Leasing, pandemiye rağmen büyüdü; Makine yatırımının vazgeçilmez finansman aracı: Leasing

Aşılanma sürecinin hız kazanmasıyla pandemide gözler ekonomiye çevrildi. Destek paketlerinin de etkisiyle üretim için yeni bir dönem başlıyor. Makine sektörü üretimin temel dişlilerinden. Finansmanı ise çeşitli enstrümanlarla sağlanıyor. En yaygın kullanılan enstrüman ise leasing.
Finansal Kurumlar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili, FKB Finansal Kiralama Sektörü, Sektör Temsil Kurulu Başkanı ve Halk Finansal Kiralama A.Ş. Genel Müdürü Coşkun Çabuk, orta ve uzun vadeli bir yatırım kredisi olan leasingin özellikle işletmesini büyütmek isteyen, kapasite artışına yönelik makine yatırımı yapan her tür işletmenin vazgeçilmez finansman aracı olduğunu söylüyor.

Makine finansmanı konusuna değinmeden önce leasing sektörünün 2021 yılı 6 aylık sonuçları analiz edildiğinde sektörün pandeminin getirdiği koşullara rağmen büyümeye devam ettiği görülüyor. 2020 yılı ilk yarısında 1.4 milyar dolar olan yeni işlem hacminin 2021 yılının aynı döneminde yüzde 31 artarak 1.9 milyar dolara yükseldiğine dikkat çekiyor. Kur artışı dahil bakıldığında artış oranı yüzde 61’i buluyor. Coşkun Çabuk, mevcut büyüme eğilimi dikkate alındığında 2021 yılı için işlem hacminin dolar bazında 4 milyar doları aşacağını tahmin ettiklerini dile getiriyor.

Leasing, Türkiye’de yaklaşık 36 yıldır makine yatırımlarının finansmanında çok önemli bir araç olarak kullanılıyor. 2019 verilerine göre Türkiye’deki toplam makine-teçhizat yatırımı 417 milyar TL iken 2020 yılında söz konusu tutar 576 milyar TL’ye yükseldi. Çabuk, belirtilen rakamların 2019 yılında yüzde 2.68’i, 2020 yılında ise önemli bir artış ile yüzde 3.5’inin leasing kanalıyla yapılan makine-teçhizat yatırımlarından oluştuğunu açıklıyor. 2021 yılının ilk çeyreğinde yüzde 3.56’ya yükselen söz konusu oranın 2021 sonunda daha da artması bekleniyor.

Coşkun Çabuk, sektörün geneline ilişkin ise şu bilgileri veriyor: “Leasing sektörünün 2020 yılı yeni işlem hacmi 3.3 milyar dolar oldu. Dolar bazında önceki yıla göre yüzde 29 büyüme anlamına geliyor. Bununla beraber, işlem hacmi artışını TL bazında değerlendirir ve kur artışını dahil edersek  14.7 milyar TL olan 2019 yılı işlem hacminin 23.5 milyar TL’ye ulaştığını ve büyümenin yüzde 60 olarak gerçekleştiğini görüyoruz.”

“Yerli makineler için leasing önemli bir destektir”
Coşkun Çabuk, yatırımlar sürdükçe sektördeki penetrasyonun artarak devam etmesini hedeflediklerini belirterek, şunları dile getiriyor: “İthal makinelerin yanı sıra kiracıların ihtiyaçlarına göre yerli makineler için de leasing imkanı önemli bir destektir. Son dönemde CNC, takım tezgahları, iş makinaları gibi geleneksel yerli makinelerin yanı sıra özellikle savunma sanayi alanındaki yatırımların da leasinge konu edildiğini görüyoruz. Bununla birlikte yatırımların önemli bir bölümü hala ithal edilen mal gruplarından oluşmaktadır. İhracata yönelik yatırımlar toplam içerisinde ağırlık kazandığından leasing ile yapılan yatırımların nihayetinde döviz kazandırıcı vasfının olduğunu bu bağlamda yerli ya da ithal mal ayrımı yapılmaksızın yatırım denildiğinde akla mutlaka en önemli finansman aracı olarak finansal kiralamanın gelmesi gerektiğini söyleyebiliriz.”
Çabuk, yatırımcılara sağlanan yüzde 1’lik KDV avantajının yanı sıra leasing şirketlerinin satın alma ve operasyon servislerinin uzmanlıklarının özellikle konuyla ilgili kadro istihdam etmeyen firmaları hem operasyonel maliyetlerden hem de operasyonel ve hukuki risklerden kurtardığına dikkat çekiyor: “Ayrıca, geri ödeme koşullarının vade boyunca değişmemesi, daha hızlı kredi tahsisi yapılması başlıca avantajlar olarak sıralanabilir. Diğer taraftan; bilanço ihtiyaçları için aylık kira ödemeleri ile satın alma yapılması çoğu zaman avantaj olarak değerlendirilebilmektedir.”

Leasing ile büyüyen sektörler
Özellikle iş ve inşaat makineleri, tekstil makineleri, metal işleme makineleri,  tarım ve hayvancılık makineleri leasing sektörü tarafından finanse edilen en önemli makine kalemleri arasında yer alıyor. Coşkun Çabuk, sektörü genel olarak değerlendirerek şu bilgileri veriyor: “Pandemi koşulları özellikle konutlarda kullanılan ekipmanlara olan talebi artırmış, bu da konut ilişkili ürünlerin üretiminde artışa sebep olmuştur. Ülkemizin jeopolitik konumu, pazarlara olan yakınlığı pandemi sonrası için de ihracatımız açısından avantaj sağlayacaktır. İhracata yönelik ürün ve hizmetler ile bu ürün ve hizmetlere mahsus yatırımlar ön plana çıkacaktır. Gıda, gıda ambalajı, tekstil, otomotiv, otomotiv yan sanayi, iş ve inşaat makineleri gibi… Ayrıca, ÖTV değişikliğinin de etkisi ile binek otomobil dahil karayolu taşıtları mal gruplarındaki artış trendinin sürmesi, yenilenebilir enerji yatırımlarının artması, özellikle yeşil enerji-yeşil mutabakat kapsamındaki yatırımların yaygınlaşması beklenebilir. Diğer taraftan pandemi nedeniyle ertelenen turizm yatırımlarında da bir artış söz konusu olabilecektir.”
Sektör cirosunun önemli bir bölümünü oluşturan makine işlemlerinin hacminde 2020 yılında olduğu gibi 2021 yılının ilk çeyreğinde de belirgin artış yaşandığını aktaran Çabuk, 2020/6 ve 2021/6 aylık dönemler kıyaslandığında yapılan leasing işlemlerinin mal grupları bazında artış ve dağılımını aşağıdaki grafik ile açıklıyor