31.05.2017, 08:00
7819
İhracat Konsantrasyonumuz Neden Düşük?
Dünya Ticaret Örgütü verilerine göre 2016 yılı itibarı ile 142.6 milyar dolarlık ihracatla 30. sırada olan ülkemiz, ihracat konsantrasyonu (Concentration of exporting countries) olarak 0.04 değeri ile ihracatçı ülkeler arasında sonuncu durumdadır. İlgili kurumlar ve ihracatçı şirketlerimizin büyük mücadelesine rağmen ülkemizin bu çok düşük ihracat konsantrasyon performansı ne anlama gelmektedir?
Tanım olarak ihracat konsantrasyonu; ülkelerin ihracatının önemli bir göstergesi olup, o ülkenin ihracat yaptığı ülkelerdeki pazar hakimiyetinin bir ölçüsüdür. Yüksek ihracat konsantrasyonlu ihracat yapan ülkenin bazı ülkelere daha yüksek oranda ihracat yaptığını, dolayısı ile kendi ölçeğinde ‘Hakimiyet sağladığını’ gösterirken düşük konsantrasyonlu ihracat yapan ülkenin kendi ölçeğinde hiçbir ülkede önemli bir hakimiyet oluşturamadığının çok önemli bir göstergesidir. Kısaca düşük konsantrasyon; çok dağınık bir ihracat görüntüsü anlamına gelmektedir. Örneğin; ihracat lideri ilk 50 ülke arasında ihracat konsantrasyonu en yüksek iki ülke sırası ile 0.66 ile Meksika ve 0.59 ile Kanada’dır. Her iki ülkenin de ihracat dağılımlarına bakıldığında Meksika’nın ihracatının yüzde 81’ini, Kanada’nın ise ihracatının yüzde 76’sını ABD’ye yaptığını görüyoruz. Bu ise Meksika ve Kanada’ya hedef ülkede daha güçlü bir pazarlama gücü sağlamaktadır.
Ülke olarak 2016 yılı verileri ile en fazla ihracat yaptığımız ilk iki ülke; Almanya ve İngilere’dir. Almanya’ya yaptığımız ihracat toplam ihracatımızın yüzde 9.8’ini oluştururken İngiltere’ye yaptığımız ihracat toplam ihracatımızın sadece yüzde 8.2’sini oluşturur. Diğer ülkelere yaptığımız ihracatın toplam ihracatımız içindeki oranı ise çok daha düşüktür. Bunun sonucu olarak toplam ihracat konsantrasyonumuz 0.04 olarak hesaplanabilir.
İhracat konsantrasyonuna yeteri kadar önem vermediğimizin önemli bir göstergesi, sosyal medyaya yansıyan fazla bir kaynak doküman olmadığıdır. Bu konuda sosyal medyaya yansımış veya benim ulaşabildiğim tek çalışma; ‘geçen yüzyılda’ genç bir akademisyen tarafından yazılmış ve ÇİMENTO İŞVEREN DERGİSİ’nde yayınlanmış bir makaledir.
Dünyada ihracat konsantrasyonu olarak en düşük ülkeler arasında yer almamızın en önemli nedeni olarak; ihracat politikalarını belirlemesi gereken sektörel dernek ve birliklerimizi hem sayısının fazla olmasından ve hem de ihracata ‘Küresel Bir Bakış’ sağlayamamamızdan kaynaklandığını söyleyebilirim.
Askeri literatüre ‘Siklet Merkezi’ oluşturmak olarak giren bu kavram askeri stratejistler için çok önemli bir kavramdır. ‘Mevcut kuvvetleri bir noktada yoğunlaştırmak’ olarak ifade edilen ‘Siklet Merkezi oluşturmak’ askeri planlamacılar için öncelikli olarak düşünülmesi gereken bir konudur ve bu kavram ihracatçılarımız için de doğrudur. İhracatta ‘Siklet merkezi’ oluşturmak veya belli bir coğrafik alanda ihracatı arttırabilmek ihracat konsantrasyonu değerinin de artmasına neden olacaktır. Bunun gerçekleşmesi için ise sektör bazında ihracat politikalarını sektörü en iyi tanıyan sadece birkaç veya belki de tek sektörel dernek veya birlik tarafından ve ‘Merkezi’ olarak oluşturulmalı, oluşturulan politikalar ihracatçı şirketlere doğru hızla yayınlanmalıdır.
Kısaca; bilinçli olarak ihracat konsantrasyonumuzu arttırma çabasına girmeden ihracatımızı anlamlı bir şekilde arttırmamız çok zor, hatta imkansızdır!
Tanım olarak ihracat konsantrasyonu; ülkelerin ihracatının önemli bir göstergesi olup, o ülkenin ihracat yaptığı ülkelerdeki pazar hakimiyetinin bir ölçüsüdür. Yüksek ihracat konsantrasyonlu ihracat yapan ülkenin bazı ülkelere daha yüksek oranda ihracat yaptığını, dolayısı ile kendi ölçeğinde ‘Hakimiyet sağladığını’ gösterirken düşük konsantrasyonlu ihracat yapan ülkenin kendi ölçeğinde hiçbir ülkede önemli bir hakimiyet oluşturamadığının çok önemli bir göstergesidir. Kısaca düşük konsantrasyon; çok dağınık bir ihracat görüntüsü anlamına gelmektedir. Örneğin; ihracat lideri ilk 50 ülke arasında ihracat konsantrasyonu en yüksek iki ülke sırası ile 0.66 ile Meksika ve 0.59 ile Kanada’dır. Her iki ülkenin de ihracat dağılımlarına bakıldığında Meksika’nın ihracatının yüzde 81’ini, Kanada’nın ise ihracatının yüzde 76’sını ABD’ye yaptığını görüyoruz. Bu ise Meksika ve Kanada’ya hedef ülkede daha güçlü bir pazarlama gücü sağlamaktadır.
Ülke olarak 2016 yılı verileri ile en fazla ihracat yaptığımız ilk iki ülke; Almanya ve İngilere’dir. Almanya’ya yaptığımız ihracat toplam ihracatımızın yüzde 9.8’ini oluştururken İngiltere’ye yaptığımız ihracat toplam ihracatımızın sadece yüzde 8.2’sini oluşturur. Diğer ülkelere yaptığımız ihracatın toplam ihracatımız içindeki oranı ise çok daha düşüktür. Bunun sonucu olarak toplam ihracat konsantrasyonumuz 0.04 olarak hesaplanabilir.
İhracat konsantrasyonuna yeteri kadar önem vermediğimizin önemli bir göstergesi, sosyal medyaya yansıyan fazla bir kaynak doküman olmadığıdır. Bu konuda sosyal medyaya yansımış veya benim ulaşabildiğim tek çalışma; ‘geçen yüzyılda’ genç bir akademisyen tarafından yazılmış ve ÇİMENTO İŞVEREN DERGİSİ’nde yayınlanmış bir makaledir.
Dünyada ihracat konsantrasyonu olarak en düşük ülkeler arasında yer almamızın en önemli nedeni olarak; ihracat politikalarını belirlemesi gereken sektörel dernek ve birliklerimizi hem sayısının fazla olmasından ve hem de ihracata ‘Küresel Bir Bakış’ sağlayamamamızdan kaynaklandığını söyleyebilirim.
Askeri literatüre ‘Siklet Merkezi’ oluşturmak olarak giren bu kavram askeri stratejistler için çok önemli bir kavramdır. ‘Mevcut kuvvetleri bir noktada yoğunlaştırmak’ olarak ifade edilen ‘Siklet Merkezi oluşturmak’ askeri planlamacılar için öncelikli olarak düşünülmesi gereken bir konudur ve bu kavram ihracatçılarımız için de doğrudur. İhracatta ‘Siklet merkezi’ oluşturmak veya belli bir coğrafik alanda ihracatı arttırabilmek ihracat konsantrasyonu değerinin de artmasına neden olacaktır. Bunun gerçekleşmesi için ise sektör bazında ihracat politikalarını sektörü en iyi tanıyan sadece birkaç veya belki de tek sektörel dernek veya birlik tarafından ve ‘Merkezi’ olarak oluşturulmalı, oluşturulan politikalar ihracatçı şirketlere doğru hızla yayınlanmalıdır.
Kısaca; bilinçli olarak ihracat konsantrasyonumuzu arttırma çabasına girmeden ihracatımızı anlamlı bir şekilde arttırmamız çok zor, hatta imkansızdır!
