Türkiye e-ticareti, dünyadan hızlı büyüyor

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Bakanlıkta düzenlediği basın toplantısında 2020 yılı e-ticaret verilerini açıkladı. Dünyada e-ticaretin yıllık bazda yüzde 18 büyüdüğünü, 2020 yılı dünya e-ticaret hacminin 4.3 trilyon dolar olduğunu belirten Pekcan, geçen yıl itibarıyla Türkiye’de e-ticaret hacminin 2019’a göre yüzde 66 artarak, 136 milyar liradan 226 milyar 200 milyon liraya yükseldiğini söyledi. Pekcan, “e-ticaret hacminin genel ticarete oranı 2019’da yüzde 9.8 iken 2020’de 5.9 puan artışla ortalama yüzde 15.7’ye çıkmıştır. Gelişmiş ülkelerin ortalaması yüzde 12.3 civarındadır. Pandeminin ve e-ticaret sitelerimizin kampanyalarının da etkisiyle en yüksek oran yüzde 19 ile Kasım’da gerçekleşmiştir” dedi.

Pekcan, dikkat çeken bazı verileri de paylaştı:
“• 2020’de kaydedilen e-ticaret tutarının, 207 milyar lirayla yüzde 91.4’ü yurt içi harcamalardan, 9.3 milyar lirayla yüzde 4.2’si diğer ülkelerin Türkiye e-ticaret sitelerinden yaptığı harcamalardan, 9.9 milyar lira ile yüzde 4.4’ü ise yurt dışından yapılan alımlardan oluştu.
• Toplam e-ticaret içindeki perakende ticaretin payı ise yüzde 64.
• E-ticarette sipariş adetleri 2019’a göre yüzde 68 artışla 1 milyar 366 milyondan 2 milyar 297 milyona çıktı.
• E-ticaret Gümrük Ticaret Beyannamesi Haziran itibarıyla devreye alındı. Haziran-Aralık 2020 döneminde 6 ayda, Türkiye genel ihracat rakamı 108 milyar 71 milyon dolar iken aynı dönemde e-ihracat rakamı 1 milyar 421 milyon dolar, e-ihracatın genel ihracata oranı ise yüzde 1.3 oldu. Bu oran dünyada yaklaşık yüzde 4.4 seviyesinde.
• Geçen yıl salgının başladığı dönemlerde genel ticarette düşüş gözlemlenirken e-ticarette böyle bir düşüş görülmedi, e-ticaret artış trendini sürdürdü. e-ticaret harcamalarının gayri safi yurtiçi hasıladaki oranı bir önceki yıla göre yüzde 51.8’lik artışla yüzde 4.1 olarak gerçekleşti.
• e-ticarette en fazla artış gösteren sektörler: E-ticarette beyaz eşya yüzde 129, giyim, ayakkabı ve aksesuar yüzde 38, elektronik yüzde 56, yemek yüzde 61, ev, bahçe, mobilya ve dekorasyon sektörü yüzde 105, gıda-süpermarket yüzde 200’ün üzerinde artışla, eğitim ve danışmanlık yüzde 43, çiçekçilik yüzde 100, metalürji ve kimya sektörü yüzde 189 ile en fazla artış gösteren alanlar oldu. Buna karşın hava yolları, seyahat taşımacılık, konaklama, eğlence ve sanat sektörlerinde geçen seneye göre yüzde 46’ya varan düşüşler göze çarpıyor.
• Türkiye’de gerçekleşen tüm kargo ve kurye işlemlerinin yüzde 60’ını e-ticaret gönderileri oluşturdu.
• e-ticarette ortalama sepet tutarı 98.5 lira oldu.
• E-ticaretin güvenli yapılmasına ilişkin altyapılara önem verildi, ‘e-ticarette güven damgası’ uygulaması kapsamında bugüne kadar 35 e-ticaret sitesi bu damgayı aldı.
• Ülkemizde halihazırda e-ticaret faaliyetinde bulunan 256 bin 861 işletme bulunmaktadır. 2019’da bu rakam 68 bin 457 idi.”

Pekcan, e-ihracatı, Türkiye ihracatını artırmak adına çok temel ve kritik bir enstrüman olarak gördüklerini, özel sektörün çatı kuruluşları öncülüğünde, Bakanlık desteğiyle yurt dışında farklı noktalarda açılacak ‘yurt dışı lojistik merkezleri’nin de ülken gerçekleşen e-ihracata önemli katkı sağlamasını hedeflediklerini söyledi.

Kuyum sektöründe yeni dönem
Kuyum ticaretinde yapılan yeni yasal düzenlemeyle kuyum sektöründe yeni bir dönem başlıyor. Bakan  Pekcan, “Yeni dönemde kuyum ticareti, işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler ile esnaf ve sanatkârlar tarafından yapılacak. Kuyum işletmelerinin 31 Aralık 2021 tarihine kadar yetki belgesi almaları gerekiyor” dedi.
Pekcan, perakende kuyum ticaretini düzenleyen ve yürürlüğe giren Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmeliğe ilişkin değerlendirmelerinde, kuyumculuk faaliyetlerinde hizmet kalitesinin artırılmasını, haksız rekabetin ortadan kaldırılmasını ve kayıt dışılığın önlenmesini amaçladıklarını söyledi.

Yönetmelikle kuyum işletmesinin kuyum ticaretinin yanı sıra faaliyette bulunabileceği alanlar belirlendi. Opal, akik, kuvars gibi yarı kıymetli taşlar ile bu taşlardan yapılan tespih gibi süs eşyasının perakende satış, bakım ve onarımı ile perakende saat satış, bakım ve onarımının bu faaliyetlere dâhil edildi. Kuyum ticaretiyle iştigal edenler, mesleğini icra ederken başka bir ticari faaliyette bulunamayacak. Yönetmelik sonrası kuyum niteliği taşımayan demo/imitasyon ürünler kuyum işletmelerinde bulundurulamayacak ve  bu ürünlerin satışı yapılamayacak.

Her türlü kuyum reklamında yetki belgesi numarasına ve yetki belgesindeki işletme adı veya unvanına yer verilecek, kuyum işletmesi yanıltıcı bilgi veremeyecek, haksız ve hukuka aykırı davranış ve ticari uygulamalarda bulunamayacak, kişileri yasa dışı uygulamalara teşvik edemeyecek. Kuyum ticaretinin takip ve kontrolünün sağlanması amacıyla Bakanlık tarafından Kuyum Ticareti Bilgi Sistemi oluşturulacak. Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edilmesi durumunda ise Bakanlıkça verilen süre içinde aykırılığın giderilmemesi veya aynı takvim yılı içinde tekrarlanması halinde yetki belgesi iptal edilecek, bu durumda yetki belgesinin iptalinden itibaren iki yıl süreyle yetki belgesi verilmeyecek.

‘Hamiline yazılı pay senetleri’nde yeni düzenleme
Bakan Pekcan, ticaretin daha güvenli yapılabilmesi amacıyla hamiline yazılı pay senetlerine ilişkin yeni bir düzenlemeyi hayata geçirdiklerini ve 1 Nisan itibarıyla bu senetlerin ve sahiplerinin Merkezi Kayıt Kuruluşuna (MKK) bildirilmesinin zorunlu hale getirildiğini belirtti. Twitter’dan paylaştığı mesajında Pekcan, bildirimlerin bu sistemle elektronik ortamda kolaylıkla yapılabileceğini kaydetti. Pekcan, mevcut senet sahiplerinin yıl sonuna kadar ortağı oldukları şirkete başvurmaları gerektiğini bildirdi.

İhracatta transit işlemleri kolaylaşacak
Bakan Pekcan, “İhracatçımızın bulunduğu yerden sıfır bürokrasiyle beyanname açabilmesini sağlamak, daha kaliteli hizmet sunmak ve gümrüklerimizin iş yükünü azaltmak amacıyla ‘Kolay İhracat Noktaları’ projesini hayata geçirdiklerini açıkladı.
İhracatta transit prosedürlerini önemli ölçüde azalttıklarını bildiren Pekcan, ihracatçılara ofislerinden ihracat beyannamesini en yakın gümrük müdürlüğünü seçerek açabilme ve eşyasını hiç vakit kaybetmeden doğrudan fabrikasından yükleyerek izinli göndericinin tesislerine yollayabilme imkanı tanındığını söyledi.
Daha düşük maliyetle ihracat yükü taşınmasının ve yük konsolidasyonu yapabilmesinin önünü açarak, operasyonel kolaylıklar sağladıklarını belirten Pekcan, bu kolaylığın aynı zamanda, Avrupa Birliği’nde (AB) uygulanan merkezi gümrüklemenin Türkiye’deki ilk aşaması ve altyapısını oluşturduğunu vurguladı.

Mart ihracatı rekor kırdı
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Mart’ta tüm zamanların en yüksek aylık ve ilk çeyrek ihracat rakamlarına ulaşıldığını belirterek, Mart’ta ihracatın, geçen sene Mart ayına göre yüzde 42.2 artışla 18 milyar 985 milyon dolara ulaştığını kaydetti.
Pekcan, şu bilgileri verdi: “İthalatımız ise Mart’ta geçen senenin aynı ayına göre yüzde 25.8 artarak 23 milyar 679 milyon dolar olmuştur. Mart ayı dış ticaret açığımız, 2020’nin Mart ayına göre yüzde 14.2 gibi önemli bir düşüş göstererek 5.5 milyar dolardan 4.7 milyar dolara gerilemiştir. Enerji hariç dış ticaret açığımız ise 1.9 milyar dolardır. Bu da enerji hariç dış ticaret açığında geçen seneye göre yüzde 39.2’lik bir düşüşe karşılık gelmektedir. İhracatın ithalatı karşılama oranı Mart ayında geçen seneye göre 9.2 puan yükselerek yüzde 80.2 olmuştur. Enerji hariç karşılama oranı ise 10.2 puan artışla yüzde 90.6 olarak gerçekleşmiştir.”
TİM Başkanı İsmail Gülle; ilk 3 ayda, savunma ve havacılık sektörünün, 647 milyon dolarla ihracatını yüzde 34 artırdığını ifade ederken; AB’ye ihracatın yüzde 47 artışla, 7.9 milyar dolarlık bir hacme ulaşarak yüzde 41.4 pay aldığını dile getirdi.