Bankalar ve KOBİ’ler Türkiye’de hala; Birbirine yabancı
Türkiye’nin ekonomik büyümesinin önemli engellerinden biri hala KOBİ’lerin uzun vadeli finansmana erişiminin sınırlı olmasıdır.
FİNANS
01.09.2015, 08:57 31.08.2015, 16:33
8842
.... Ama ekonomisi kırılgan. Peki niçin?
Bir çok sebep var ama en başta geleni KOBİ’lerin durumudur. KOBİ’lerin toplam kredilerdeki payı örneğin Almanya’da yüzde 65 civarındadır, Türkiye’de ise BDDK 2014 verilerine göre yüzde 26’dır. Bu durum ekonomik büyüme hızını da düşürmektedir.
Sebep birden çoktur fakat asıl sebep, finans sektörü ile KOBİ’ler arasındaki çok uzun mesafedir. Sebeplerin bazıları KOBİ’lerden, bazıları da Bankacılık sisteminden kaynaklanmaktadır.
Bankacılıkta kısa vade esastır. Türkiye bankacılık sektöründe hem aktiflerin hem de pasiflerin vade profili kısadır; ortalama vade TL mevduat için 56 gün, döviz mevduat için 92 gün civarındadır. TL cinsinden kredilerin yüzde 49’u ve döviz cinsinden kredilerin yüzde 21’i (2013) bir yıl veya daha kısa bir vadeye sahiptir.
Sermaye piyasaları büyük ölçüde yetersiz gelişmiştir.
Sistem KOBİ kredisi ile “esnaf kredisi” arasındaki nitelik farkını ıskalamaktadır.
KOBİ’lerin kullanabileceği kredilerin vadesini uzatmak ve araçların çeşitliliğini arttırmak gibi programlar bankacılık sektörümüzde analiz konusu haline gelememiştir.
KOBİ’lerimiz gelenekseldir. KOBI’lerin yönetişim yapılarının modernleştirmesi ve yeni teknolojileri absorbe etme ve uyarlama becerilerini geliştirmeleri için profesyonel yönetim uygulamaları yeterince yaygınlaşmamıştır. Yönetim kalitesi anketinde, Türkiye KOBİ’leri Çin ile Arjantin’in arasında ve ileri ekonomilerin çok altında gözükmektedir. Anketler Türkiye’de düzenleyici engellerin KOBİ’ler için en yüksek, hatta mikro şirketler ile karşılaştırıldığında bile daha yüksek olduğunu göstermektedir.
Bankalara düşen önemli sorumluluklardan biri, küçük ve orta ölçekli işletmelerin çağdaş iş anlayışıyla yönetilen kurumlar haline gelmesi için gerekli finansmanı sağlamak, ayrıca; KOBİ’lere, uzun vadeli, sabit faizli, esnek ödeme planlı kaynak sunmaktır.
FKB açıkladı: Aktif büyüklük 88 milyar TLFinansal Kiralama, Faktoring ve Finansman şirketlerinden oluşan bankacılık dışı finans sektörünü tek çatı altında toplayan Finansal Kurumlar Birliği (FKB), 2015 yılının ilk 6 aylık dönemi itibariyle her üç sektöre ait konsolide verileri açıkladı. Konsolide verilere göre üç sektörün 2015’in ilk yarısında 2014’ün aynı dönemine kıyasla:
- Aktif toplamı yüzde 26.6 artışla 88 milyar 615 milyon TL'ye,
- İşlem hacmi yüzde 18.7 artışla 76 milyar 244 milyon TL’ye
- Faaliyet konusu alacakları yüzde 25.8 artışla 79 milyar 688 milyon TL’ye,
- Özkaynak büyüklüğü yüzde 13.6 artışla 12 milyar 643 milyon TL’ye
- Net karı ise yüzde 28.6 artışla 958 milyon TL’ye yükseldi.
Finansal Kurumlar Birliği Başkanı Osman Zeki Özger, ilk çeyreğe ait konsolide verilere ilişkin yaptığı değerlendirmede; “Dünya ticaretinde yüzde 10 küçülmenin yaşandığı 2015 yılı ilk çeyreğinde, Türkiye ekonomisi yüzde 2.3 oranında büyümeyi başardı. Üç sektörümüzün de Türkiye ekonomisinin büyümesinde kritik rol üstlenen KOBİ’ler başta olmak üzere reel sektöre verdikleri destekleri artırarak faaliyet gösteriyor” diye konuştu. Özger konu hakkında şunları söyledi: “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri olarak 2014 başında Birlik çatısı altında biraraya geldikten sonra bu yönde attığımız adımlara daha güçlü şekilde devam etmekteyiz. Bunun sonuçlarını yılın ilk yarısındaki konsolide rakamlarımızda da gözlemleyebiliyoruz. Birlik olarak önümüzdeki dönemde yapacağımız çalışmalarla her üç sektörde de büyümenin devam edeceğine olan inancımız tamdır.”
Osman Zeki Özger, FKB olarak 3 sektörün toplam aktif büyüklüğünün, 2014 yılsonuna göre yüzde 11.6 oranında büyüyerek, aynı dönemde yüzde 11.5 büyüyen bankacılık sektörüyle uyum gösterdiğini vurguladı. Özger, “Benzer büyümeyi 6 aylık özkaynak artışında da görmekteyiz. Bankacılık sektöründe yüzde 5.1 olarak gerçekleşen bu oran, sektörlerimiz toplamında yüzde 5.9 olarak gerçekleşmiştir” diye konuştu. FKB Başkanı Özger, Türk finansal kiralama sektörünün dünyada 21.sırada yeraldığını, toplam aktif büyüklüğünün 38 milyar lira olduğunu, bu büyüklükle sektöre sağladığı finansmanın 33.5 milyar liraya ulaştığını söyledi. Faktoring sektörünün 28 milyar liralık aktif büyüklüğe ulaştığı bilgisini veren Özger, sözkonusu sektörün kuruluşundan bu yana 50 milyar dolarlık bir işlem hacmine aracılık ettiğini, dünyada ise 13. sırada olduğunu dile getirdi. Özger, finansman sektörünün aktif büyüklüğünün ise 23 milyar lira olduğunu aktardı. Özger, finansal kiralama, faktoring ve finansman sektörünün 2015 yılının tamamında ortalama yüzde 20 civarında büyümesini beklediklerini vurguladı. Özger, birliğin 122 üye ile temsil edildiğini ve toplam çalışan sayısının 7 bin 232 olduğunu kaydetti.
FKB: KOBİ’lerde büyüme sürdürülebilir
Osman Zeki Özger, ekonomik başarının tabana yayılmasında en önemli katkıyı KOBİ’lerin yaptığını hatırlatarak, “Kuruluşumuzdan buyana KOBİ’lere sunduğumuz desteği devam ettiriyoruz. Müşterilerimizin yüzde 99’u KOBİ’lerdir. Birlik olarak ölçek ve sektör ayrımı yapmadan KOBİ’lere ulaştık. Bundan sonra da ulaşmaya devam edeceğiz” dedi. Birlik olarak her KOBİ’ye ulaşıldığı noktasında da olmadıklarının farkında olduklarını kaydeden Özger, şunları söyledi: “Organizasyon yapımız henüz Türkiye’nin tamamını kapsamış değil. Ancak bir hizmetimiz KOBİ’ye yararlıysa bilgilendirme için birçok yöntem kullanıyoruz. İşbirliği yaptığımız kurum ve kuruluşlar var. Ayrıca bankaların bünyesinde kurulan faktoring ve leasing kuruluşları bankanın bilgi ağını kullanarak bilgilendirme yapabiliyor.” Gelişmiş ülkeler baz alındığında sektörün Türkiye’de önünün açık olduğunu aktaran Özger, konjonktürden kaynaklı sıkıntıların sektörün büyüme hedeflerinde kısmen etki edeceğini savundu: “Siyasi belirsizlikten kaynaklı piyasalarda bekle gör politikası var. Ancak Türkiye’nin iç dinamiklerinden kaynaklı ciddi bir haraketlilik de var. Piyasalardaki durağanlığın uzun vadeli olacağını düşünmüyorum. Yatırım yapmak isteyen KOBİ’nin yanındayız. Maliyetlerimizde düne göre değişiklik yok. Kaynaklara ulaşmak zor değil. Aynı maliyetlere yakın finansman sağlıyoruz.”
Türkiye İş Bankası KOBİ’lerde iddialı büyüyorHaziran 2015 itibarıyla Türkiye İş Bankası, 174.4 milyar TL kredi büyüklüğü ile nakdi kredilerde ve 128.1 milyar TL ticari kredi büyüklüğü ile nakdi ticari kredilerde sektörde birinci durumda. 268.3 milyar TL ile aktiflerde, 28.8 milyar TL ile öz kaynaklarda ve 151.9 milyar TL mevduat büyüklüğü ile ise mevduatta özel bankalar arasında birinci olan Türkiye İş Bankası, aynı dönemde, başta esnaf olarak nitelendirdiği mikro ve küçük işletmeler ile KOBİ’ler olmak üzere, tüm ticari işletmeler ve ticaret erbabına finansal destek sağlıyor. Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Suat İnce, “Bilançomuzun yüzde 65’i kredi, toplam kredilerimizin ise yüzde 73.4’ü ticari kredidir. Diğer taraftan KOBİ kredileri özelinde bakıldığında ise yine Haziran 2015 itibarıyla, KOBİ müşterilerimizin, nakdi krediler toplamı 43.4 milyar TL’ye ulaştı ve bankamızın KOBİ kredilerindeki pazar payı da yüzde 12.8 olarak gerçekleşti” diyor. Suat İnce, Türkiye’de ekonomik kalkınma ve gelişmenin istikrarının korunabilmesi için kredilendirme süreçlerinin doğru kişiye, doğru zamanda, doğru oranda olacak şekilde kurgulanmasının büyük önem arz ettiğini söylüyor. İnce, “Bu doğrultuda, İş Bankası olarak bilançomuz bu büyüklüklere ulaşırken, bizim yine bu kadar kıymet verdiğimiz bir diğer husus da kredi portföyümüzü sorunsuz büyütmemizdir. Sektörde takipteki kredilerin toplam krediler içindeki payı Haziran 2015 itibariyle yüzde 2.8 olarak gerçekleşmişken, bankamızda bu oran yüzde 1.6’dır. KOBİ kredilerindeki takip oranımız ise yüzde 2.1 olup, yüzde 3.3 olan sektör ortalamasının yine oldukça altındadır” diye konuşuyor.
İş Bankası, esnaf ve KOBİ’lerin farklı ihtiyaçlarına göre terzi usulü bir yaklaşımla çeşitlendirilmiş 100’den fazla ürün ve hizmet sunuyor. Suat İnce, “KOBİ’lere yönelik oluşturduğumuz destek paketlerini de her türlü sektörde ve hacimde faaliyet gösteren firmalarımıza yönelik olarak özelleştirdik. Enerji Verimliliği ve Çevre Paketi, İnovasyon Destek Paketi, KOSGEB Destek Paketi, başta olmak üzere birçok alanda KOBİ’lerimize farklı çözümler üretiyoruz” diyor. Her türlü bireysel ve ticari ihtiyaca cevap veren Esnaf Destek Paketi’yle her zaman esnafların yanında olduklarını aktaran İnce, “Yıl içerisinde düzenli olarak sürdürdüğümüz Esnafa Destek Kredisi kampanyalarımız ile nakde ihtiyaç duyan esnaf ve KOBİ’ler çok cazip faiz oranlarıyla 36 aya varan vadelerle 150 bin TL'ye kadar kredilerden faydalanabiliyor. Uzun yıllardır kadın girişimcilere kendi kaynaklarımızdan sağladığımız finansman desteğinin yanısıra bu alanda yurtdışından da uygun şartlarda kaynak temin ederek destek oluyoruz. Yazar Kasa POS’lara yönelik olarak da özel fırsatlar sunuyor, “Anında Bankacılık” yaklaşımımız ile İşCep uygulamamız kapsamında çözümler sunuyoruz” vurgusunu yapıyor. Suat İnce, aynı zamanda ürün ve hizmetlerin yanısıra danışmanlık faaliyetleri kapsamında esnaf ve KOBİ’lere özel olarak tasarladıkları İŞ’TE KOBİ internet sitesine bugün itibariyle 70 bini aşkın üyenin giriş yaptığını ve 17 farklı konuda ihtisas sahibi iş uzmanı ile ücretsiz danışmanlık sağladıklarının altını çiziyor.
Denizbank 1 milyondan fazla KOBİ’ye ulaştıDenizbank, 2015’in ilk 6 ayında 8.5 milyar TL tutarında nakdi kredi kullandırdı. DenizBank KOBİ Bankacılığı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Burak Koçak, toplam nakdi kredi kullandırım tutarının yaklaşık 9.5 milyar TL olduğunu belirterek, “Nakit plasmanımız yüzde 27 artarak 11 milyar TL’ye ulaşmış durumdadır. DenizBank’ta TL nakdi krediler içerisinde KOBİ kredilerinin payı yüzde 25 ile sektör ortalamalarındadır. DenizBank KOBİ Bankacılığı olarak bugüne kadar 1 milyondan fazla müşteriye ulaştı. En öncelikli hedeflerimizin başında müşterilerimizin hızlı ve kolay bir şekilde finansmana ulaşmasını görüyoruz” diye konuştu.
Müşterilerinin alışkanlıklarının da etkisi ile kredi başvurularını büyük oranda şubelerden gerçekleştirdiklerini aktaran Koçak, Mart Ayında hizmete sundukları ‘Hızlı Kredi’ ürünü ile müşterilere SMS, Facebook, Web, ATM ve İnternet Bankacılığı kanalları ile kredi başvurusunda bulunma imkanı sunduklarını hatırlatıyor.
6 ayda 150 bine yakın müşteriye bu yöntemle kredi kullandırdıklarını aktaran Koçak, “‘Hızlı Kredi’ fırsatı ile KOBİ’lerimiz, ihtiyaçlarına göre 125 bin TL’ye kadar ‘İşletme Kart’, ‘Taksitli Ticari Kredi’ ve ‘Kredili Mevduat Hesabı’ alternatiflerinin aynı anda yeraldığı tek bir limite bir başvuru ile sahip olabilmektedirler. Kredi tarafında mikro kredilerden proje kredilerine; dış ticaret kredilerinden altın kredilerine; POS tarafında komisyonsuz POS’dan yazarkasa POS’a; ticari kart tarafında ise İşletme Kart’tan oda kartlara kadar çok çeşitli ürün imkanları sunmaktayız” diye konuştu.
KOBİ’lerin farkındalığını artırmak için finans dışı uygulamalara ağırlık verdiklerinin altını çizen Koçak, şu bilgileri verdi: “8 yıldır esnafımızın yol arkadaşı olan, kredi, KMH ve şirket kredi kartı özeliklerini birarada bulunduran İşletme Kart ile 300.000’in üzerinde esnafımız alışverişlerinde taksit ve öteleme imkanlarından yararlanıyor, acil nakit ihtiyaçlarını karşılıyor ve kolayca kredi kullanabiliyorlar. Bunun yanısıra aracını Petrol Ofisi Automatic Sistemi’ne dahi eden KOBİ’lerimiz üç yıl geçerli indirim fırsatından yararlanabilmekte ve yakıt tüketimlerini istedikleri limitler dahilinde İşletme Kart’larından tahsil edebilmekteler. İşlem türü ve sıklığına göre farklılaşan günlük bankacılık işlemlerini içeren KOBİ işlem tarifeleri ile Esnaf ve KOBİ’lerimiz ihtiyaçlarına uygun tarifeyi seçerek yılda 5.000 TL’ye varan tutarlarda tasarruf edebiliyor. Sektörel ihtiyaçlara uygun bankacılık paketleri ile de hem sektöre özel avantajlardan hem uygun kredi imkanlarından hem bankacılık işlemlerini içeren tarifelerden faydalanabiliyorlar.” Burak Koçak, KOBİ’lerin daha fazla finans sektöründen yararlanması için “Kredi Garanti Fonu, KOSGEB ve TÜBİTAK gibi kuruluşların sermaye destek yapılarının geliştirilmesi ve arttırılması bu anlamda önem kazanıyor. Önem verilmesi gereken bir diğer konu da devlet destekli programların geliştirilmesi ve sayısının artmasıdır” açıklamasını yapıyor.
Kuveyt Türk, hizmetleriyle destekliyor
Yatırımcıların 26 yıldır iş ortağı olan Kuveyt Türk; işletmelerin üretim, ihracat, yatırım amaçlı sermaye ihtiyacı ve bankacılık işlemlerinde özel çözümler sunmaya devam ediyor. Kuveyt Türk, bu yıl özellikle leasing (finansal kiralama) alanında hedeflerine yoğunlaşarak, yılsonu hedeflerine doğru başarılı bir performans gösteriyor. Leasing işlemlerinde ‘Hizmette farklılaşma, finansmanda farklılaşma, maliyette farklılaşma ve katmadeğer oluşturma” gibi 4 farklı stratejiyle ilerleyen Kuveyt Türk, bu yeni modelle geçtiğimiz hafta 1 milyon TL’lik risk barajını da şimdiden aşmış oldu. Kuveyt Türk’ün yasal düzenlemelere paralel olarak, ilk günden itibaren dahil olduğu online tescil süreci ile müşterilerine sözleşmelerini online sistem üzerinden yapmasını sağlayarak onlara hem zaman hem de maliyet avantajı sunuyor. Bankanın sunduğu bir diğer avantaj ise finansal kiralama hizmetini kendi bünyesinde veriyor olması.
Son yasal gelişmelere göre, işletme sermayesi açığı olan şirketler aktiflerindeki bina ve makineleri leasing şirketine satıp, satış bedelini peşin olarak leasing şirketinden tahsil etmek suretiyle bilançolarını likit hale getirip, ortaya çıkan bu fonu işlerine kanalize edebiliyor. Leasing şirketine finansal kira bedellerini uzun vadeye yayarak ödeyebiliyorlar. Yine, yeni yasal düzenleme ile Sat Geri Kirala işlemlerindeki satış, kiralama ve devir işlemlerinin tamamı KDV’den ve tüm kurumlar vergisi tahakkuklarından muaf tutuluyor. Hayata geçirdiği hizmet ve ürünlerle katılım bankacılığı sektöründe öne çıkan Kuveyt Türk, teknolojik ve operasyonel çalışmalarında da hız kesmiyor. Kuveyt Türk Leasing deyince akla gelen önemli ürünlerden olan ‘Sat Geri Kirala’ işlemleri ile gerek bireysel gerek tüzel müşterilerin de özellikle makine ve gayrimenkul yatırımlarına aracılık ediyor.
İş Leasing RES projesine finansman sağladıİş Leasing ile Kazancı Grubu şirketlerinden Datça Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş. arasında 12.5 MW’lık Rüzgar Enerjisi Santrali (RES) projesinin finansmanı amacıyla sözleşme imzalandı. Muğla İli Datça İlçesi’nde kurulacak santralde 5 adet rüzgar türbini ile 12.5 MW’lık enerji üretilecek. Projeye, İş Leasing tarafından ilk 9 ayı ödemesiz toplam 129 ay vadeli finansman sağlanacak. Konu hakkında açıklama yapan İş Leasing Genel Müdürü Hasan K. Bolat: “Ülkemizin güzide kuruluşlarından Kazancı Holding’in 12.5 MW’lık RES projesini finanse etmekten memnuniyet duyuyoruz. Bu proje ile ülkemiz yenilenebilir enerji portföyüne önemli bir katkı daha yapılmış olacak. Rüzgar ve Güneş Enerjisi başta olmak üzere yerli ve temiz enerji kaynakları olan yenilenebilir enerji alanının önümüzdeki dönemde daha da büyüyeceğine inanıyoruz. İş Leasing, bu alanda öncü rolünü sürdürmeye devam edecek” dedi.
