Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) Kurucu Başkanı Zehra Öney
COVID-19 Salgını, iş yapış biçimlerini ve ekonomiyi de yeniden şekillendiriyor. Biz de Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) Kurucu Başkanı Zehra Öney ile yeni dünya düzeninde yükselen ‘Gig-ekonomi (paylaşım ekonomisi)’ kavramını ve Wtech’in çalışmalarını konuştuk.
Tarih boyunca teknoloji her sektörde çalışma şeklini sürekli şekillendirdi. Günümüzde Covid-19 Salgını nedeniyle evden çalışma modeline geçildiği bugünlerde ise teknolojinin çalışma ortamı üzerindeki etkisini ise radikal biçimde hissettiğimizi vurgulayan Teknolojide Kadın Derneği (Wtech) Kurucu Başkanı Zehra Öney, değişen dünya düzeninde “yeni normal” kavramını temellerini oluşturacak yeni çalışma biçimlerini ve yeni ekonomi kavramlarını bize anlattı.
Zehra Öney, teknolojinin her yerden çalışmayı her zamankinden daha kolay hale getirdiğini belirterek, “Biz de Teknolojide Kadın Derneği olarak #evdekal diyor ve günlerdir toplantılarımızı Zoom, Google Hangouts, Whatsapp, Skype gibi sosyal medya araçları üzerinden yapıyoruz. Gönderdiğimiz mesajlar anında dünyanın dört bir yanındaki iş arkadaşlarımıza ulaşıyor. Bu konuda OECD, üye ülkelerdeki işlerin yaklaşık yüzde 14’ünün yüksek oranda otomatikleştiğini, yüzde 32’sinin teknolojik ilerlemeyle kökten dönüştürüleceğini belirtiyor1” diyor.
Zehra Öney, bu süreçte ‘Gig-ekonomi (paylaşım ekonomisi)’ kavramının karşımıza çıktığına değiniyor: “Bu, kuruluşların ve free-lance çalışanların kısa vadeli iş düzenlemelerine katıldığı bir serbest piyasa sistemi. McKinsey ise ana kazancını bağımsız işlerden kazanmak olarak tanımlıyor. Artık proje tabanlı çalışmalara, kendi çalışma saatlerimizi kullanma esnekliğiyle erişiyoruz. Aynı anda birden fazla serbest meslek edinme süreci olan ‘gigging’in, popülaritesinin artmasıyla birlikte Gallup verilerine göre 2018’de ABD çalışanlarının yüzde 36’sı gig-ekonomiye dahil oldu2. Gig-ekonomi 2020’ye kadar Amerikan işgücünün yüzde 40’ını oluşturacak.3”
Gig-ekonomisinin, kaynakların ortak kullanımı prensibini baz alan büyüklüğünün 2025 yılında 335 milyar dolara erişmesinin beklendiğini paylaşan Zehra Öney, “Bu durumda görünen o ki 2020, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de Gig-ekonomisi ve teknolojiyi sadece tüketmeyip, üretime daha çok katılabilen kadın freelancer’ların yılı olacak” diyor. Zehra Öney, web geliştiriciler, yazılım geliştiriciler, bilgisayar programcılarının ise geleceğin bu yeni ekonomisinde yerlerini alan meslekler olacağını söylüyor: “Örgütler ve ülkeler büyüme ve rekabette ellerini kuvvetlendirmek için bu yeni teknolojileri kullanma konusunda yarıştıkça, bu teknolojilerin insanlar ve gezegenimiz için düzgün bir şekilde çalışması için kritik bir noktada duruyoruz. 5G teknolojisinin artık ütopik bir gelecek değil, 13’ten fazla ülkenin gerçeği olduğu bu düzende, bu teknolojik gelişmelerle bütünleşememiş bireylerin âtıl kalacağı bir süreci yaşıyoruz. Ve biz Teknolojide Kadın Derneği olarak teknoloji uzmanlarını desteklemek için geliştirdiğimiz online eğitim programlarımızla evden çalışmak durumunda olduğumuz bu dönemde yanınızdayız.”
Teknolojide Kadın Derneği (Wtech), üniversite öğrencilerine teknoloji alanında uzmanlaşmak ve istihdama katılmak konusunda desteklerine devam ediyor: Zehra Öney, bilim ve teknoloji dünyasında, kadının kendi potansiyelini keşfetmesi, fırsat eşitliğinin sağlanması ve toplumsal kalkınmanın desteklenmesini amaçlayan Teknolojide Kadın Derneği’nin (Wtech) çalışmalarından da söz ediyor: “Wtech, STEM (fen, matematik, mühendislik, bilim) öğrencilerini duymak, onlara gelecek yolculuklarında yalnız olmadıklarını söylemek ve kariyer planlarını en iyi şekilde tasarlamak için 15 farklı üniversitede genç yeteneklerle buluştu. 5 Mart’ta Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall’de, 6 Mart’ta İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde, 11 Mart’ta ise Türk Alman Üniversitesi olmak üzere üniversitelerde yapılan ‘Teknolojide, İnsan ve Kariyer Buluşmaları’ ile toplamda 500 öğrenciye ulaşıldı, 50’nin üzerinde öğrenciye büyük kurumsal firmalarda staj, teknoloji dünyasının önde gelen yöneticileriyle mentorluk çalışması, kurumsal firmalardan en iyi start-up’lara kadar firma gezileri gibi güçlü hediyeler dağıtıldı. Ayrıca www.wtechplatform.com’a özgeçmişleri alınarak bilhassa online uzmanlık eğitimleri, staj ve iş imkanları hakkında fırsatlara erişebilecekleri bir kanal sunuldu (Wtech Akademi).”
Zehra Öney, Covid-19 Türkiye’de yaygınlaşmadan önce, üniversite öğrencileriyle Wtech olarak bir araya gelme şansı bulduklarını anlatıyor: “Üniversite buluşmalarında çok sayıda STEM öğrencisinin tam olarak yönünü bulamamış ve yeteneğini keşfedememiş olduğunu gözlemledik. Atıl kalmış, yeteneği yönetilememiş ve görülememiş pek çok gencimiz var. Bilhassa genç kızlarımız bu alanda sayıca az ve motivasyonları yüksek değil. Gelecek ve kariyer kaygısı hissediyorlar. Pes etmek istemiyor ama bir yandan da alternatif yollar arıyorlar. Özellikle bu dönemde Teknolojide Kadın Derneği olarak ‘Şimdi Tam Zamanı’ diyoruz. Onları hayata ve istihdama hazır hale getirmemiz gerekiyor.”
“Kadınların teknolojide üreten olmaları ve sayıca artmaları şart”: Dünyanın lider ülkelerinden biri olmak, bundan sonra oluşacak bu tarzda dünya felaketlerinden sağlam çıkmak ve güçlü bir ekonomiye sahip olmak için öncelikle insanımıza yatırım yapmamız gerektiğini vurgulayan Zehra Öney, bunun sadece gençlerimizi değil, üreten, yaratan, bulan, fikri olan herkesi kapsadığını ifade ediyor: “Bilhassa kadınlarımızın teknolojide üreten olmaları ve sayıca artmaları şart. Covid-19 gösterdi ki Türkiye’nin yüksek bilgili, özgüvenli, pes etmeyen, bilim insanlarına ihtiyacı var. İsteriz ki bu korkunç salgının kurtuluşu olan aşıyı ve ilacı bir Türk bilim insanı yaratsın.”
Zehra Öney, çalışmalarına mobil ve dijitalde tüm hızıyla ve her gün daha da motive olarak devam ettiklerini dile getiriyor: “Dernek olarak geçtiğimiz sene açtığımız online kanallarımızla uzmanlık eğitimlerimize son hızda devam edeceğiz. Portalimize kayıt olan lise ve üniversite öğrencileri ile teknolojide lider ve öncü kurucu üye firmalarımızı sıkça bir araya getirecek dijital etkinlikler düzenleyeceğiz. Bugünlerde dünyanın aldığı önlemlere baktığımızda teknolojik alt yapıların her sektörde birbirimizle olan ilişkimizi, gündelik ve iş yaşantımızı sürdürmemizi sağlayan bir güç haline geldiğini gözlemliyoruz.”
Öğrencilere sağlanan ücretsiz eğitim, staj ve istihdam imkanları konusunda çalışmalarını hızlandırdıklarını belirten Zehra Öney, mobil ve ev ortamında çalışma tarzı yayıldıkça teknolojik uzmanlıkların daha da önem kazandığını vurguluyor: “Bugüne kadar opsiyonel olduğunu düşündüğümüz bu durum artık gereklilik haline gelmiştir. Yalnız üniversite öğrencileri değil, aslında girişimciler, mavi yakalı çalışanlar, beyaz yakalı çalışanlar, ev kadınları da hedefimizdedir. Bireylerin teknolojik yetkinliklerinin güçlenmesi, onları sadece teknoloji tüketicileri olmaktan çıkarıp üretici haline getirmek için de çalışmalarımız son hızıyla devam edecek. Wtech 13’ten fazla üniversitede gerçekleştireceği lansman çalışmaları ve online eğitimler ile ortalama 25.000 öğrenciye ilk yıllarında erişmeyi hedefliyor.”
1 https://www.weforum.org/agenda/2020/01/how-can-higher-education-adapt-to-a-constantly-evolving-future-of-work/
2 https://www.gallup.com/workplace-leaders-learn-real-gig-economy.aspx
3 https://www.gz.com/65279/40-of-americas-workforce-will-be-freelancers-by-2020/