İhracat Hiyerarşisi

Şirketlerde yönetim kurulu başkanından başlayan ve aşağı doğru inen yönetim hiyerarşisini bilirsiniz. Yönetim kurullarının esas görevi; şirket hedefi ile stratejilerini oluşturmak ve günlük operasyonların sağlıklı yürüdüğünü takip etmektir. Direktör veya müdürlerden oluşturulan icra kurulunun temel görevi ise; sorumlu oldukları fonksiyonel alanlardaki operasyonların hatasız yürümesini sağlamaktır.
Diğer taraftan, içinde bulunduğumuz ulusal ekonomik iklimdeki mevcut sorunlar nedeni ile bütün şirketlerimiz ‘hayatta kalmayı’ ihracatta aramaktadır. Ancak, ihracata karar veren şirketlerimiz, içinde bulundukları sektör ile ilgili olarak ihtiyaç duydukları bilgiye ulaşma konusunda sorunlar yaşamakta ve sistematik bir ihracat faaliyeti yürütememektedir.
Ülke olarak ihracatımızı 2023 hedeflerimize ulaştırmak üzere ihracat ile ilgili kurumlarımız, içinde bulundukları hiyerarşik yapı içinde yukarıdan aşağıya doğru farklı fonksiyonlar üstlenmelidirler.
Bu kapsamda ilgili bakanlıklarımızın temel görevi; ihracat konusundaki ‘Küresel büyük resmi’ netleştirmek, ülkemizin ihracat politika ve stratejilerini oluşturmaktır. Bir başka önemli görevi ise; küresel rekabet gücüne sahip ürün gruplarımızı belirleyerek, bu ürünlerin ‘önünü açmak’, ihracatını kolaylaştırıcı teşvikleri gerçekleştirmektir.
İhracat hiyerarşisi içinde bir alt kategoride yer alan TOBB ve TİM benzeri kurumların asli görevi ise ana ürün gruplarının hedef ve fırsat pazarlarını belirlemek ve ürün grupları arasındaki koordinasyonu sağlamaktır.
İhracat konusundaki operasyonel düzeydeki analizleri ise sektörel birlik ve dernekler yürütmelidir. Her bir ana ürünün alt kategorilerinin hedef pazarlarını ayrıntılı bir şekilde belirlemek ve ilgili şirketlerimizi bu hedef pazarlara yöneltmek, sektörel dernek ve birliklerimizin temel görevidir. Belirlenmesi gereken hedef pazarlar, ilgili ürün grubunda ‘cazip pazarlar’ içinde, bizim de ülke olarak ‘rekabet gücümüz’ yüksek pazarlar olmalıdır.
Dünya Ticaret Örgütü, bütün dünya ticaretini internet üzerinden her bir ana ürün grubu için ayrı ayrı küresel ihracat aktörlerine ayrıntılı ihracat verilerini sağlarken bu verileri birkaç kategoride yapar.
‘Harmonized System (HS)’ veya Türkçe karşılığı olarak ‘Gümrük Tarifesi İstatistik Pozisyonu (GTIP)’ numaralarına göre gruplandırılan bu veriler ‘iki digit’, ‘dört digit’, ‘altı digit’ olarak analiz edebilir ve bu gruplanma daha genelden, daha ayrıntılı sektörel analizler için mükemmel bir ortam sunar.
Sözünü ettiğim bu hiyerarşik yapı içinde ve bu bakış açısı ile ihracat politika ve stratejilerimiz doğrultusunda oluşturulacak olan ihracat analizleri sonucunda ortaya çıkacak olan hedef pazarlara odaklanmamız halinde ihracatımızın anlamlı bir şekilde artacağından hiç şüphe yoktur.
Unutulmamalıdır ki ihracat konusundaki ‘Küresel büyük resim’ stratejik seviyede analiz edilip uygun küresel politikalar oluşturulmadan, mikro analizler ile ülke ihracatlarını anlamlı bir şekilde arttırmak imkansızdır.