Endüstriyel işletmelerin temel ihtiyacı; MRP ve MRP2

Günümüzde şirketlerin sürdürülebilir ve karlı olması, verimli, kaliteli üretim yapabilmesi için satın aldıkları malzemelerin çeşitlerini, miktarlarını kontrol etmeleri, hangi ürünlerin hangi miktarlarda üretileceğini planlamaları, mevcut ve gelecekteki müşteri taleplerini mümkün olan en düşük maliyetle karşılayabilmeleri gerekir.
Şirketler, üretimde kullanılan malzemeyi yetersiz miktarda veya yanlış malzeme satın alırsa zamanında üretimini gerçekleştiremez, aşırı miktarda satın alma yapılırsa çok fazla stok oluşur. Sipariş yanlış zamanda üretilirse müşteriye teslim tarihi kaçırılabilir. Tam bu noktada, üretim operasyonlarının yönetim kontrolünü kolaylaştıran Malzeme İhtiyaç Planlama  (MRP) ve Üretim Kaynak Planlama (MRP2), işletmelerin imdadına yetişiyor.
MRP ve MRP2, müşteriye verilen hizmet kalitesinin arttırılmasını, stok maliyetinin minimize edilmesini, üretim ya da hizmetin doğru zamanda tamamlanabilmesini amaçlar.

Malzeme İhtiyaç Planlama (MRP-Material Requirement Planning) nedir?
Malzeme İhtiyaç Planlaması (MRP-Material Requirement Planning), üretim süreçlerini yönetmek için kullanılan üretim planlama, zamanlama ve envanter kontrol sistemi. Bazı kaynaklar, MRP”yi, “işletmelerin malzemeye dayalı envanter yatırımlarını minimuma indirmek üretimi ve verimliliği artırarak müşterilerine sundukları hizmeti geliştirmek amacıyla kullanılan bilgisayar destekli bir çizelgeleme ve kontrol tekniği” olarak da tanımlıyor. Çoğu MRP sistemi yazılım tabanlıdır, ancak MRP’yi elle de yapmak mümkündür.
MRP, daha etkin bir üretim süreci ve işletme verimliliği için yatırım, üretim, malzeme zamanı ve miktarı planlaması, envanter kontrolü, zaman yönetimi sağlar, işletmeye talebe göre arz oluşturma yetisi kazandırır.
İşletmelerin birbirleriyle rekabet edip yenilikler üretebilmesi için kaliteli bir üretim yapma ihtiyacından doğan MRP sistemi, üretim için gerekli malzeme ihtiyaçlarını planlayarak iş süreçlerini ilerletirken zamandan ve paradan tasarruf etmeyi sağlar. MRP, ürün için satın alma ve gönderme zamanlarını hesaplayabilmek için entegre çalıştığı farklı program ve bölümlerden gelen üretim planları, stok ve ürün ağacı gibi verileri kullanır.

MRP’nin temel işlevleri:
• Stok kontrolü,
• Malzeme faturası işlenmesi ve
• Temel zaman çizelgesi.
• MRP, kuruluşların düşük envanter seviyelerini korumasına yardımcı olur. Üretim, satın alma ve teslim etme faaliyetlerini planlamakta kullanılır.

Üretim Kaynak Planlama (MRP2-Manufacturing Resource Planing 2) nedir, nerelerde kullanılır?
MRP’nin süreç içinde genişletilmesiyle Üretim Kaynak Planlama (MRP2) ortaya çıktı, kaba kesim kapasitesi planlaması, kapasite gereksinimleri planlaması ve diğer kavramları MRP’ye dahil eden yazılım MRP2 olarak şekillendi.
MRP1’e finans ve simülasyon modüllerinin eklenmesiyle birlikte MRP2 (Manufacturing Resource Planing2: Üretim Kaynak Planlama) tezi uygulamaya kondu. MRP2, “üretimin verimliliğini ve etkinliğini artırmak amacıyla, ihtiyaç duyulan anda, ihtiyaç duyulan yerde, ihtiyaç duyulan miktarda malzemenin bulundurulması için geliştirilmiş planlama tekniği” demek. MRP2, tesis düzeyinde bilgi üretebilir.
Kendi içerisinde bir entegre sistem olan MRP2, üretim yapan bir şirketin malzeme-tezgah-para-insan gibi kaynaklarının eş güdüm içinde kullanılmasını sağlamak için geliştirilmiş bir yöntemdir. MRP2 sistemleri firma düzeyinde satış yönetimi, üretim planlama ve kontrolü, satınalma gibi faaliyetleri yönetebilmeyi sağlar.

MRP ve MRP2 hangi sektörlerde daha çok kullanılır?
Malzeme ihtiyaçları planlaması sisteminin kullanım alanı çok geniştir. Bu sisteme en çok ihtiyaç duyan ve tercih eden sektörler:
• İlaç sektörü
• Yiyecek ve gıda sektörü
• Tekstil sektörü
• Kimya sektörü
• Otomotiv sektörü
• Elektronik sektörü

MRP ve MRP2’nin işletmelere sağladığı faydalar ve avantajlar
• MRP, daha etkin bir üretim süreci için planlama, zamanlama ve envanter kontrolü yapmayı sağlar.
• Üretimi, malzemeleri teslimat programlarını ve satın alma faaliyetlerini planlayarak üretimin verimliliğini artırır.
• İşletmede mümkün olan en düşük malzeme ve ürün seviyesini korumayı yani envanter yatırımını en aza indirmeyi sağlar.
• Malzemelerin üretim için ve ürünlerin müşterilere teslim edilmek üzere mevcut olduğundan emin olmayı sağlar.
• Malzeme ihtiyaçları planlaması, işletmenin kolaylıkla yatırım planlaması yapmasını sağlar.
• Üretimi ve verimliliği artırdığı için müşteriye sunulan hizmetin de düzenlenip, geliştirilmesini amaçlar.
• Üretim sürecinin her aşamasını planlar, işletme faaliyetlerini de buna göre belirler.
• Seri ve çoklu üretim yapan işletmeler, kullandıkları malzemeyi hangi aşamada ve ne miktarda kullanacaklarını malzeme ihtiyaçları planlamasıyla tespit eder. Malzemeler de bu tespite göre hazırlanır. Malzemenin miktarı zamana göre de değişiklik gösterir.
• İşletmeler üretimlerini zamanlara bölebilir, sipariş programlarını günlük, haftalık ve aylık dilimlerde hazırlayabilir. Bir ürün son üretim aşamasına göre tarihlendirilir, önceki aşamaları da o tarihten geriye tablolar halinde belirlenir, böylece tüm evreler ortaya çıkar. Bu evreler için kullanılması gereken malzemeler de önceden belirlenip tablo üzerinden sabitlenebilir.
• MRP, işletmelere talebe göre arz oluşturma şansı sunar. Zamana odaklı bir sistem olduğundan, işletmeler sipariş etmeleri gereken malzemeleri, farklı tedarik süreleri de olsa önceden ve yeterli bir vakit içerisinde hazırlama olanağına sahiptir.
• MRP ile malzemeler tedarik sürelerine varıncaya kadar planlanır. Böylece organizasyon üretimde herhangi bir tıkanıklık yaşamadan işler, malzeme ve kapasite kontrolü yapabildiği için işletme siparişlerin bekletilmesinin önüne geçer.
• MRP2, firma düzeyindeki tüm kaynakları ortak bir veri tabanında toplar ve firma içerisindeki tüm çalışanların aynı dilden konuşmasını sağlar.
• ROP-Stok Kontrolü
• MRP-Malzeme İhtiyaç Planlaması
• MRP II-Finans ve Simülasyon
• ERP-Kurumsal Kaynak Planlaması