7. İstanbul KOBİ’ler ve Bilişim Kongresi: Verimlilikte Yeni Dönem: Yapay Zekâ ve Dijital Çözümler

Türkiye Bilişim Derneği (TBD) İstanbul Şubesi tarafından düzenlenen, dergimiz KobiEfor’un basın/medya sponsoru olduğu 7. İstanbul KOBİ’ler ve Bilişim Kongresi, ‘Verimlilikte Yeni Dönem: Yapay Zekâ ve Dijital Çözümler’ temasıyla İstanbul Planlama Ajansı’nda (İPA) gerçekleştirildi. Kongre’de, KOBİ’ler için önem arz eden yeni teknolojiler, fırsatlar ve riskler masaya yatırıldı.

“Ortak akılla sorunları çözmeliyiz”
TBD Genel Başkanı Rahmi Aktepe, açılış konuşmasında, KOBİ’lerin dönüşümü ve dijitalleşmesinin, bilişimle rekabet güçlerinin yükseltilmesinin önemini vurguladı: “Ülkemiz, KOBİ’lerin sayısallaştırılması yönünden olumlu adımlar atmasına rağmen; KOBİ’lerde bilgisayar kullanma oranı; %99, %98’i internet erişimine sahip, %70’ten fazla KOBİ web sitesi kullanıyor, sosyal medya kullananların oranı %60’a yaklaştı, %30’u bilişim uzmanı istihdam ediyor, %10’u internet üzerinden mal siparişi alıyor, Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) yazılımı kullanan girişimler %40, ücretli bulut bilişim uygulaması kullanan girişimler %20, robot teknolojisi %10, 3 boyutlu yazıcı kullanma oranı ise %5. 3.5 milyon KOBİ’nin bilişim dönüşümünü sağlamak kolay değil. İşbirliğini sağlamakla zoru başarabiliriz.Bilişimciler KOBİ’lere ürün satıp giden değil, sorunları çözmede onlarla birlikte olmalı. Biz -cek’leri, -cak’ları, -meli, -malı’ları bırakarak, somut önerileri ortaya koyup ortak aklı kullanarak birşeyleri yapmak zorundayız.”

“Teknoloji üretimine KOBİ’lerle başlamalıyız”
TBD İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Ceyda Cimilli Akaydın, açılış konuşmasında, yapay zekayla ilgili bir uluslararası mevzuat bulunduğunu belirterek, teknolojiyi üretenin kendi örf adetini de getirdiğini, bu nedenle kendi üretimimizi yapmamız gerektiğini söyledi. Robotların, açık kaynak kodlu birçok ürünün bile yerelleştirilmesiyle çok uğraşmadığımızı, ödeme sistemlerinde yabancı temelli altyapılar kullanıldığını aktaran Akaydın, “Burada KOBİ’lerin önemi büyük. Büyük şirketlerle rekabet hayal olacaktır.Başlayacaksanız, yerelden ve küçükten başlayacaksınız, KOBİ’lere işe başlamak gerek” dedi.

“Veriyi anlamalı ve işlemeliyiz”
İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Genel Sekreteri Oktay Kargül,  açılış konuşmasında, İPA’nın çalışmaları hakkında bilgiler vererek, birçok ortak ürün ve çalışmayı hayata geçirdiklerini anlattı. 21. yüzyılda verinin gücünü, maden olarak nitelendirilen derin anlamını anlamamız ve işlememiz gerektiğini kaydeden Kargül, Bursa, Balıkesir ve Tekirdağ’da planlama ajansları kurulduğunu, İPA’nın bundan sonraki süreçte de birçok işbirliğini hayata geçireceğini ifade etti.

“Kullanan değil, üreten olmalıyız”
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Üyesi Murat Hazıroğlu, açılış konuşmasında, İTO tarafından kurulan BTM’de (Bilgiyi Ticarileştirme Merkezi) 1000’e yakın gence kuluçka hizmeti sunduklarını anlattı: “Gençlerimizin projelerini sunabilecekleri, yatırımcılarla biraraya gelebileceği bir merkezimiz var: BTM.” Yazılımcı yetiştiren bir köy olsun hedefiyle Yazılım Akademisi projesini hayata geçirdiklerini, bunun için Dünya Ticaret Merkezi’nde bir yer kiraladıklarını, Türkiye’nin dört bir yanından buraya gelenlere eğitim verdiklerini aktaran Hazıroğlu, yapay zekayı kullanan değil, üreten ve içinde rol alan olabilmeyi düşünmemiz gerektiğini vurguladı.

Yeşil Sanayide KOBİ’lerin Rolü
‘Yeşil Sanayide KOBİ’lerin Rolü’ Paneli’nin moderatörlüğünü yürüten 20. Dönem Milletvekili, KOSGEB eski Başkanı, KobiEfor Dergisi Genel Yayın Danışmanı ve Köşeyazarı Hilmi Develi, yeni girişimlere ve girişimcilere hızlı ve kararlı destek veren bir ülke olamadığımızı, ancak böyle olduğumuzda Avrupa Birliği (AB) ile yarışır hale gelebileceğimizi söyledi ve Türkiye’de sanayide yeşil dönüşümün gerçekleşmesi ve mantalitenin değişmesi gerektiğine işaret etti.
KOSGEB Boğaziçi KOBİ Uzmanı Sedat Yavuz, Dünya Bankası tarafından 450 milyon dolar bütçe ile fonlanan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB ve TÜBİTAK’ın ortakları arasında yer aldığı Türkiye Yeşil Sanayi Projesi’nde; KOSGEB’in Yeşil Sanayi Destek Programı ile 250 milyon dolarlık bütçeyi kullandığını aktardı. Projenin KOSGEB tarafından yayınlanan ‘Sanayi KOBİ’lerinin Güneş Enerjisi Yatırımlarının Desteklenmesi Proje Teklif Çağrısı ile işletmelerin güneş enerjisi yatırımlarına 14 milyon TL’ye kadar, ‘Sanayide Temiz ve Döngüsel Ekonomi Proje Teklif Çağrısı’ ile de hazırlanacak projelere 4 milyon TL’ye kadar destek sağlanacağını anlatan Yavuz, çatı GES kurulumu projesi ile başvuranların en az 2 yıllık bir işletme olmaları gerektiğini ve proje bittikten sonra 1 yıl izleneceğini bildirdi.
PAGDER (Plastik Sanayicileri Derneği) Genel Sekreteri Dr. Murat İnkün, yeşil sanayi dönüşümünde büyük rolü olan KOBİ’lerin çok daha hızlı hareket edebildiğini, karar alabildiğini,  yeni teknolojilere adapte olabildiğini vurguladı: “Büyük işletmelerin yeşil sanayi dönüşümleri büyük maliyetler getiriyor. Yeşil sanayi dönüşümü için bir know-how gerekiyor ama KOBİ’lerin bilgiye erişimi biraz sınırlı kalıyor. KOBİ’ler, insan kaynaklarını geliştirmek için yeterince kaynak ayıramıyor, uluslararası mevzuatlardaki değişiklikleri yakalayamayabiliyorlar. Hibe, teşviğin dışında kredi imkanlarının gelişmesi gerekiyor.”
PAOSB (PAGDER & Aslan Plastikçiler İhtisas Özel Organize Sanayi Bölgesi) Bölge Müdürü Haydar Yıldız, KOBİ’lere bir model sunan ve çevresel etkileri en aza indirmeyi hedefleyen yeşil sanayinin temel kurallarının çevresel sürdürülebilirlik ilkesine dayandığını, sosyal sorumluluk ilkelerini de kapsadığını söyledi.  Yıldız, yeşil sanayinin sürdürülebilir teknolojileri teşvik ettiğini, uzun vadede de sürdürülebilirliği desteklediğini belirtti.
İkitelli OSB Bölge Müdürü İhsan Özleyen, çevreyi kirletmeden sanayi faaliyetlerinin yürütülmesi gerektiğine dikkat çekti: “Tabiat ve tarih olarak biz (İstanbul) dünyanın en güzel ve en önemli şehriyiz. Bu şehri gözümüz gibi korumalıyız. İnsan yaşamı için mutlaka sanayinin çevresel kontrolü şart. Doğayı kirlettiğimiz zaman geri dönüşümü çok zor. Sürdürülebilir enerji, sürdürülebilir çevre ekseninde sanayiyi yürütmemiz lazım.”

Siber Güvenlik
Siber Güvenlik’ Paneli’nin moderatörlüğünü yürüten TBD İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Alper Sağdıç, siber güvenlik farkındalık eğitiminin önemine değindi: “Firma olarak KVKK kapsamında yılda 1 kez sızma testi yaptırmanız ve çalışanlara eğitim vermeniz gerekiyor.” 
12M Tech Genel Müdürü Akgün A. Yardımcı, yeni nesil saldırılara değinerek, USB belleklerin bile koruma aparatlarıyla kullanılması gerektiğini, temkinli, dikkatli olmakta fayda bulunduğunu söyledi. AND Uluslararası Denetim ve Gözetim Hizmetleri A.Ş. Direktörü Bekir Erdoğan, dünya genelinde 35 saniyede 1, günde ortalama 2500 siber saldırı gerçekleştiğini, her gün dünyada 30 bin web sitesine sızıldığının tahmin edildiğini, Türkiye’ninse siber saldırılardan en çok etkilenen ülkeler arasında 5. sırada olduğunu, ülkede her 3 dakikada bir kötü maksatla siber atak gerçekleştiğini anlattı. ISO 27001 standardı, KVKK ve GDPR’ye uyumun önemine işaret eden Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’nin yayınladığı rehbere de değindi.
Bentech Bilişim Genel Müdürü Murat Deniz, işletmelerde bilgi güvenliği nasıl sağlanacağını anlattı: “İçerik güvenliği olmalı. Çevresel savunma. NAC (Network Access Control-Ağ Erişim Kontrolü); Uç Nokta Güvenliği. Uç / Son Nokta / Kullanıcı Savunması. Disk Şifreleme. Cihaz Kontrolü, Mobil Güvenlik. Uzaktan Erişim / VPN. Veri Güvenliği. Veritabanı Güvenliği. Veri Kaybı Sızıntısı Önleme. Şifreleme. Kimlik ve Erişim Yönetimi. Yerel hesaplar, servis hesapları. Uygulama Güvenliği. Güvenlik Yönetimi. Önemli olan güvenlik açığınızı bulun, onu kapatmak mümkündür zaten.” Yönsis A.Ş. Genel Müdürü Murat Çelik, “Yapay zeka ile siber saldırılar; otomatik saldırılar, hızlı ve hassas saldırılar, sosyal mühendislik saldırıları. Yapay zeka ile siber savunma; otomotik tehdit, tespit, gelişmiş şifreleme (biyometrik, çift faktörlü şifreleme hayatımıza girecek), yüksek hızlı analiz. Önce şirketinizin bir check-up’ının bir plan dahilde yapılması gerekiyor” dedi.

Verimlilik için Dijital Teknoloji ve İşbirliği
‘Verimlilik için Dijital Teknoloji ve İşbirliği’ Paneli’nin moderatörlüğünü TBD İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Prof.Dr. Gonca Telli yürüttü. İstanbul Blockchain Women Derneği Başkanı Ayşegül Şensoy, amaçlarının blokzincirde toplumsal cinsiyet eşitliği olduğunu söyledi. Geriye dönük değiştirilemez, merkezi olmayan bir teknoloji olan blokzincirin önümüzdeki yıllarda onlarca kat büyüyecek bir sektör olduğunu öngören Şensoy, kripto paralar, stablecoinler, CBDC; dijital varlıklar, tokenizasyon, DeFi (merkeziyetsiz finans), DAO, Ethereum, NFT hakkında bilgiler verdi. TAGES RDI CEO’su Leyla Arsan, dijital kimliklerin KOBİ’ler için önemi ve eyönetişim modellerini, merkeziyetsiz bir sistem olan 9 ülkeden 12 ortakla kurulan bir konsorsiyumun projesi olan GLASS ekosistemini anlattı.  Edanova Bilişim Müşteri Yönetim Müdürü Özlem Çalışkan Toprak, “Akıllı şehir projeleri, şehirlerin sürdürülebilir verimlilik ve yaşam kalitesini artıran projeler” dedi. Toprak, dünyadaki ve Türkiye’deki akıllı şehircilik örneklerini anlattı, Akıllı Ulaşım Projeleri, Akıllı Kapı Uygulamaları, Karekod Akıllı Şehircilik Çözümü, Uzaktan Algılama çalışmaları, dijital ikiz, Afet Platformu’na değindi.
My Security Analytics Kurucusu ve Sahibi Murat Demirbilek, veri ve güvenlik dünyasının biraraya geldiği çözümler üretmek üzere My Security’i kurduklarını, 2021’in sonlarına doğru hayata geçirdikleri Final Check çözümlerinin de 12 binden fazla KOBİ’nin kurtarıcısı olduğunu ifade etti. Retail Vision Ltd. Şti. Kurucusu ve Sahibi Dr. Şükrü Aslanyürek, Türkiye’nin bilişim hızını algılamak için sosyoloji, iktisat, kent planlaması, veri analitiği gibi birçok kavramın birarada entegre çalışması ve ekonominin %40’ını ifade eden İstanbul’un önümüzdeki 30 yılda büyümesi için çalışılması gerektiğini kaydetti.

Kaynak Yönetimi ve Ödeme Sistemleri
‘Kaynak Yönetimi ve Ödeme Sistemleri’ Paneli’nin moderatörlüğünü TBD İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Can Dağdelen yürüttü. Parametre Ltd. Şti. İş Geliştirme Takım Lideri Uğurcan Gül, kaynak yönetiminde CBS’nin (Coğrafi Bilgi Sistemleri) önemine değindi ve GeoBlockchain ile ödeme altyapılarını da bitcoinle yapan bir altyapı sunduklarını aktardı. Kurumsal Dönüşüm Platformu Koordinatörü Göker Sarp, araştırmalara göre IT harcamalarında siber güvenliğin %28 yer tuttuğunu, TÜSİAD verilerine göreyse en çok yatırım yapılan teknolojik alanların; iş analitiği, siber güvenlik, yenilenebilir enerji teknolojileri, tedarik zinciri takibi, ürün maliyet analizi, Nesnelerin İnterneti (IoT), Büyük veri, müşteri deneyimi, Bulut (dijital pazarlama, sosyal medya vs.), mobil teknolojiler, robot, giyilebilir teknolojiler ve e-Ticaret olduğunu anlattı. TÜİK’e göre ERP kullanımının zaman içerisinde yükseliş gösterdiğini kaydeden Sarp, yükselen teknoloji trendlerini şöyle sıraladı: “ERP, MES, WMS, BPM, IoT, Fintek, HRM, CRM, Bulut Teknolojileri, Kaynak Yönetimi ve Ödeme Sistemleri.”
Finmaks A.Ş. CEO’su Alper Uncuoğlu, “Tahsilat ne kadar güçlüyse şirketler de o kadar güçlüdür. Avrupa’da KOBİ üstü şirketlerde ERP kullanım oranı %81 bizde %41, neredeyse yarısı kadar. Türkiye’de 3.2 milyon KOBİ var, Avrupa’da 23 milyon KOBİ. Teknoloji kullandıkça büyüyorlar, teknolojiye daha fazla yatırdıkça büyüyorlar. Avrupa’da finansal teknolojiler, tahsilat ve ödeme sistemlerinde açık kaynak kodlu teknolojiler kullanılıyor. Yapay zeka ile tahsilat alanında önümüzdeki 10 yılda aşama kaydedileceğini düşünüyorum.” AIFTEAM Satış Direktörü Ali Çatak, şirketlerin mutlaka ERP ihtiyacı bulunduğunu, öncesinde yüksek maliyetler içerirken bugün çeşitli devlet destekleriyle ERP’ye daha kolay ulaşılabileceğini söyledi. Çatak, KOSGEB’in bu türü yatırımlarda 36 ay geri ödemesiz, 20 milyon TL’ye kadar destek verdiğini, AIFTEAM olarak SAP’nin KOBİ’lere yönelik bir çözümünü sunduklarını paylaştı.

Yapay Zekâ ve KOBİ’lerde Veri Yönetimi
‘Yapay Zekâ ve KOBİ’lerde Veri Yönetimi’ Paneli’nin moderatörlüğünü TBD İstanbul Şubesi Onur Kurulu Başkanı Prof.Dr. Mehmet Erdal Balaban yürüttü. Türkiye İş Bankası Yapay Zeka Yöneticisi Cihan Altay, yapay zekayla ilgili korkuları aşmak gerektiğini  vurgulayarak, “Yapmaya çalıştığımız; iş problemlerini çözmek. Yapay zeka; müşterileri tanımak, ürün ve hizmetleri iyileştirmek için kullanılıyor. Yapay zeka bütün problemleri çözmez. Öncelikle yapay zekayı iyi anlamalıyız. Özellikle karar verme mekanizmalarına ciddi katkı sağlayabilir. KOBİ’lerde veriyi çok iyi kullanan firmalar 19 kat daha karlı işletmeler. Kurumiçi veri kültürünü oluşturmak çok önemli.” Robot İstihdam Ajansı Kurucusu Canan Alkın, 210 bin adet robot teknolojilerine sahip olduklarını belirterek, KOBİ’lere seslendi: “Eğer siz yapay zekayı kullanmazsanız güç kaybediyor olacaksınız. Bu teknolojileri kullanmanız çok maliyetli değil. En iyi yaptığınız işi yapmak zorundasınız. Yapay zekayla bir strateji planlaması yapmalısınız. Dijital çalışan 7/24 çalışabilir, hata yapmaz, yeteneklidir, her dilde konuşabilir, ekonomiktir, çalıştıkça ödeme imkanı sunar. Robotlar, 32 kat daha hız, 0 hata ve %60 tasarruf sağlayabilirler. Bu teknolojilere direnmek yerine bir yol haritası belirleyerek rekabet edebilirsiniz. Portföyümüzde dijital çalışanlar, karşılama ve yönlendirme robotları, teslimat alan, ürün, hizmet, yük taşıma robotları, özel tasarım robotlar var.”
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Sayısal Yöntemler Anabilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Çiğdem Arıcıgil Çilan, “Artık biz veriyi iş ortağı olarak görüyoruz. Hala kararı veren yöneticiler, sezgisel karar verme, duygusal yetkinliklerde şu anda yapay zeka zayıf” diye konuştu. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi YBS Bölümü, TBD İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Doç.Dr. Elif Kartal, yapay zekanın işimizi elimizde alabileceğini ancak yeni iş fırsatları da sunabileceğini belirtti: “KOBİ’ler için fırsatlar, verimlilik artışı, maliyet avantajı sözkonusu. Yapay zekayı işletmemize nasıl entegre edebiliriz? Adım 1: Hedef Belirleme. Adım 2: Veri Toplama ve Analiz. Adım 3: Doğru AI Araçlarını Seçme. Adım 4: Eğitim ve Gelişim. Adım 5: Küçük Adımlarla Başlama. Adım 6: Sürekli İyileştirme.” Kartal; Amazon, Netflix, Alphabet Inc, Mastercard, Paypal, Siemens, John Deeere’nin başarı hikayelerini paylaştı.  Parametre Ltd. Şti. Yazılım Takım Lideri Fatih Enes Usta, yapay zekanın avantajları ve dezavantajlarını özetledi: “Avantajlar; zamandan tasarruf, otomatik kod tamamlama, farklı çözüm yolları öğrenmek. Dezavantajlar; bağımlılık, yaratıcılık ve kritik düşünmenin ölümü, yanlış sonuçlar doğuran kodlar, araştırmayı, emeği öldürmesi, doyuma ulaşamama.” Usta, AI doğru kullanılırsa yazılımcıların işini kolaylaştıracağını ifade etti.