Ekonomide Dönüşüm

Dijital bir kasırganın  herşeyi altüst ettiği ve değiştirip dönüştürdüğü; ‘Endüstri 4.0’ ve ‘Toplum 5.0’ kavramlarıyla gündeme gelen yapısal bir ekonomik dönüşümü konuşuyoruz.
Ağustos-Eylül aylarında yaşanan kur savrulmasını dengeye kavuşturmak için ayağa kalkan Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, bir yandan köklü reformlara yönelirken diğer yandan orta ve uzun vadeli dönüşüm planı için hazırlıklarını duyurdu. Dönüşümün hedeflendiği bütün alanlarda karşımıza çıkan anahtar kavram, “ileri teknoloji” ve “yüksek katmadeğerli ürünlerin ihracatımızdaki payının artırılması” oluyor. Bunu yapabilirsek, Türkiye ekonomisi cari açık vermeyecek, hatta Ticaret Bakanımız’ın seslendirdiği üzere, cari fazla veren ekonomi olacak.
Açıklanan bu hedef; ‘bir hayal midir?’ yoksa ‘mümkünü olan gerçekçi bir hedef mi?’ Bu soruya pesimist yanıt verme alışkanlığında olduğumuz için yazının sonuna bir tablo ekledim. Bu konuda gelişmiş ekonomilerle Türkiye arasında kıyaslama yapabiliyoruz. İleri teknolojiyi üretimde kullanma açısından  2001-2015 döneminde performansı en yüksek üç ülkeden birinin Türkiye olduğunu görmekteyiz.
İthalatımız içinde ileri teknoloji ürünlerinin payı, bu ürünlerin ihracatımızdaki payından yaklaşık 5 kat daha büyük görünüyor. O halde yapacağımız, ihracatımız içindeki ileri teknoloji ürünlerin payını artırmak olacak. Bu sayımızın kapak konusunda bunu nasıl yapacağımızı değişik yönleriyle paylaşıyoruz. Kritik sorun, ‘acil bir eylem planı’ çerçevesinde sayıları 70 bini bulan KOBİ-ihracatçılarımızın ileri teknolojiyle üretime yönelik desteklenmesidir. Bu nokta, tüm dünyada ekonomiler KOBİ düzeyinde yarıştıkları için önemlidir. Kamuda karar alıcı, artık "Önce Küçüğü Düşün" ilkesine inanarak, onu öne çıkarmalıdır. İhracatı artırmak üretim için zamanın ruhuna uygun yatırımları artırmakla olur; burada da yüksek teknolojiye dayalı ve katmadeğeri yüksek ürünler üretebiliyor olmak ve bu bağlamda KOBİ yatırımlarına destekte atak olmalıyız.
Ne kadar çok KOBİ ihracatta kilogram başına değeri artırabilirse ihracatta da o kadar başarılı olacağız; öyle ise Ar-Ge, inovasyon, tasarım  ve marka desteklerinde KOBİ odaklı olmalıyız. Bu takdirde kilogram başına 1.3 dolar olan değeri beş yıllık vizyonda üç katına çıkarabiliriz.

Üretimde İleri Teknoloji Kullanımı
Ülke           2001     2015      Değişim Oranı
ABD           1.74      1.98        % 13.8
Japonya      3.44      3.86        % 12.2
Almanya     1.98      3.68        % 85.9
İtalya         2.04      3.21        % 57.4
Güney Kore 1.41      2.7 9      % 197.8
Polonya       0.55      1.87        % 240.0
İspanya      1.28     1.79          % 39.8
Çin             0.96     1.55         % 61.5
Türkiye       0.69     1.44        % 108.7
Malezya      0.88     1.07         % 21.6