18. Avrasya Ekonomi Zirvesi
İpek Yolu’nun enerji kavramıyla birlikte ele alındığı 18. Avrasya Ekonomi Zirvesi, Marmara Grubu Vakfı tarafından ve dergimiz KobiEfor’un medya sponsorluğunda 7-9 Nisan tarihlerinde, İstanbul’da, WOW Hotel’de gerçekleştirildi.
İpek Yolu’nun enerji kavramıyla birlikte ele alındığı 18. Avrasya Ekonomi Zirvesi’ne, şeref konukları olarak Türkiye Cumhuriyeti 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Karadağ Cumhurbaşkanı Filip Vujanovic, Makedonya Cumhurbaşkanı Gjorge Ivanov, Bosna-Hersek Federasyonu Cumhurbaşkanı Marinko Cavara katıldı. Marmara Grubu Vakfı tarafından ve dergimiz KobiEfor’un medya sponsorluğunda 7-9 Nisan tarihlerinde, İstanbul’da, WOW Hotel’de düzenlenen Zirve’ye, 3 aktüel cumhurbaşkanı, 9 eski cumhurbaşkanı, 1 cumhurbaşkanı yardımcısı, 1 başbakan yardımcısı, 24 bakan, 28 uluslararası kuruluş ve 44 ülke katıldı. Zirve’de Marmara Grubu Vakfı ve KobiEfor işbirliği ile 7-8 Nisan 2015 tarihlerinde Belarus, Bosna-Hersek, Karadağ ve Makedonya olmak üzere 4 ülke heyetleriyle Türkiye iş dünyasının biraraya geldiği, “İşbirliği ve Fırsatlar” toplantıları gerçekleştirildi.
Türkiye’nin en geniş katılımlı uluslararası sivil organizasyonlarından biri olan Avrasya Ekonomi Zirveleri’nin 18.’si, 44 ülkenin üst düzey katılımıyla İstanbul’da düzenlendi. Dergimiz KobiEfor’un medya sponsoru olduğu 18. Avrasya Ekonomi Zirvesi, Marmara Grubu Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı tarafından “Entelektüel Kapitalizm Ekonomi Köprüsü Ağı: İpek Yolu” ana temasıyla gerçekleştirildi. Zirve’de Marmara Grubu Vakfı ve KobiEfor işbirliği ile 7-8 Nisan 2015 tarihlerinde Belarus, Bosna-Hersek, Karadağ ve Makedonya olmak üzere 4 ülke heyetleriyle Türkiye iş dünyasının biraraya geldiği, “İşbirliği ve Fırsatlar” toplantıları gerçekleştirildi.
Zirve’de ilk gün öğleden sonra “İpek Yolu: Ekonomi, Enerji, İletişim Teknolojileri” Oturumu ile eş zamanlı olarak “Ekonomi-Demokrasi İlişkisi-‘Toplumsal Eşitsizlik” Parelel Oturumu’nda “Uluslararası Gündemde ‘Eşitsizlik’: Sosyo-Ekonomik Eşitsizlikler-Cinsiyet Eşitsizliği-Ayrımcılık” konuları da ele alındı. Zirve’nin ikinci günü “Barışa Giden Yol” Oturumu’nun ardından Türkiye Cumhuriyeti 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından konuk cumhurbaşkanları onuruna öğle yemeği verildi. Öğleden sonra ise T.C. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün de katılımıyla konuk cumhurbaşkanları “Akil İnsanlar Oturumu: İnsanlık Nereye Gidiyor?” Oturumu’nda konuştu. Etkinlik Ritz Carlton Oteli’nde gala yemeğiyle son buldu.
1. GÜN AÇILIŞ
Açılış konuşmalarının Başkanlık Divanı’nı Azerbaycan İletişim ve Yüksek Teknolojiler Bakanı Ali Abbasov yönetti. Zirve’nin açılışında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in mesajını Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ali Hasanov okudu. Aliyev mesajında Avrasya Ekonomi Zirveleri’nin ülkelerin kalkınmasındaki önemini vurguladı. Birçok ülkede TANAP gibi büyük çaplı projelere imza attıklarını anımsatan Aliyev, bu tür projelerin bölgesel ve Azerbaycan kalkınmasında önemli bir adım olduğunu ifade etti.
UNESCO Genel Direktörü Büyükelçi Irina Bokova, Zirve’ye gönderdiği mesajı ile kültürlerarası esas değerlerin barışa hizmet ettiğini, saygı, anlayış ve eğitimin de anahtar kavramlar olduğunu duyurdu.
Marmara Grubu Genel Başkanı Dr. Akkan Suver, açılış konuşmasında; çalışmalarının süreklilik arz ettiğini ve uluslararası platformlarda önem gördüğünü belirterek, “İpek Yolu bir barış ve istikrar yoludur” dedi.
Avrasya tarihi yerini yeniden alıyor
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Gökhan Murat Kalsın; Avrasya coğrafyasının siyasi ve iktisadi açıdan sahnedeki tarihi yerini yeniden aldığını, Türkiye’nin de bu şekillenmenin önemli aktörlerinden biri olduğunu söyledi. Kalsın, Avrasya’nın dünya GSMH’sında yüzde 4.7 paya sahip olduğu, bu ülkelerden en büyük milli gelire 2.1 trilyon dolarla Rusya Federasyonu sahipken onu 822 milyar dolarla Türkiye’nin takip ettiğini, bölge ülkelerine 2013 itibarıyla yaklaşık 110 milyar dolarlık doğrudan yabancı sermaye yatırımı yapıldığını, bölge ülkelerinin toplam ihracatının 910 milyar dolar ve toplam ithalatının 770 milyar dolar olduğunu anlattı. Kalsın, yeniden dünyanın en önemli bölgesi haline gelen Avrasya Bölgesi’nin ekonomi, ticaret ve en önemlisi enerji alanlarında önemli gelişmeler kaydedeceğini ve dünya ekonomisiyle bütünleşeceğini tahmin ettiklerini kaydetti.
İstanbul cazibe merkezi
İstanbul Valisi Vasip Şahin, İstanbul’da 3. havalimanı inşasının sürdüğünü belirterek, Kanal İstanbul Projesi’nin önemine değindi. Vali Şahin, Asya ekonomileri ile Avrupa arasında artan ticaret yoğunluğunun tarihi İpek Yolu güzergahının canlandırılması için büyük fırsatlar sunduğunu belirterek, “Türkiye sadece coğrafi konumuyla değil, siyasi ve ekonomik istikrarı ve hızla gelişen ulaşım altyapısı ile tarihi İpek Yolu’nun canlandırılmasına yönelik yürütülen uluslararası büyük projelerin hayata geçirilmesinde kilit öneme sahiptir” dedi. Şahin, tarihi İpek Yolu’nun tekrar canlanması ile Türk Dünyası’nın İstanbul ve Bakü gibi kadim şehirlerinin birbirine daha yakın olacağını vurguladı.
THY daha büyüyecek
Türk Hava Yolları (THY) Genel Müdürü Temel Kotil, “THY’nin başarısı Türk dış politikasının ve ilişkilerdeki gelişmelerin bir sonucudur” dedi. Türkiye’de havacılık sektörünün GSMH içinden yüzde 6 pay aldığını belirten Kotil, gelecekte bunun 7’ye yükselmesinin beklendiğini söyledi. Kotil, Türkiye’nin havacılık sektöründe diğer ülkelere nazaran çok iyi bir gelişme gösterdiğini ifade etti: “Son yıllarda Türkiye’de havacılığa ve havaalanlarına yapılan yatırımlar arttı. Bugün geldiğimiz noktada, THY diğer havacılık şirketlerinden daha güçlü bir büyüme gösterdi. Bu bizim gelecekte onları geçebileceğimizi gösteriyor.”
Dünyada pek çok noktaya uçuş sağladıklarını ve gelecekte önemli hava şirketlerinden biri olacaklarını kaydeden Kotil, 1.2 milyar insanın yaşadığı Afrika’ya çok iyi bir şekilde odaklandıklarını anlattı. Kotil, İstanbul’un da gelecekte havacılık faaliyetlerinde merkeze dönüşeceğini öngördüğünü paylaştı.
Ticareti geliştiriyoruz
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (BSEC) Genel Sekreter Yardımcısı Büyükelçi Traian Chebeleu, BSEC üye ülkeleri arasındaki ekonomik işbirliği ve ticareti artırmak istediklerini belirterek, ülkelerin ekonomik sorunlarına çözüm aranan etkinlikleri gerçekleştirmeye devam edeceklerini söyledi. Ayrıca BSEC’de işletmelerin büyümesi ve daha fazla finans bulabilmeleri için de çalışmalar yapıldığı bilgisini veren Chebeleu, uluslararası toplumun karşılaşılan zorluklara karşı birlikte adım atmasının önemine değindi.
İslamofobiye karşı tavır
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı Prof.Dr. Erman Tuncer, terörün bir insanlık suçu olduğunu söyledi. Avrupalı bazı yöneticilerin yaşanan terör olaylarından Müslümanlar’ı sorumlu tuttuklarını belirten Tuncer, “Nasıl antisemitizm dünya tarafından kabul edilmişse İslamofobiye karşı da ortak bir tavır almalıyız” dedi. Özellikle İslami terör tabirini çirkin ve yakışıksız bulan Tuncer, bu söylemi eleştirerek haksız ve insafsız bulduklarını ifade etti.
Konuk konuşmacı eski Avusturya Şansölyesi, Viyana Ekonomi Forumu Başkanı Dr. Erhard Busek, enerjinin kalkınmanın ana temellerinden biri, son derece önemli politik bir mesele olduğunu kaydetti: “1. Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan felaketlerden sonuç çıkartmak ve ders almak gerek. Artık sınırları olmayan bir dünyada yaşamaktayız. Acaba yepyeni başka sınırlar mı geliştiriliyor?” Din meselesinin sorun yaratmadığını ama bunun bahane olarak kullanılmasının önemine değinen Busek, “Avrupa makro bir bölgedir, makro bakılmalıdır” dedi. Busek, göç, üstesinden gelinemeyen eşitsizlik meselesi, dünyada ekoloji ve insan hakları konusunda yaşanan sorunlardan da sözetti: “Krizin üstesinden gelecek yeni yöntemler, usuller bulmak gerekiyor. Sınırlar ötesinde yeni sınırlar oluşturmak yerine birarada oturmaya kafa yormalıyız. Artık geleceğe bakmak ve realiteyi değiştirmek zorundayız. Gelecek hepimizin ortak sorumluluğudur.”
1. GÜN 2. OTURUM: İpek Yolu: Ekonomi, Enerji, İletişim Teknolojileri
TANAP bizi Avrupa’ya bağlayacak
Azerbaycan Enerji Bakanı Natıq Aliyev, Azerbaycan petrol üretiminin istikrarlı ve öngörülebilir olmasına önem verdiklerini söyledi. 2014 yılında doğalgaz üretim artışlarının yüzde 29.6 olduğunu belirten Aliyev, bu yıl da Bakü-Tiflis-Erzurum hattı ile Türkiye’ye ihracat gerçekleştirdiklerini anlattı ve ilave üretim artışı beklediklerini ifade etti. Keşfedilen yeni gaz sahasının 2021’de üretime başlayacağını aktaran Aliyev, Karadeniz’de 2014 yılında yapılan keşifler neticesinde buradaki gaz alanının da doğalgaz üretimine katkıda bulunmasını beklediklerini kaydetti.
Adil ekonomik düzen
Afganistan Ekonomi Bakanı Hukum Khan Habibi, Afgan ekonomisi ve özel sektörün gözle görülür şekilde toparlandığını belirterek, Çin’deki ticaretin ve bölgesel işbirliğinin çok önemli olduğunu düşündüklerini söyledi. 2015-2024 ekonominin dönüşümü programını başlattıklarını aktaran Habibi, birbiriyle ticaret yapan ülkeler arasında barışın çok kolay geleceğini ifade etti.
Petrol üretimi başladı
Uganda Ulaştırma Bakanı Steven Chebrot, “Hükümet ve STK’lar olarak birlikte çalışmalıyız ki hükümetlerimizi destekleyelim” dedi. Uganda’nın büyük bir ekonomik potansiyele sahip olduğunu söyleyen Chebrot, altyapının geliştirilmesinin önemine değindi. Uganda da petrol üretimine de başladıklarını aktaran Chebrot, 2016’da tam üretime geçeceklerini açıkladı.
Büyükelçi ve Dünya Moğol Konvansiyonu Genel Sekreteri Dagva Tsakhilgan, Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Dr. Akkan Suver’e ödül verdi. Tsakhilgan, Türkiye ile Moğolistan arasında işbirliğinin ticari ve beşeri anlamda güçleneceğini belirtti, sağlıklı bir atmosferin gelişmesi, uluslararası işbirliğinin oluşması için Zirve’nin anahtar olduğunu söyledi.
1. GÜN 3. OTURUM: Ekonomi-Demokrasi İlişkisi-“Toplumsal Eşitsizlik”
Moderatörlüğünü Marmara Grubu Vakfı AB ve İnsan Hakları Platformu Başkanı Müjgan Suver’in yaptığı oturumda; İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Emre Alkin, demokrasinin evde başladığını söyledi. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Nilüfer Narlı ise sosyal eşitsizliklerin, değerlerin ve kaynakların dağılımı ile yakından ilgili olduğuna dikkat çekti.
İngiltere’den Global Thinkers Kurucu Başkanı Elizabeth Filippouli küresel iletişimden azami ölçüde yararlanmayı teklif ederken, ILO Türkiye Ofisi Direktörü Numan Özcan, gelir eşitsizliğinin büyümeye etkisinin son zamanlarda arttığının altını çizdi.
Slovenya Bled Okulu Başkanı Prof.Dr. Danica Purg, “Etik herşeyin temeli olmalı” derken, Çin Halk Cumhuriyeti Şincan Üniversitesi’nden Prof.Dr. Gulazat Tuerxun, cinsiyet eşitsizliği konusunun uluslararası gündemde de ekonomik kalkınma ve ekonomik büyüme için de çok önemli olduğuna işaret etti. Çin Sosyal Bilimler Akademisi Uluslararası Stratejisi Ulusal Enstitüsü Müdür Yardımcısı Han Feng, “Batı sanayisine benziyoruz, Çin burada zorluklarla karşı karşıya. Çin usulü bir buluş bulmak gerekir” diye konuşurken Ka-Der Genel Başkanı Gönül Karahanoğlu, kadınların her konuda dezavantajlı olduğunu söyledi.
KAGİDER Yönetim Kurulu Üyesi Sanem Oktar Öğüt ise “Kadınlar seçimini yaparken ne kadar özgürler?” diye sordu. İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü Avukat Nazan Moroğlu da; “Kadına olan şiddetin olmadığı, hukukun üstünlüğünün egemen olduğu, emeğin sömürülmediği bir devlet istiyorum” dedi.
2. GÜN 4. OTURUM: Barışa Giden Yol
Ekümenik Patrik Bartholomeos; insan haysiyetini çiğneyen herkesin Tanrı’ya da hakaret etmiş olacağını söyledi ve “Irkçılık aramızda düşmanlık yaratıyor” dedi. Sırp Müftüsü Muhamed Jusufspahic ise, “Allah’tan bahsettiğimiz zaman aslında barıştan söz ediyoruz” diye konuştu. Karadağ Bilim Bakanı Sanja Vlahovic ise gelecekte çocuklarımızın; ‘Neden yaratmıyordunuz, savaşıyordunuz?’ diye soracaklarını hatırlattı.
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi Başkanı Mihail Formuzal, Batı ile Rusya arasındaki gerginliğin soğuk savaş dönemini hatırlattığına dikkat çekerken, Fransa Senatosu Üyesi Joelle Garriaud Maylam, terörizme karşı uluslararası istihbari işbirliği önerdi. Türk Süryani Kadim Cemaati Ruhani Reisi Yusuf Çetin ise dünya barışı için sosyal ve insani ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Çek Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi Üyesi Milletvekili Radim Fiala, çeşitli küresel konseptlere inanmadığını belirterek, tek bir kan damlası dökülmeden de barış yapılabileceğini kaydederken, Slovenya Bled Okulu Başkanı Prof.Dr. Danica Purg, “Yöneticilik eğitimi günümüzde çok gereklidir” dedi. Romanya CPEW Başkanı lulian Chifu ise, İpek Yolu’nun gelişmekte olan ekonomiler için işbirliği yolu da olabileceğine dikkat çekti.
Açlık varken barış olmaz
Çin Renmin Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nden Prof.Dr. Wang Yiwei, “Sürdürülebilir barış ve huzur için insanların karnının doyması gerekir” dedi. Alman Habsburg Kraliyet Ailesi Üyesi Prenses Letizia Reuss ise barış için çok kültürlülüğün yüceltilmesini önerdi. Romanya Dışişleri eski Bakanı Teodor Melescanu, İpek Yolu’nun ülkeler arasındaki işbirliğini artırdığını belirtti ve uluslararası güvenlik açısından işlevsel olduğunu söyledi. Avusturya Savunma eski Bakanı Werner Fasslabend ise Türkiye’nin yardımı olmadan Ortadoğu’da sorunlardan kurtulmanın mümkün olmadığını ifade etti.
Saint-Josse-ten-Noode Belediye Başkanı ve Belçika Devlet eski Bakanı Emin Kır, “Charlie Hebdo saldırısı Batı ile Müslümanlar arasındaki bölünmeyi artırdı” diye konuştu. Makedonya Dış Yatırımlar Bakanı Furkan Cako ise Fatih Sultan Mehmet’in diyalog ve hoşgörü anlayışını devam ettirmenin gereğinden sözetti.
Polonya eski Başbakan Yardımcısı Prof. Grzegorz W. Kolodko, azınlığı çoğunluğun aleyhine zenginleştiren bir sistemle karşı karşıya olduğumuza dikkat çekerken Yunanistan Biopolitika Uluslarası Organizasyonu Başkanı Prof. Agni Vlavianos Arvanitis, İpek Yolu’nun barış aracı olabileceği üzerinde durdu. Hollandalı Senatör-Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi Onursal Başkanı Rene Van Der Linden ise okullarda mühendislik ve matematiğe önem verilmesini istedi. Slavyani Vakfı Başkanı Zahari Zahariyev’in üzerinde durduğu konu ise cehaletin toplumları birbirinden ayırmasıydı.
2. GÜN 5. OTURUM: İnsanlık Nereye Gidiyor?
Akil'lerden Akil Avrasya Düşünceleri
18. Avrasya Ekonomi Zirvesi’nin son oturumunda devlet başkanları; “İnsanlık Nereye Gidiyor?” sorusuna cevap aradılar: Oturumun moderatörlüğünü Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Dr. Akkan Suver yürüttü.
ABDULLAH GÜL Türkiye Cumhuriyeti 11. Cumhurbaşkanı: “Globalleşmenin ortaya çıkardığı bir gerçek var: İletişim açısından, kültürel açıdan bütün ülkeler birbirine çok bağlanmış vaziyette. Böyle olunca, siyasi problemlerin, ekonomik problemlerin keskinliğini muhafaza ediyor olması çelişkili bir durumdur. İnanıyorum ki, bunun içinden çıkılacaktır.”
FİLİP VUJANOVIC Karadağ Cumhurbaşkanı: “Karadağ sosyal kalkınma temelinde güvenilir bir ortaktır ama bölgesel kuruluşlar da kendi misyonlarını sürdürmeliler. İyi komşuluk ilişkileri, bölgesel işbirliği, küresel güvenlik ve emniyet, her ülkenin üstlenmesi gereken misyonlardır.”
GJORGE IVANOV Makedonya Cumhurbaşkanı: “İletişim kuranlar biraraya gelirler. Kurmayanlar gettolaşır. Diyalog son buldu, iletişim son buldu. İletişimin olmaması her kıtada kendini ortaya çıkardı. Yepyeni bir dünya oluştu.”
MARINKO CAVARA Bosna-Hersek Federasyonu Cumhurbaşkanı:“İŞİD Avrupa’da ve tüm dünyada İslam’a karşı bir fobi gelişmesine sebep olmuştur. Batılı bilim adamları İslamiyet’i ırkçılıkla biraraya getiriyorlar. Bütün bunlar özellikle İslamiyet’e karşı düşmanca bir tutuma yol açmıştır. Politikacılar bu konuda sorumluluk üstlenmeli ve önlem almalıdır.” BAMIR TOPI Arnavutluk eski Cumhurbaşkanı: “Yeni savaş alanları açılıyor. Uluslararası terorizmden gelen tehlike İŞİD’in ortaya koyduğu vahşet... Bu hem ülkeleri hem de bölgeleri etkiliyor. Bölgeselliğe karşı etkin harekete geçmek gerekiyor.”
PETAR STOYANOV Bulgaristan eski Cumhurbaşkanı: “Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla dünyadaki herkes daha güvenli bir dünyada yaşayacağını düşünüyordu ama bu böyle olmadı. Savaş ve barış günümüzde çok önem arz ediyor. Her çatışma dünyanın bütün bölgelerini etkiliyor. Avrupa Birliği, dünyadaki bütün ülkeleri partneri olarak algılamalıdır.”
VACLAV KLAUS Çek Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanı: “Doğu ile Batı arasında yepyeni bir çatışma var. İyi adamlar çatışmasız Batı değerlerini kabul edenlerdir, kötü adamlar da bunu kabul etmeyenlerdir görüşü küstah bir görüştür. Herhangi bir ideoloji veya din yeknesak bir şekilde tüm dünyada kabul edilemez.”
PETRU LUCINSCHI Moldova eski Cumhurbaşkanı: “Barış kelimesini kullanmıyoruz, barış için mücadeleden bahsetmiyoruz. Hep menfaatlerden bahsediyoruz. Karar alamıyoruz. Devlet Başkanı söz verdiği zaman bu sözü tutamıyor. Barışsız hiç bir işi çözemezsiniz.”
PUNSALMAA OCHIRBAT Moğolistan eski Cumhurbaşkanı: “Bütün dinlerde hümanizm mevcuttur. Bunun da bizi birleştirici bir güç olması gerekiyor. Devletlerin istikrarlı bir şekilde barış çalışması yapması lazım. Hepimizin görevi hoşgörülü bir ortam için elimizden geleni yapmaktır. ”
VALDIS ZATLERS Letonya eski Cumhurbaşkanı: “Savaşı başlatmak kolay ama savaşı durdurmak daha zordur. Hiçbir savaş halk tarafından başlatılmaz, liderler başlatır, bazen savaşlar halkların yorulmasıyla sona erer. Liderler halkın ihtiyaçları na gerçekten hizmet ediyorsa bu farklıdır ama liderler iktidarı elinde tutmak istiyorsa sonuç daha farklıdır.
DANILO TURK Slovenya eski Cumhurbaşkanı: “Dünya öyle bir durumdaki güvenlik ve kalkınma alanındaki şeylere doğru bir kayma görüyoruz. Büyük politika yapı cıların sorumlulukları ortada. Diyalog için düzgün bir çerçeve oluşturmak lazım. Organize, öngörülebilir şekilde ve daim olması lazım.”
EMIL CONSTANTINESCU Romanya eski Cumhurbaşkanı: “Anlaşmazlığı çözmenin yolu diyalogdur. Modern yaklaşımlar belirsizliği yönetmeyi, belirliliği yönetmekten daha çok önemsiyorlar. Biz eğer barışı ve anlaşmayı tüm dünyada hakim kılmak istiyorsak herkesin buluşabileceği bir ortak paydayı belirlemeliyiz.”
