Üniversite adaylarına doğru tercih için yol haritası

Beykoz Üniversitesi Genel Sekreteri M. Murat Şentürk, “Adaylar, kendi başarı sıralarına uygun tercih havuzu oluşturduktan sonra puana, başarı sırasına bakmadan en çok istedikleri bölüme göre liste belirlemeliler” diye uyardı.
Yüz binlerce üniversite adayının merakla beklediği Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçları açıklandı. 1. oturumu olan ‘Temel Yeterlilik Testi’ne (TYT) giren adayların 2 milyon 416 bin 748’inin, 2. oturumu olan Alan Yeterlilik Testi’ne (AYT) giren adayların 1 milyon 627 bin 83’ünün, Yabancı Dil Testi’ne giren adayların ise 104 bin 909’unun sınavı geçerli sayıldı. Adaylar, 5 Ağustos itibariyle 13 Ağustos tarihine kadar tercihlerini yapacak. Bu yıl devlet ve vakıf üniversitelerinde örgün eğitim programları için 1 milyon 38 bin kontenjan belirlendi.
Şentürk, adaylara yol haritası sunan önerilerini şöyle sıraladı:
1) Tercihler 5-13 Ağustos tarihleri arasında ÖSYM’ye bildirilecek. Adayların, tercihlerini tamamlamaları için titiz bir ön hazırlık yapmaları ve 13 Ağustos gece yarısına dek tercihlerini ÖSYM’ye bildirmeleri şart.
2) Önlisans programlarını TYT’de 150 ve üzeri puan alan adaylar, lisans programlarını ise AYT/YDT’de ilgili puan türünde 180 ve daha fazla puan alan adaylar tercih edebilecek.
3) TYT’de 150 ve üzeri puan alan adaylar, üniversitelerin özel yetenek ile öğrenci alan lisans programlarına da başvurabilecekler.
4) Seçilecek bölümlerin kendine has özel koşullar barındırıp barındırmadığı ÖSYM kılavuzunda ‘bakınız/koşullar’ olarak gösterilen bölümden mutlaka incelenmeli.
5) Adaylar tercih listesi hazırlarken önce kendi başarı sıralarına uygun bir tercih havuzu oluşturmalı. Puanlarının yetmediğini düşündükleri ancak çok istedikleri birkaç bölümü listelerinde bulundurmalarının hiçbir zararı yok. Sonrasında kendi başarı sıralarına yakın bölümlerden seçimler yapmalı, listenin sonuna doğru ise tedbirli olmak adına kendi başarı sıralarından daha gerideki bölümlerden de seçimler yapılmalı. Burada sınır, kazanıldığında kayıt olmak istemeyecekleri bölümlerdir. Okumak istemediğiniz bölümlere kesinlikle listede yer vermemelisiniz.
6) Şimdi sıra geldi havuzdaki bölümleri sıraya dizmeye. Tercihleri sıraya dizmenin tek bir kuralı var. O da adayın isteği. Oluşturulan havuzdaki programları sıralarken puana, başarı sırasına bakmadan her adımda hangi tercihimizi daha çok istiyoruz diye düşünmeli ve tercih listemizi bu şekilde oluşturmalıyız.  En çok istediğimiz bölümü en üste yazmalı. Sonra, kalanlardan en çok istediğimizi ikinci sıraya yazarak bu mantıkla tamamen istek sıramıza göre bir tercih listesi oluşturmalıyız.
7) Ölü tercih kaygısına kapılmayın. Listemizi isteğimize göre sıraladığımızda daha düşük puanlı bir tercih daha yüksek puanlı bir tercihin üstüne gelebilir. Hiç sakıncası yok. Sonuçta daha düşük puanlı olmasına rağmen onu daha çok istiyoruz demektir.
8) Kazanıldığında üzüntü yaratacak bir tercih kesinlikle listeye konulmamalı.
9) Vakıf üniversitesi tercih edecek adaylar, burs ve indirim durumlarını öğrenmeli, nasıl bir ücretle karşı karşıya kalacaklarına dikkat etmeliler.
10) Covid-19 nedeniyle eğitimlerine uzaktan devam etmek zorunda kalan öğrenciler için bu dönem zor bir süreç oldu. Bu nedenle tercih edecekleri üniversitenin uzaktan eğitim altyapısına özellikle dikkat etmelerini öneriyorum.
11) Türkiye’de yükseköğretim büyük ölçüde başka şehirde okunuyor. Başka bir şehir tercih edecek adaylar yurt olanaklarını mutlaka araştırmalılar. Özellikle Anadolu’da ilçelerdeki meslek yüksekokullarını tercih edecek adaylar için yurt ve konaklama konusu çok önemli.
12) Adaylar, ilgi ve yeteneklerine uygun bir meslek seçtiklerinde hem daha başarılı hem de daha mutlu olacaklarını göz ardı etmemeli. Adaylara önce kendilerini tanımalarını, ilgi ve yeteneklerini dikkate almalarını, bununla birlikte tercih etmeyi düşündükleri bölümlerle ilgili meslekleri araştırmalarını, meslek çalışanlarının nasıl yaşamlar sürdüklerini öğrenmelerini söyleyebiliriz. Unutmayalım ki bir öğretmenle bir yazılım mühendisi aynı yaşamı sürmezler, öğretmen insana dokunurken yazılım mühendisi bilgisayar başında kod yazar. Öğretmenlik iletişim becerisi gerektirirken mühendislik soyut düşünme yeteneği gerektirir. Hatta ikisi de mühendislik olmasına rağmen bir yazılım mühendisiyle bir inşaat mühendisi de aynı yaşamı sürmezler, genellikle benzer ortamlarda çalışmazlar, inşaat mühendisi kafasında baretle bina, köprü, yol yaparken yazılım mühendisi ofis ortamında -hatta küresel salgın gösterdi ki evinde- bilgisayar başında çalışır. Seçilecek mesleği icra eden kişilerle görüşmek ve çalışma ortamlarını görmek de karar verirken yararlı olacaktır.
13) Hangi bölüm seçilirse seçilsin çağımızın yetkinlik çağı olduğu unutulmamalı. Adaylar mesleki eğitimlerini alırken yetkinliklerini de geliştirmeyi hedeflemeliler.
14) Adaylar tercih yaparken uzmanlardan yardım almaktan çekinmemeliler. Üniversitelerin yüz yüze ve Online Tercih Danışmanlığı’ndan ya da WhatsApp Tercih Danışmanlığı’ndan faydalanabilirler.