Zaman ve maliyet tasarrufu; hızlı, kolay, güvenilir alışverişin adresi; ‘Mobil ve Temassız ödeme Sistemleri’ yükselişte

Dijitalleşme fırtınası, Pandemi ile birlikte e-ticaretin hızlı büyümesi, ulaştırma ve lojistik sektöründeki ivmelenme; teknolojik gelişmelerle birlikte ekonominin işleyişini, parayı ve paranın kullanım şeklini de hızla değiştirdi. Nakit para ile alışverişin yerini hızla kredi kartları, debit kartlar, ön ödemeli kartlar, temaslı ve temassız ödeme, QR kod, karekod, açık bankacılık, servis bankacılığı ve fintek teknolojileri, mobil cüzdan gibi teknolojiler aldı. Zaman tasarrufu, maliyetlerde düşüş, hız, kolaylık ve güvenlik sağlayan ‘Mobil ve Temassız Ödeme Sistemleri’ yalnızca insanların değil, KOBİ’lerden, büyük şirketlere kadar her ölçekteki şirketin de ticaret hayatını kolaylaştıran en önemli teknolojiler haline geldi.
TÖDEB (Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği) Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Eliaçık, teknolojik gelişmeler ve buna bağlı olarak artan dijitalleşmenin kaçınılmaz etkisinin; bireylerin ödeme alışkanlıklarında dijital ödemelere doğru köklü değişimler meydana getirdiğini ve bu ödemelerin son yıllarda oldukça popüler hale geldiğini söyledi. Eliaçık, “Üyelerimizin öncü vazifesi üstlendiği fintek sektörü son dönemin en cazip sektörlerinden biri halini alırken, Üyelerimizce sunulan ürün ve hizmetlere olan ilgi de gözle görülür bir şekilde arttı. Nitekim sanal cüzdanın yanı sıra temassız ve/veya dijital ödeme imkanı sunan ön ödemeli kart, elektronik para ve mobil ödeme gibi Üyelerimizce sunulan ürün ve hizmetler, önemli dijital ödeme yöntemleri arasında yer almakta ve söz konusu ürünlerin kullanım ve popülaritesinin de arttığı görülmekte” dedi.
Eliaçık, şu bilgileri verdi: “Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) 2021 yılına ilişkin yıllık faaliyet raporunda yayınlanan verilerden, 2021 yılında ön ödemeli kartların ödemelerde kullanımının; bir önceki yılın 2.5 katına, temassız ön ödemeli kart sayısının ise yüzde 19 oranında artarak 25 milyon adete ulaştığı görülebilirken, e-ticaret işlemlerinin kartlı işlemler içerisindeki payının ise %25’e eriştiği anlaşılmakta. 2024 yılı sonuna kadar ise e-ticaretin ülkemizde %20.2 oranında büyümesi öngörülmekte.
Ülkemizde kurulmuş fintek girişimlerinin büyük çoğunluğunun halen faaliyetlerini sürdürdüğü ve içinde bulunduğumuz yıl içinde karekod, açık bankacılık, servis bankacılığı gibi yeni iş modellerinin de hayata geçeceği ve sektöre yeni oyuncuların dahil olacağı birlikte dikkate alındığında, ekosistemin sürdürülebilir ve parlak bir geleceğe sahip olduğu görüşündeyiz. Öte yandan, Pandemi’de edinilen tecrübelerin de etkisiyle ödeme alışkanlıklarında dijital ödeme yöntemi tercihinin kalıcı olacağını ve bunun Üyelerimizin işlem hacimlerine olumlu yansıyacağını öngörmekteyiz.”
Eliaçık, çalışmalarını sürdürdükleri veri tabanı projesiyle bu yıl içerisinde sektörün işlem hacmi ve diğer bazı istatistiki verilerini kamuoyunun bilgisine sunabileceklerini kaydetti.

“2022 sektörün büyüme ivmesinin artacağı bir yıl olacak"
Burhan Eliaçık, “2022 yılının sektör gelişimi açısından son derece olumlu bir yıl olacağını öngörüyoruz. Hiç şüphesiz bunda bireylerin dijital ödemelere olan ilgilerinin gün geçtikçe artması rol oynayacağı gibi, mevzuatsal gelişmeler ve yeni ürün geliştirmek için üyelerimizin girişimcilik potansiyeli de etkili olacaktır” dedi.
Burhan Eliaçık, 2022’nin; yüksek kalite ve güvenlik standartları altında karekod, FAST, IBAN, açık bankacılık, dijital bankacılık ve servis bankacılığı gibi modellerin gündelik yaşamda kolaylaştırıcı etkilerini yavaş yavaş görmeye başlayacağımız, ayrıca açık bankacılık alanında yeni oyuncuların sektöre gireceği bir yıl olacağını söyledi: “Bu anlamda, 2022’nin sektörün büyüme ivmesinin artacağı bir yıl olarak kayıtlara geçeceğini söylemek yanlış olmayacaktır. Sonuç olarak, sektöre yeni ve etkili oyuncuların da dahil olmasını, her geçen gün gelişen ve değişen ürün ve hizmet yelpazesiyle dijital ürün ve hizmetlere olan mevcut ilginin, ilerleyen dönemlerde de artarak devam etmesini ve bunun da ödeme ve elektronik para sektörüne olan ilgiyi daha da artırmasını beklediğimizin altını çizebiliriz. Bu noktada gelişen ihtiyaçlara göre yeni sektörel standartların geliştirilmesi ve uygulanması bakımından TÖDEB, tüm Üyeleri ve yetkili kamusal otoritelerle işbirliği içinde çalışmalarına devam edecektir.”

Zaman ve maliyet tasarrufuyla hızlı, kolay güvenilir alışveriş
Alternatif ödeme çözümlerine duyulan ihtiyacı besleyen en önemli unsurun, günümüzde kaçınılmaz bir hızda ilerleyen teknolojiyle hayatımızın hemen hemen her alanında hissedilen dijitalleşme olduğuna değinen Eliaçık, şunları ifade etti: “Teknolojinin bireylerin gündelik hayatlarına sunduğu zamandan ve maliyetten tasarruf ile son derece kolay ve güvenilir yollarla işlem gerçekleştirebilme gibi avantajların tecrübe edilmesi sayesinde dijital ödemelere doğru eğilim her geçen gün artarak, kısa sürede alışkanlık haline geldi, buna paralel olarak finans sektöründe de dijital tabanlı ürün ve hizmetlerin geliştirilmesinin önü açıldı. Bugün artık market alışverişlerimizden yemek siparişi verme, taksi çağırma, para gönderme, fatura ödemeye varıncaya kadar pek çok işlemimizin ödemelerini yalnızca birkaç tuşa basarak dijital yöntemlerle gerçekleştirebiliyoruz.
Bu noktada temassız ödeme imkanı sağlayan kartlar, dijital cüzdanlar ve karekod tabanlı ödemeler en çok tercih edilen ödeme yöntemleri arasında yerini almış durumda. Kullanıcılar, bu sayede daha az zaman ve masraf ile hızlı, kolay ve güvenilir alışveriş yapabiliyorlar. Bu yolla edinilen olumlu tecrübeler neticesinde ise nakitsiz toplum hedefi doğrultusunda dijital ödemelerin, en temel ödeme yöntemi olma noktasında hızla ilerlediğini ve her geçen yıl bu etkinin katlanarak görüleceğini belirtmek mümkün.”

Açık bankacılık ve servis bankacılığının yükselişi
Ödeme alışkanlıklarında dijitalleşme yönünde kalıcı olacağı beklenen köklü değişim neticesinde temassız ödeme ve elektronik cüzdan da dahil olmak üzere TÖDEB Üyeleri’nce sunulan ürün ve hizmetlerin popülaritesinin her geçen gün daha da artmasının sürpriz olmayacağını vurgulayan Eliaçık, “Kuvvetle muhtemel içinde bulunduğumuz yıl içinde en çok etkisini göreceğimiz ürünler ise 6493 sayılı Kanun ile alt düzenlemelerinde yapılan değişiklikler akabinde mevzuatımıza kazandırılan karekodla ödemeler ve kısaca ‘açık bankacılık’ olarak adlandırdığımız hesap bilgisi ve ödeme emri başlatma hizmetleri ile servis bankacılığı modeli olacak.
Cumhuriyetimizin yüzüncü yılına yaklaştığımız önümüzdeki süreç fintek sektörü açısından inovatif ödeme yöntemlerinin bireylerle buluştuğu, ürün ve hizmet yelpazesinin genişleyeceği bir dönem olarak kayıtlara geçecek. Birlik olarak biz de hayata geçirdiğimiz Karekod ile Ödemeler Çalışma Grubumuz ve Açık Bankacılık Komitemiz ile sektörel ve mevzuatsal gelişmeleri yakından izlemeye ve bu anlamda Üyelerimiz ile kamu otoriteleri arasında üstlendiğimiz köprü vazifesini sürdürmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
“2022’de finansal sistemimizin gelişimi noktasında kırılma anlarından birini yaşayacağız”: İçinde bulunduğumuz yüzyıl teknoloji çağı olduğundan, her geçen gün, yeni bir teknolojik ürünün geliştirilerek piyasaya sunulmasını beklemenin yanlış olmayacağı kanaatini paylaşan Eliaçık, mevzuatsal çerçevenin de aynı hızla bunları takip etmesi gerektiğine işaret etti: “2021 yılı çok yoğun şekilde mevcut düzenlemelerin gözden geçirildiği ve yeni ve yapısal değişiklikler getiren düzenlemelerin oluşturulduğu bir yıl olarak kayda geçti. Bu düzenlemeler kullanıcılara yepyeni finansal ürün ve hizmetlerin sunulabilmesine yönelik iş modellerinin geliştirilmesine imkan sağlaması bağlamında milat niteliğindedir. Nitekim 6493 sayılı Kanuna açık bankacılık hizmetlerinin ödeme hizmeti olarak dahil edilmesi ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan servis modeli bankacılığı şüphesiz bunlar içinde en önemlileri.
Kullanıcılar bu hizmetlerden yararlanarak hesaplarına tek elden erişip, bunları yönetebilecek, bu ise bireylere sunduğu kolaylığın yanı sıra açık bankacılık hizmetleri sunan ve yakın zamanda Üyelerimiz arasına eklenecek kuruluşlarla bankalar arasında inşa edilecek işbirliğine ilişkin iş modellerini de geliştirecek nitelikte. Geçen yıl temeli atılan ve geliştirme aşaması devam eden karekod ile ödeme de Üyelerimizce yeni ürünlerin sunulabilmesine imkan sağlayacaktır. Bu yönü ile 2022’de finansal sistemimizin gelişimi noktasında kırılma anlarından birini yaşayacağız.
Teknolojik gelişmeler göz önünde bulundurularak yayımlanacak düzenlemelerin yenilikleri destekleyici şekilde oluşturulmaya devam edilmesi halinde, ülke olarak finansal sistemin daha da zenginleşip renklendiği, etkin rekabetin yaşandığı ve en nihayetinde birey ve işletmelerin kazanımıyla sonuçlanacak günlerin bizi beklediğini düşünüyorum.”

Temassız ödeme nedir?
Temassız ödeme; “Kullanıcı ödeme aracı (kredi kartları, banka kartları, akıllı telefonlar, akıllı saatler, akıllı yüzükler gibi tüm diğer mobil cihazlar ve akıllı cihazlar da dahil) ve POS cihazı arasında temas olmadan yapılan ödeme işlemleri. Temassız ödemede, kullanıcı temassız kartını veya temassız ödeme yapabilen (NFC özellikli) telefonunu veya akıllı cihazını; işyeri POS cihazına yakın mesafede (maksimum 4 santimetre uzaklık) tutar ve ödeme bilgileri kablosuz olarak (radyo frekansı ile tanımlama-RFID) gönderilir” diye tanımlanıyor.
Bir başka tanıma göre; “Temassız ödemeler, RFID veya NFC (yakın alan iletişimi) teknolojilerinden birisiyle çalışan, kredi kartları ve akıllı cihazlarla yapılan ödemelerin POS cihazıyla fiziksel etkileşime geçilmeksizin tamamlanmasını sağlayan ödeme yöntemi.” Temassız ödemeler, alışverişlerde ve perakende sektörünün yanı sıra toplu taşıma sistemlerinde de uzun süredir yoğun kullanılıyor.