Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli; Gümrüklere ‘TEK DURAK’
Bakan Canikli: “Kolay ve güvenli ticaretin yol alacağı kanallar, hızla ve büyük bir titizlikle inşa ediliyor. ‘Tek Durak’ projesi ile gümrük hizmeti ve pasaport işlemleri aynı noktada gerçekleştirilecek. ‘Tek Durak’ uygulaması 2015’in ilk yarısında önce Kapıkule ve Sarp, sonra diğer kapılarda...”
İç ve dış ticaret denildiğinde aklımıza mal ve para hareketleri geliyor. Oysa bu hareket önceden belirlenmiş kurallar ve kanallar içinde gerçekleşiyor. Türkiye’de ticaretin kurallarını ve kanallarını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı belirliyor ve yönetiyor. Bu konuda uygulama ve yenilikler ticaretin kalitesine, hacmine ve hızına birebir yansıyor. Buradan hareketle Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli ile bakanlığının ticarete dair faaliyetlerini ve hedeflerini konuştuk.
GÜMRÜKLERDE
Son dönem çalışmalarınızla
Nurettin Canikli: Ülkemizdeki 3 milyonu aşkın ticari işletme, 1 trilyon doların üzerinde mal ve hizmet üretmektedir. 400 milyar doları aşan dış ticaretimiz, gümrük kapılarımızdan gerçekleştirilmekte, 76 milyon tüketicimiz bu mal ve hizmetlerden faydalanmaktadır. Sınırlarımızdan her yıl milyonlarca insan ve araç, giriş ve çıkış yapmaktadır. Tüm bunlarla ilgili işlemler ve süreçler Bakanlığımızca takip edilirken, kolay ve güvenli ticaretin yol alacağı kanallar, hızla ve büyük bir titizlikle inşa edilmektedir.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak temel önceliğimiz Türkiye’nin ticaretin güvenli ve kolay yapıldığı bir ülke olmasıdır. Bu vizyon doğrultusunda ticaretin kolaylaştırılmasına, gümrük ve ticaret işlemlerinin basitleştirilmesine, kayıtdışılığın azaltılmasına, tüketicinin haklarının ve sağlığının korunmasına yönelik çalışmalar yürütmekteyiz. Bu eksende yakın zamanda uygulamaya aldığımız ve önümüzdeki dönemde hayata geçirmeyi planladığımız projelerden bazılarını sizlerle paylaşmak isterim.
Gümrüklerde Tek Durak: Yolcularla yük taşıyan araç ve sürücülere sunulan gümrük hizmetine ilişkin tüm işlemlerin, diğer kurum ve kuruluşların mevzuatından kaynaklanan kontrollerin, koordineli bir şekilde, aynı yer ve zamanda, tek bir noktada, mümkün olan en az personel eliyle yapılabilmesini sağlamak amacıyla Bakanlığımızca hayata geçirilmesi planlanan projelerden biri “Tek Durak” olarak adlandırdığımız projedir. Bu projenin sistemsel altyapı çalışmalarına pilot uygulama olarak 14 Ocak 2014 tarihinde Kapıkule Kara Hudut Kapısı’nda başlandı.
Dünyadaki çağdaş örnekleri de inceleyerek yürüttüğümüz çalışmalar sonucunda kara hudut kapılarımızda hayata geçireceğimiz ‘Tek Durak’ projesi ile gümrük kapılarına gelen yolcuların ve yük taşıyan araçların hali hazırda karşılaştıkları 6 aşamalı yapı tek aşamaya indirilecek. Hem gümrük hizmeti hem de pasaport işlemlerinin aynı noktada gerçekleştirilmesi ile gümrük işlemlerinin en kısa sürede neticelendirilmesini hedefliyoruz.
Gümrük Kapılarının Modernizasyonu: Her yıl milyarlarca dolarlık dış ticaret işleminin gerçekleştiği, milyonlarca turistin ve aracın giriş-çıkış yaptığı sınır kapılarımız, kamu-özel sektör işbirliğinin iyi örneklerinden biri olan Yap-İşlet-Devret modeliyle yenilenmektedir. Avrupa’nın en büyük gümrük kapılarından biri olan Kapıkule başta olmak üzere Gürbulak, Habur, Sarp, Hamzabeyli, Cilvegözü, İpsala ve Nusaybin gümrük kapıları modern tesislere kavuşturulmuştur. Ayrıca, yenileme çalışmaları bitmek üzere olan Çıldır/Aktaş, Dilucu, Esendere Gümrük Kapıları ile Halkalı Gümrük tesislerini 2015’te hizmete açmayı planlıyoruz.
MERSİS: Hayata geçirilen bir diğer önemli projemiz Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) projesidir. Ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortama alınması ve ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortam üzerinden gerçekleştirilmesi amacıyla Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’ni uygulama aldık. MERSİS’te kapsam genişletme çalışmalarını sürdürüyoruz.
Elektronik Ticaret: Bakanlığımızca hazırlanan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 5 Kasım 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanun, 1 Mayıs 2015 tarihinde yürürlüğe girecektir. Kanun, özellikle internet üzerinden gerçekleştirilen mal ve hizmet alım satımıyla yine elektronik ortamda yapılan ticari iletişim konularını düzenlemektedir. Yasa bir yandan tüketiciye bazı ilave koruma önlemleri getirirken diğer yandan e-ticaret faaliyetinde bulunan işletmelere kuralların önceden belirli olduğu, haksız rekabete izin vermeyen bir ticari ortam sağlamayı hedeflemektedir.
GÜMRÜKLERDE ‘TEK DURAK’
‘Tek Durak’ Projeniz hangi ihtiyaçtan doğdu? Ne zaman ve nasıl yapılandırılacak ve hayata geçecek?
Nurettin Canikli: Gümrük hizmeti verilmesine ilişkin olarak yolcuların, yük taşıyan araç ve sürücülerin tüm işlemleri ile diğer kurum ve kuruluşların mevzuatlarından kaynaklanan bazı kontrollerin de koordineli bir şekilde aynı yer ve zamanda yapılabilmesine hizmet eden Tek Durak uygulaması gereksiz bürokrasiyle mücadele noktasında önem taşımaktadır.
Proje ile gümrük kapılarına gelen yolcuların ve yük taşıyan araçların hali hazırda karşılaştıkları 6 aşamalı yapı tek aşamaya indirilecek. Böylece iş akış süreçlerinin uzunluğu ve fazlalığından doğan bekleme ve sızlanmaların önüne geçmiş olacağız. Zaman zaman yaşanan uzun tır kuyruklarına son verileceği gibi gümrük işlem süreçlerinin sadeleşmesi ile zamandan ve maliyetlerden tasarruf sağlanacak. Böylece hem yolcular hem de sürücüler kara hudut kapılarında modern, çağdaş ve etkin hizmet almanın mutluluğunu yaşayacaklar.
Artan araç ve yolcu trafiği karşısında mevcut sahanın yetersizliği nedeniyle sahanın genişletilmesi ile artan araç ve yolcu trafiğini karşılayacak şekilde plan ve proje çalışmaları devam etmektedir. Bu çerçevede, pasaport, tescil-muayene ve kontrol işlemlerinin tek peronda yapılmasına izin verecek fiziki düzenlemelerin tamamlanması, yolcular için yolcu salonu inşa edilmesi ve yaya tüneli oluşturulması gibi çalışmaların yapılmasına hız verdik. Kapıkule ve Sarp’ta 2015’in ilk yarısında ‘Tek Durak’ projesini tamamen hayata geçirmeyi planlıyoruz. Daha sonra da diğer kapılarımızda projeyi uygulayacağız.
ESNAF VE SANATKAR
Esnaf ve sanatkarlara kredi
Nurettin Canikli: Esnaf ve sanatkarlarımızın beklentileri sonrasında Sayın Başbakanımız tarafından müjdelenen uygulamalar Bakanlar Kurulumuz’un konuyla ilgili kararının 21.01.2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla hayata geçti. Böylece el dokumacılığı, bakır işletmeciliği, çini ve çömlek yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri, kaşıkçılık, bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık ve bu işlere benzerlik gösterdikleri Maliye Bakanlığı tarafından kabul edilen geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyetini sürdüren esnaf ve sanatkara pozitif ayrımcılık yapılacak.
Bu meslek erbabının 2015 yılında kullanacağı kredilerin faizinin tamamı Hazine tarafından karşılanacak, esnafımızın cebinden faiz ödemesi çıkmayacak. Bu kolaylık unutulmaya yüz tutan bu mesleklerde faaliyet göstermek suretiyle kültürel ve sanatsal değerlerimizin dünden bugüne yeni kuşaklara aktarılmasında köprü işlevi görenlere Hükümetimiz’in gösterdiği vefanın bir göstergesidir. Yeni düzenlemeyle ayrıca; kredi başvuru tarihi itibarıyla, en az 3 yıllık ustalık belgesine sahip olan ve ustalık belgesiyle ilgili meslek kolunda, son 1 yıl içinde kendi adına işletme kurduğunu belgeleyen girişimci esnaf ve sanatkarlar da sıfır faizle kredi kullanma imkanına kavuştu.
İmalat ve tamirat ile hizmetle ilgili meslek kollarında faaliyet gösteren esnaf ve sanatkarlara kullandırılan krediler için ödenmesi gereken faizin yarısı da Hazine tarafından karşılanacak.
2002-2014 arası dönemde, Türkiye genelinde kredi ve kefalet kooperatifleri aracılığıyla yaklaşık 1 milyon 100 bin küçük işletmenin, esnaf ve sanatkarın kullandığı düşük faizli kredi miktarı 39 milyar 957 milyon 347 bin 772 TL’ye ulaştı.
Hükümetimiz’in küçük işletmelere, esnaf ve sanatkara verdiği önem doğrultusunda bu kredilere tahsis ettiğimiz kaynaklar, esnaf ve sanatkarımızın yoğun talebi de dikkate alınarak 2015 Yılı Bütçesi’nde 600 milyon TL olarak belirlenirken Sayın Başbakanımız bu ödeneğin 750 milyona çıkarılacağını müjdelemiştir. Bu ödeneğin tamamının 2015 yılı içerisinde kullanılması halinde, küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkarın 2015 yılında kullanabileceği toplam kredi hacminin 16 milyar lirayı aşması beklenmektedir.
ESNAF VE SANATKAR
Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun’u kısa süre içerisinde Meclis’ten geçirdiniz. Bu kanun hakkında ayrıntılı bilgi verir misiniz?
Nurettin Canikli: Ciro itibarıyla milli gelirimizin yüzde 15’ini perakende ticaret oluşturmaktadır. 2 milyona varan istihdam toplam istihdamın yüzde 15’ine tekabül etmektedir. Dolayısıyla hem esnaf ve sanatkarımızın konumunun netleştirilmesi hem de acımasız rekabet ortamında güçlü sermayeye karşı korunması açısından bu alanın kurallara bağlanması son derece önemlidir. Hayırlı olmasını temenni ediyorum. Buradaki hedeflerimizi iki ana kategoride tasnif etmek mümkün. Birincisi alışveriş merkezi, zincir mağazalar dahil olmak üzere kampanyalı satış yapan perakendecilerin olduğu alanın kurallara bağlanmasıdır. İkincisi de son yıllarda, belki 15-20 yılda yoğun bir şekilde perakende ticaretin formatının ve işleyiş biçiminin değişmesiyle nispeten zayıf konumda olan esnaf ve sanatkarımızın desteklenmesidir. İki temel amaç olarak bu kanunun hedefini anlatmak mümkün.
PERAKENDECİLİĞE DİSİPLİN
Perakendecilik alanında ne tür yenilikler getirildi bu yeni düzenlemeyle?
Nurettin Canikli: Özellikle uzun yıllardan beri küçük esnaf, sanatkar ve tedarikçinin şikayet konusu olan büyük mağazalara mal teslimi konusunda mağduriyeti ortadan kaldıracak olan bir düzenleme yaptık. Hızlı tüketilen 30 günden daha az sürede bozulabilen malları alışveriş merkezleri ve zincir mağazalara satan küçük işletme pozisyonundaki üretici ve tacirler, alacaklarını tahsilde çok sıkıntıyla karşı karşıya kalıyordu. Niteliği itibarıyla bu ürünlerin kısa sürede bozulması özelliği nedeniyle daha kısa sürede bu ödemelerin yapılması gereğinden yola çıkarak bunları korumak amacıyla bir düzenleme yapıldı. Bu tür ödemelerde süre 30 günü geçemeyecek. Yani alışveriş merkezlerinin, büyük mağazaların, zincir mağazaların bu ödemeleri esnafa 30 gün içerisinde yapmaları gerekiyor. Aynı şekilde alışveriş merkezlerinde ve genel olarak perakende işletmelerde rafı bulunan üreticilerden ya da kiracılardan farklı isimler altında küçük üreticiyi ve tedarikçiyi de sıkıntıya sokacak şekilde bir takım ücretler alınmaktaydı. Bunlar kuralsız ve keyfi olarak mağaza açılış ve tadilatı adı altında, ciro açığı adı altında ya da banka kredi katılım bedeli gibi sonradan üreticilere ve tedarikçilere yüklenen bir takım ödemeler sözkonusuydu. Artık bunlar hiçbir şekilde alışveriş merkezi, perakende satış mağazaları tarafından üretici ve tedarikçiden alınamayacak. Bir istisnası var bunlar doğrudan o ürünün satışını artıracak mahiyette ise ve de bu ispat edilebiliyorsa bu durumda bunlar alınabilecek.
Yine bu kanunla getirilen esnaf ve sanatkara, üretici ve tüketici açısından en çok katkı sağlayan düzenlemelerden birisi de markalaşmanın önünü açacak olan düzenlemedir. Bugüne kadar büyük alışveriş merkezi ve zincir mağazaların kendi adlarına ürettirdikleri tüketim malları ve hızlı tüketim malları, gıda, kozmetik vb. ürünlerde üreticinin bilgileri yer almıyordu. Sadece bu üretimi yaptıran, zaten markalaşma konusunda herhangi bir sıkıntısı olmayan alışveriş merkezleri ve perakende zincir mağazaların unvanları ve markaları yer alıyordu. Şimdi artık bu tür ürünlerin üzerinde o siparişleri veren perakende zincir mağazaların yanında üreticinin unvanı ya da kimlik bilgileri yer alacak. Böylece üreticiler kendi markalarını tüketiciye tanıtabilecektir. Üretilen üründe daha önce üreticinin kimlik bilgileri yer almadığı için üretici açısından, küçük işletme açısından veya KOBİ ölçeğinde de olabilir kalitenin tüketici tarafından bilinmesi çok önem arz etmiyordu. Bundan sonra artık tüketicinin vereceği karar ve tercih önemli olacaktır. Tüketici artık o üreticiyle ilgili de lehte ya da aleyhte olumlu ya da olumsuz bir kanaate sahip olacağı için üreticiyi daha kaliteli mal üretme noktasında motive ve teşvik edecektir.
Yine Türkiye’de yoğun bir şekilde kampanyalı satışlar ve alışveriş festivalleri düzenlenmektedir. Bugüne kadar bu konuyla ilgili herhangi bir düzenleme mevcut değildi. Yeni yasayla birlikte bunlar kurala bağlandı. Kuralsız bir şekilde, sürekli, başı sonu belli olmayan indirimli satış kampanyaları düzenlenmesi halinde ve özellikle tüketiciyi aldatma özelliği bulunabilecek şekilde uygulamalarla esnaf ve sanatkarın satışları olumsuz bir şekilde etkilenmekteydi. Şimdi bunlara sınırlamalar getiriyoruz. Bunlarda kampanyalı satışlarda süre tasfiye halinde 6 ayı, diğer hallerde 3 ayı geçemeyecek. Yani 3 aydan fazla kampanyalı satış yapamayacak. İşyeri değişikliği, sezon sonu ve ona benzer nedenlerle 3 aydan fazla kampanyalı satış yapamayacak; onun da başı sonu belli olacak. Başlangıç ve bitiş tarihi belli olmayan bir kampanyalı satış kesinlikle bundan sonra yapılamayacak.
ESNAF VE SANATKAR
Yine bu yasayla esnaf ve sanatkarlara AVM’lerde ticaret imkanı sağlandı. Uygulama nasıl olacak?
Nurettin Canikli: Bundan sonra alış veriş merkezlerinin en az yüzde 5’i esnafımıza tahsis edilecek, esnaf özelliğine sahip esnaf tanımı kapsamında olan işletmelere kiraya verilmek zorunda olacak. Yüzde 5’lik alan esnafa rayiç kira bedeli üzerinden kiraya verilecek yani o anda kira rayici ne ise o rakam üzerinden verilecek. Tabi bu esnafımız açısından zorunlu değil esnafımız isterse dilediği takdirde bu imkanı kullanacak. Ayrıca geleneksel sanatlara ve sanatkarlara özellikle unutulmaya yüz tutmuş sanatı icra edenlere alışveriş merkezlerinin binde 3’ü tahsis edilecek. Alışveriş merkezlerinin alan büyüklüğü dikkate alındığında esasında binde 3 lük alan ciddi bir yer olarak ortaya çıkmaktadır. Burada kira bedeli rayiç bedelin dörtte biri oranında olacak. Bunun yanısıra alışveriş merkezleri, perakende mağazalar raf alanlarının yüzde 1’ini yöresel ürünlere tahsis etmek zorundalar. Bu düzenleme de özellikle küçük esnaf ve yöresel ölçekte bu tür faaliyetlerde bulunan küçük üreticiyi, başta kadınlarımız olmak üzere, desteklemek amacıyla getirilmiş olan bir düzenlemedir.
Diğer yandan uzun yıllardan beri esnaf ve sanatkarımız açısından sorun olan esnaf ve sanatkar odalarına kayıt sırasında aranan esnaf belgesi zorunluluğu kaldırılmıştır. Şimdi perakende ticaretin düzenlenmesine ilişkin getirilen genel kuralları da sizinle paylaşmak istiyorum. Bunların en önemlilerinden bir tanesi bugüne kadar hep kullanılan ama hukuki anlamda yasal anlamda karşılığı olmayan ibarelerin hukuki bir alt yapıya kavuşturulmasıdır. Mesela alışveriş merkezi kavramını herkes kullanır ama bununla ne kastedildiği hangi perakende ticari işletmelerin alışveriş merkezi kapsamında olduğu belli değildi. Bunlar yeni yasada tanımlandı. Alışveriş merkezi, büyük mağaza, zincir mağaza, özel markalı ürün, özel yetkili işletme gibi kavramlar ilk kez mevzuatımıza girdi.
Önemli düzenlemelerden bir tanesi de Perakende Bilgi Sistemi’nin (PERBİS) kurulmasıdır. Perakende Bilgi Sistemi hem bu alandaki bütün bilgilerin depolanacağı bir alan oluşturması açısından önemli. Artık perakende ticaretle uğraşacak olan işletmelerin bütün kuruluş işlemleri bu sistem üzerinden yapılacak. Dolayısıyla farklı kurumlara yapılacak başvurularla yürüyen bürokratik süreç ortadan kalkacak ve ciddi anlamda bir zaman tasarrufu sağlanacak.
Yine bu kanunla getirilen perakende ticaret ile ilgili önemli düzenlemelerden bir tanesi de çalışma saatlerinin illerde valilikler tarafından, Türkiye genelinde ise Bakanlığımız tarafından düzenlenmesi sözkonusu.
TİCARETTE “İŞPORTACI” ANLAYIŞ BİTECEK
Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’ni (MERSİS) kısaca anlatır mısınız? MERSİS ile amaçlanan nedir, ne gibi faydaları olacaktır, kısaca bahseder misiniz?
Nurettin Canikli: MERSİS ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortamda yürütüldüğü, ticaret sicili kayıtları ile tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulduğu çok önemli bir bilgi sistemidir. MERSİS ile şirket kuruluş ve diğer işlemlerinin basitleştirilmesi, sicil işlemlerinin elektronik ortamda, belli standartta ve modern bir şekilde yapılması, kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgelerin tek noktadan hızlı ve güvenli şekilde karşılanması, ticaret sicilinde aleniyetin sağlanması ve güvenin oluşturulması amaçlanıyor. Ayrıca bu uygulama ile kimlik kartı kaybolan veya çalınan vatandaşların ticaret sicili müdürlüklerine başvurarak durumu bildirmeleri halinde kimlik numaraları ve ad-soyad bilgilerinin MERSİS’teki kısıtlılar listesine dahil edilerek vatandaşlarımızın bu listede kayıtları olduğu sürece kendileri adına yeni bir şirket ya da ticari işletme kuruluşu yapılamayacak. Bu uygulama ile yıllardır süre gelen bir mağduriyet de ortadan kalkmış oldu.
E-TİCARETE GÜVEN ZIRHI
Bakanlığınız döneminde ilk
Nurettin Canikli: Elektronik Ticaretin Düzenlenmesine İlişkin Kanun Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Kimden geldiği belli olmayan mesaj ve ileti gönderenlere 1000 lira ile 10 bin lira arasında değişen idari para cezaları verilecek. Kanuna göre, hizmet sağlayıcıları, elektronik iletişim araçlarıyla sözleşmenin yapılmasından önce alıcıların kolayca ulaşabileceği şekilde ve güncel olarak tanıtıcı bilgileri sunacak. Hizmet sağlayıcı varsa mensubu olduğu meslek odası ile meslekle ilgili davranış kurallarını ve bunlara elektronik olarak ne şekilde ulaşılabileceğini belirtecek. Alıcının, siparişini elektronik iletişim araçlarıyla vermesi halinde; hizmet sağlayıcı, siparişin onaylanması aşamasında ve ödeme bilgilerinin girilmesinden önce, ödenecek toplam bedel de dahil, sözleşmenin şartlarının alıcı tarafından açıkça görülmesini sağlayacak. Hizmet sağlayıcı, alıcının siparişini aldığını elektronik iletişim araçlarıyla teyit edecek.
İNTERNETTEN SATIŞTA
Vatandaşlara elektronik iletiyi reddetme hakkı tanınıyor mu?
Nurettin Canikli: Alıcılar diledikleri zaman, hiçbir gerekçe belirtmeksizin ticari elektronik iletileri almayı reddedebilecek. Hizmet sağlayıcı, ret bildiriminin elektronik iletişim araçlarıyla kolay ve ücretsiz olarak iletilmesini sağlayacak ve gönderdiği iletide buna ilişkin gerekli bilgileri sunacak. Ret talebin ulaşmasının ardından hizmet sağlayıcı, 3 iş günü içinde alıcıya elektronik ileti göndermeyi durduracak. Aracı hizmet sağlayıcılar, mesajların içeriğini kontrol etmek ve hukuka aykırı bir faaliyetin sözkonusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü olmayacak. Hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı, elde ettiği kişisel verilerin saklanmasından ve güvenliğinden sorumlu olacak. Kişisel verileri, ilgili kişinin onayı olmaksızın üçüncü kişilere iletemeyecek ve başka amaçlarla kullanamayacak.
Kanun’daki yükümlülükleri yerine getirmeyen ya da şartları uygulamayanlar hakkında, 1000 ile 15 bin lira arasında değişen idari para cezaları uygulanacak. Ticari elektronik iletilerin bir defada birden fazla kimseye, onayları alınmadan alıcılara gönderilmesi halinde para cezası 10 katına Abone ve kullanıcılarla, önceden izinleri alınmaksızın otomatik arama makineleri, fakslar, elektronik posta, kısa mesaj gibi elektronik haberleşme vasıtalarının kullanılması suretiyle doğrudan pazarlama, siyasi propaganda veya cinsel içerik iletimi gibi maksatlarla istek dışı haberleşme yapılamayacak.
