkanı Süheyl Erboz, 300 hektar alan üzerine kurulu İMES OSB’de 180 hektarın sanayi parseli, geri kalan alanın; yollar, yeşil alanlar, idari bina, okul, dini tesis alanları olarak ayrıldığını anlatıyor. Erboz, 215 yatırımcının yeraldığı İMES OSB’de, Haziran 2015 itibarıyla 70 adet firmanın üretimde, 75 adet parselde inşaat çalışmalarının, 45 adet parselde de proje çalışmalarının devam ettiğini belirtiyor. İMES OSB’de satışa konu edilecek boş parsel bulunmuyor.

İMES OSB’de yatırımlar hızla devam ediyor
Süheyl Erboz, İMES OSB’de faaliyete geçen ve geçmeyi planlayan firmaların karşılaştığı en temel sorununa işaret ediyor: “Sermaye yetersizliği ve kredi imkanlarının kısıtlı ve cazip olmaması. Kredi kullanmak isteyen şirketlerden bankaların gayrimenkul ipoteği istemesi, sanayicilerin kısıtlı sermayelerini gayrimenkule yatırma zorunluluğunu doğuruyor.” Erboz bu konunun çözümünde doğan umut ışığının da ilgili Bakan’dan geldiğinin altını çiziyor: “25 Mayıs 2015 tarihinde Bölgemiz’de faaliyete başlayan 66 adet fabrikanın hizmete alma töreninde; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı sayın Fikri Işık, yakın bir tarihte sanayicilerimizin kullandıkları takım tezgahlarına sicil numarası verileceği ve bunların bankalar tarafından, teminat olarak kabul edilecekleri müjdesini vermiştir.”
Yapılan törenden sonra 4 firmaya daha yatırım ruhsatı verdiklerini ve tahsis aşamasında bulunan parseller olduğunu aktaran Erboz, “30 yatırımcımız 2016 yılı başında yatırımlarına başlayacak. Toplam 185 parselimiz dolu. Kalan 30 parseli henüz imara açmadık” diyor.

Yalova İMES Makine İhtisas OSB de yolda
İMES OSB’nin fiziki olarak büyüme imkanı bulunmuyor. Doğusunda özel orman alanı, batısında Makine OSB, güneyinde de Kimya OSB, kuzeyinde ise Mermerciler Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi mevcut.
Süheyl Erboz, İMES OSB’nin genişleme imkanı bulunmadığı için Bölge’ye en yakın il olan Yalova’da yeni bir bölge kurma çalışmalarına imza atacaklarını paylaşıyor: “Yalova’da 450 hektar üzerine yeni bir OSB kuruluşu çalışmalarımız sürüyor. Bölge’nin adının Yalova İMES Makine İhtisas OSB olması planlanıyor. Yer seçim aşamasındayız, talepleri topluyoruz, şimdiye kadar sanayicilerimizden yaklaşık 2800 dönümlük yer talebi aldık.”

İstihdamda hedef; 15 bin çalışan 
Süheyl Erboz, İMES OSB’nin, makine ihtisas OSB olmasından dolayı, Bölge’de faaliyette bulunan firmaların, kuruluş protokolünde ve ÇED Belgesi’nde yazılı NACE kodlarına uygun faaliyette bulunduklarını ifade ediyor: “İMES OSB’de firmalar, makine imalat, yarı mamul sanayi üretimi, otomotiv ve beyaz eşya yan sanayi sektörlerine hizmet veriyor. İMES OSB’de 2 adet yabancı sermaye yatırımı var. 1 adet de yabancı ortakla müştereken yatırım yapan galvaniz tesisi mevcut. Yabancı yatırımın 1 tanesi kesici takımlar üretiyor,  1 adedi de çelik konstrüksiyon parçaları üretiyor.” 
Süheyl Erboz, Bölge sanayicilerinden aldıkları bilgiler doğrultusunda üretimlerinin yaklaşık yüzde 30’unu ihraç ettiklerini dile getiriyor. Bölge’de 2015 Haziran ayı itibarıyla 4500 kişi çalışıyor. Türkiye’nin çoğu bölgelerinde olduğu gibi İMES OSB’de de nitelikli orta kademe elemanı temin güçlüğü yaşanıyor. Erboz, tüm tesislerin faaliyete geçmesiyle Bölge’de istihdamın 15 bin kişi rakamına ulaşacağını tahmin ediyor.
İMES OSB’nin yeraldığı Dilovası bölgesinin genç bir nüfusu barındırmasına rağmen, fabrikaların birçoğunun insan kaynakları biriminin İMES OSB Bölge Müdürlüğü’ne başvurarak nitelikli ara eleman temininde yardım talep ettiklerini belirten Erboz, çoğunlukla CNC operatörü ve vasıflı eleman talebinde bulunduklarını ifade ediyor.

Üniversite-sanayi işbirliği gelişerek devam ediyor 
Süheyl Erboz, bazı fabrikaların idari ve teknik desteğe ihtiyacı olduklarını gözlemlediklerine de değiniyor: “Altyapı çalışmalarımız tamamlanınca sanayicilerimizi geliştirmek, üretimlerini artırmak, onları dış pazara açmak için eğitim çalışmalarına ağırlık vereceğiz. İlk hedefimiz sanayicinin ara eleman ihtiyacını karşılamak. Sanayicilerimizin nitelikli ara eleman ihtiyacını karşılamak için meslek edindirme kursları açacağız. Vasıfsız çalışanlara kaynakçı, bakımcı, presci gibi meslekler kazandıracak bir eğitim tesisini Bölge’ye kazandırmak istiyoruz. Bu konuda İŞKUR, KOSGEB gibi kuruluşlarla işbirliği yapacağız.”
Süheyl Erboz, ayrıca üniversite-sanayi işbirliğini de geliştireceklerini duyuruyor: “İMES OSB, üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde Kocaeli Üniversitesi ile çalışmaktadır. Bu üniversitedeki hocalarımızdan önce kendi personelimiz için eğitim ve müşavirlik hizmetleri aldık. Yaptığımız toplantılarla da hocalarımızı, sanayicilerimizle buluşturduk. Geçtiğimiz günlerde de Bölgemiz’de yeniden yapılanan Gebze Teknik Üniversitesi’nin Rektörü’nü ziyaret ederek işbirliği olanaklarını değerlendirdik. Eylül ayında Bölge sanayicilerimizle Gebze Teknik Üniversitesi’ni ziyaret edeceğiz, sonrasında hocalarımızı bölgeye getireceğiz, hangi konularda işbirliğinde bulunabileceğimizi o zaman kararlaştıracağız.”

İMES Kümelenme Projesi
Bölge sanayicisinin gelişimi için Ekonomi Bakanlığı ile kısmı hibe destekli İMES Kümelenme Projesi’ni yürüttüklerinden sözeden Erboz, proje kapsamında yürüttükleri çalışmaları özetliyor: “Sanayicilerimiz ilk önce kendi işyerlerinin reorganizasyonu yapmak için eğitimler aldı, bilahare üretimlerini uluslararası standartlara yükseltmek için eğitildi ve teknik olarak gerekli iyileştirmeler yaptıktan sonra dış pazara açılma çalışmaları başlatılacak.”

Ulaşımda stratejik konum
Dilovası Bölgesi, Kocaeli sanayisinin en yoğun olduğu bölge. 5 adet OSB ve 1 adet Sanayi Sitesi’nin bu bölgede olduğunu aktaran Erboz, Kuzey OSB’ler olarak adlandırılan ve içerisinde İMES OSB’nin de yeraldığı bölgenin 1.000 hektar büyüklüğünde olduğunu söylüyor. Erboz, Kocaeli ili Dilovası ilçesinde yeralan İMES OSB’nin ulaşım açısından çok stratejik bir konumda olduğuna dikkat çekiyor: “İMES OSB, TEM Otoyolu ve E5 Karayolu’na 5 km, Dilovası ve Derince’de bulunan çok sayıda liman ve 2016 yılında açılacak olan Dilovası-Hersek Köprüsü’ne 3 km, Kuzey Marmara Otoyolu’na 1.5 km, Sabiha Gökçen Havaalanı’na 25 dakika mesefade yeralıyor.”

Ortak servis projesi
Süheyl Erboz, gelen yoğun talep üzerine İMES OSB’de faaliyette bulunan fabrikalarda çalışan elemanların bölgeye intikali için ortak servis projesini hayata geçirdiklerini anlatıyor: “Bazı firmaların yakın çevrede farklı lokasyonlarda bulunan elemanlarının sayısı az. Onların tek tek Bölge’ye intikali firmalar için ciddi bir maliyet oluşturuyordu. Biz de bu ortak servis projesiyle firmalarımıza maliyet avantajı sağladık ve çalışanlarının Bölge’ye intikalini sağladık.”

Küçük sanayiye özel alan
İMES OSB’de; 24 adet ticari modülden meydana gelen Ticari Alan, 84 adet işyerinden meydana gelen Bölge’deki fabrikaların tedarikçilerinin yeraldığı Küçük Sanayi Bölgesi, 3 adet restaurant,  1 adet banka şubesi, ortak sağlık birimi hizmetleri veren firmalar mevcut. Süheyl Erboz, Küçük Sanayi Bölgesi’nin, İMES OSB’deki orta ve büyük ölçekli sanayicinin üretim aşamasında ihtiyaç duyacağı yan ürünleri yine bölge içinden karşılaması hedefiyle kurulduğunu belirtiyor.

İMES OSB’nin yeni projesi; Dökümcülere yeni bölge
Süheyl Erboz, 84 adet işyerinden meydana gelen Küçük Sanayi Bölgesi’nin büyük rağbet görmesi ve işyerlerinin tamamının dolması nedeniyle yeni bir küçük sanayi sitesi projesi ihtiyacı doğduğundan sözediyor: “İMES OSB; bir makine ihtisas OSB, dolayısıyla makine sektörünün ana girdisi döküm ve dökümden mamül ve yarı mamül. Bölge sanayicilerimizi ve bölgede bulunan diğer OSB’lerdeki sektör temsilcisi sanayicileri desteklemek amacıyla bu yeni projemizde dökümcülük mesleğini tercih ettik. Ve dökümcülük sektörünün ihtiyaçlarına yönelik meslek kolu özellikli bir bina tasarladık. Dökümcülerin bir disiplin altında çalışmalarını sağlayacak projeyi İMES OSB’nin kuzey tarafında hayata geçireceğiz. A tipi işyerleri; 1215 metrekare, B tipi işyerleri; 1465 metrekare, C tipi işyerleri; 1715 metrekare ve D tipi işyerleri; 1960 metrekare büyüklükte 4 tipten meydana gelen toplam 15 adet işyeri. Dökümcülük mesleğinin yapılabilmesi için tasarlanmış, mimari ve statik hesaplara sahip işyerleri topluluğunu inşaa etmeye başladık. Buradan işyeri satın almak isteyenlere banka kredisi kullanmalarını sağlamak amacıyla bu işyerlerinin kat irtifak tapularını çıkarttık. Bu tapuları teminat göstererek banka kredisi kullanabilirler. Hangi işyerini seçtiğini belirlemek ve bu işyerleri hakkında daha fazla bilgi alabilmek amacıyla ölçekli maketler, İMES Yönetim Merkezi binasında sanayicilerin istifadesine sunulmaktadır. 2017 yılının Ağustos ayında inşaatı tamamlamayı ve işyerlerini teslim etmeyi planlıyoruz. Ayrıca her işyerine ait 60 metrekare büyüklüğünde dökmecilere ait alet ve edavatlarını koyacaklarını müştemilatlar da olacak, her işyerine ait 2 veya 3 adet hususi otopark olacak. Proje bitince, şu anda inşaat faaliyetleri devam eden Kuzey Marmara Otoyolu’ndan da görünür olacak. Su, elektrik, doğalgaz mevcut olduğundan dökümcülerimiz altyapı sıkıntısı çekmeden rahatlıkla mesleklerini icra edebilecekler. Bu işyerleri topluluğu yalnızca İMES OSB’ye değil, bölgedeki diğer OSB’lere, Gebze’ye, Kocaeli’ye hizmet edecek. Kocaeli ve İstanbul civarında özellikle İstanbul’un Anadolu yakasında herhangi bir OSB içerisinde dökümcülere ayrılan böylesine organize biçimde planlanmış, projelendirmiş bir bölge olmaması nedeniyle projemizin, dökümcüler için bir cazibe merkezi olacağına inanıyoruz.”

Çevre yatırımlarına verilen önem
İMES OSB için çevre yatırımları çok önemli. Bölge’de yeralan firmalar, kendi atıklarını atığın niteliğine göre depoluyor. Katı atıklar, Karahan Temizlik adlı firma tarafından toplanıyor. Firma, evsel atıkları İMES OSB adına topluyor, evsel olmayan katı atıkları, firmalardan bedeli karşılığında topluyor.
Arıtma tesisi: Günlük 500 m3 kapasiteli arıtma tesisi faaliyette olan İMES OSB’de hem biyolojik hem de fiziksel arıtma sözkonusu.
Hava kirliliği ve gürültü kirliliği ölçümü: Ayrıca İMES OSB’nin hava kirliliği ve gürültü kirliliği devamlı ölçülüyor.
Bölgede imara aykırı yapılaşma bulunmuyor. Bu konuda Yönetim Kurulu ciddi bir disiplin içerisinde konuyu takip ediyor, Bölge Müdürlüğü teşkilatı da Yönetim Kurulu’nun bu konuda direktiflerini titizlikle yerine getiriyor ve takip ediyor.
Özel orman alanı: “İMES OSB olarak Bölge’nin doğusunda yeralan 770 dönümlük özel orman alanını 49 yıllığına kiraladık. Bu alana her yıl meşe, çam, selvi gibi ağaçlar dikiyoruz. Diktiğimiz 7500 ağacın mahsülü ile de önümüzdeki yıllarda Bölge’nin idari giderlerini karşılamayı planlıyoruz” diyen Erboz, çalı türü ağaç ve bitki ile Bölge içerisini yeşillendirdiklerini vurguluyor.

İMES OSB’de yatırımın avantajları
Süheyl Erboz, Bölge’de henüz yatırıma başlamamış ve başlamamak için türlü bahaneler üreten firmalara şu tavsiyede bulunmak istediğini dile getiriyor: “Bölgemizde yatırım yapan firmaların ifadelerine göre; Bu firmalar yeni ve modern bir fabrika binasına geçtiklerinde teknolojilerini de yenilemek ihtiyacı duymaları dolayısıyla üretim adet ve kaliteleri artmaktadır. Çalışma alanları büyümekte, kapasiteleri artmakta, bu durum yeni müşteriler edinmelerine ve dolayısıyla firmaların daha çabuk büyümelerine neden olmaktadır. Bölgemizden 2 adet firma, mevcut yerlerinde genişleme imkanları olmadığı için Kocaeli dışındaki OSB’lerde yeni yatırımlara başlamışlardır. Bölgemiz’deki yatırımlarını geciktiren şirketlerin ve yatırımcıların geçen her gün kayıpta olduklarını hatırlatmakta yarar görmekteyim.”

Altyapısıyla örnek OSB 
İMES OSB Bölge Müdürü Direnç Özdemir, altyapı olarak bir eksikleri bulunmadığını vurgulayarak, Bölge’de tüm yatırımların faaliyete geçmesinin ardından yeni idari bina, cami, okul gibi sosyal tesisleri inşaa edeceklerini söylüyor.
Direnç Özdemir, Bölge’nin altyapı imkanları bakımından diğer OSB’lerden farklılıklar arz ettiğine dikkat çekiyor: “İMES OSB’de kanalizasyon hariç diğer bütün altyapı tesisleri yeraltına inşaa ettiğimiz 2.5 metrelik betonarme galerilerin içinde bulunuyor. Bu galeriler, Türkiye’de ve dünyada sayılı modern altyapı sistemlerindendir. Altyapı çalışması kapsamında bütün parsellerin temel seviyesine kadar hafriyatlarını ve istinat duvarlarını tamamlamış olarak, yüzde 2 eğimle teslim ediyoruz. Bu da metrekarede ciddi bir artı değer anlamını taşıyor. Yollarımız klasik sistem yerine Dramix’li beton yol olarak inşa edilmiştir. Yollarımız 20 yıl hasarsız işletim ömrüne sahip. Bölge geneli 30 cm kalınlığında beton yollarla kaplıdır. Beton yolların içerisinde de buzlanmayı önleyici sensörler ve rezistanslar bulunmaktadır.” 
Direnç Özdemir, sanayicilerin hizmetine sundukları elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlerinde merkezden izlenmesi için SCADA sistemi kurdukları bilgisini de veriyor: “Bu sistem merkezimizden, tüketimlerin kontrolü, enerjinin verimliliği, sisteme uzaktan müdahale etme, arıza tespiti, anında faturalandırma gibi işlemler yapılabilmektedir.”

Doğalgaz: İMES OSB’de doğalgaz mevcut. 2012 yılının Ağustos ayından itibaren sanayicilerin doğalgaz kullanmaya başladığını belirten Özdemir, 2013 yılında 110.694 m3 doğalgaz, 2014 yılında da 166.991 m3 doğalgaz kullanıldığını ve artış oranının yüzde 50.8 olduğunu aktarıyor.

Elektrik: Direnç Özdemir, İMES OSB’de 2012 yılının başında elektrik kullanmaya başlandığını anlatıyor: “2012 yılında 778.336 KWH, 2013 yılında 1.353.713 KWH, 2014 yılında 2.054.048 KWH tüketimde bulunuldu.”

Su: Direnç Özdemir, su tüketimine ilişkin şu bilgileri paylaşıyor: “2012 yılında 8.947 m3, 2013’te 17.539 m3, 2014 yılında 17.687 m3 su tüketildi. Bölgemiz’in su ihtiyacı için 5 adet ortalama derinlikleri 500 mt. olan arteziyen kuyu açıldı, SCADA sisteminden kontrol edilerek ortak yaşlandırma sistemiyle kullanıyoruz. Ayrıca Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin kuruluşu olan İZSU’dan da su alıyoruz.”

Güvenlik: İMES OSB’de Ana Güvenlik firması 16 adet eleman ile Bölge’nin güvenliğini sağlıyor. Özdemir, ayrıca galerideki özellikle elektrik kablolarının güvenliğinde, profesyonel bir firmadan alarm hizmetleri alarak güvenliğin sağlandığını kaydediyor.