Türkiye Ekonomi Modeli Yeni Adımlar ve Enflasyon Tedbirleri; Bakan Nebati, 3 destek paketi açıkladı

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin ekonomide atılacak yeni adımları açıkladığı Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca düzenlenen Türkiye Ekonomi Modeli Yeni Adımlar ve Enflasyon Tedbirleri Tanıtım Toplantısı, İstanbul Kongre Merkezi’nde, çok sayıda iş insanının katılımıyla gerçekleştirildi. Toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da video konferans yöntemiyle canlı bağlandı.
Bakan Nebati’nin ‘Güçlü üretim, güçlü ihracat ve güçlü kalkınma için tek hedef istikrar’ başlığıyla açıkladığı ‘Türkiye Ekonomi Modeli Yeni Adımları ve Enflasyon Tedbirleri’nin ilk adımı; yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması. Altın Tasarruf Ekosistemi hakkında detaylı bilgiler veren Nebati, Hazine Destekli Kefalet Sistemi, Yeni Kefalet Paketleri’ni anlattı. Yatırım Destek Paketi (25 milyar TL), İhracat Destek Paketi (25 milyar TL), İşletme Harcamaları Destek Paketi (10 milyar TL) olmak üzere 60 milyar TL’lik kefalet hacmi oluşturulduğunu, ihracata katkı sunan, ithalatı azaltan sektörleri önceliklendirdiklerini kaydeden Nebati, hedef sektörleri; imalat, ihracat, tarım, turizm, teknoloji (girişim sermayesi ekosistemi), toptan ve perakende olarak sıraladı. Nebati, enflasyonla mücadele kapsamında; talep enflasyonunu etkileyebilecek tüketici kredilerinin aşırı hızlı artmasına karşı makro ihtiyati tedbirleri devreye aldıklarını, Türkiye Ekonomi Modeli ile selektif kredi politikalarıyla talep enflasyonu oluşturmayacak kredi büyümesi sağlanacağını, enerji fiyatlarında sağladıkları önemli sübvansiyonlar ile hanehalkını desteklediklerini, döviz kurunda sağlanan istikrarın önümüzdeki dönemde enflasyonun düşmesine katkı sağlayacağını dile getirdi.
2021’de arz yönlü enflasyonla mücadele ve salgının etkilerinin azaltılması kapsamında maliye politikalarının etkin kullanıldığına değinen Nebati, “Türkiye Ekonomi Modeli geçmiş dönemin risklerini azaltarak beklentilerin iyileşmesine ve enflasyon düşüşüne önemli katkı sağlayacaktır” dedi ve enflasyon karşıtı bir ekosistem (‘Birlikten Berekete’) kurduklarını da söyledi.

Altın Tasarruf Ekosistemi
Bakan Nebati’nin sunumundan satırbaşları ise şöyle:
“1500’ün üzerinde kuyumcu dahil olacak, altın fiziki olarak geri alınabilecek: Bu model yastık altı birikimleri finansal sisteme kazandıracak, büyümenin finansmanında dış tasarrufların yerine yerli tasarrufların merkeze alınmasını sağlayacak, yurtiçi tasarrufların etkin yatırımlara yönlendirilmesi gerçekleştirilecek, TL tasarrufların cazibesini artıracaktır. 1 Mart’tan itibaren 81 ilde en az 1 adet olmak üzere 2022’de de 1500’ün üzerindeki kuyumcunun dahil olacağı çalışmaları başlattık. Fiziki olarak biriktirdikleri altın tasarruflarını kolay ve güvenli şekilde kuyumcular ve bankalar aracılığıyla finansal sisteme teslim edecekler. Talep etmeleri halinde fiziki olarak da geri alabileceklerdir. Altın depo ve katılım hesaplarına fiziki altınlarını rahatlıkla yatırabilecekleri gibi altınlarının karşılığı TL tutarları ile altın dönüşümlü mevduat ve katılım hesabı açarak değer korumasından faydalanırken risksiz bir kazanç sağlayacaklardır. Fiziki altın teslim noktaları bankalar, platformlar ve kuyumcular olacak. Mart’tan itibaren ve yıl sonuna en az 10 bin kuyumcunun devreye alındığı bir sistemi paydaşlarımızla yerine getireceğiz.”

Katılım ve kamu bankaları bu işin öncüleri: Paydaşları altın rafineleri ve tecrübeli sektör liderleri olacak. Takasbank, Borsa İstanbul ve Darphane bankalarla işbirliğini geliştirecek. Altın depo hesapları, altın katılım hesapları, çeyrek hesap, altın dönüşümlü TL mevduat hesabı, altın alım-satım işlemleri ve transfer sistemleri Takasbank’la yürümüş olacak. Altın ülke ekonomisini de güçlendirecek, finansal sistemi rahatlatacak, TL’yi özendirecek araç haline dönüştürülmesinin tam zamanı. Emlak Katılım, Vakıf, Ziraat, Türkiye Finans, Kuveyt Türk ve Albaraka bu işin önde gidenleri olacak. Katılım bankaları, kamu mevduat bankaları bu işleyişteki en önemli araçlar olacaktır. Alım satım, çeyrek hesap 1 Mart 2022’den itibaren çeyrek katılım hesapları 15 Mart 2022’den itibaren altın hesabı işlemleri işlevsel hale gelecek. Kamu bankalarımız Halkbank, Ziraat Bankası ve Vakıfbank bu işin öncülüğünü yapacaklar. Altın toplama günü her gün işleyecek bir tasarruf yöntemi haline gelecektir. Bankalarımız artık her ilde en az 1 şubesi mutlak suretle kuyumculuk faaliyetlerini götürecek hale dönüşecek. Halihazırda Takasbank tarafından uygulanan altın transfer sisteminin yaygınlaştırılması, dijitalize edilmesi gibi uygulamalar var. Altın bir tasarruf aracı, ekonomiye kazandırılacak.”

60 milyar liralık kefalet hacmi ve 3 yeni destek paketi
Tasarrufları artırırken Türkiye ekonomi modelinin gereklerini yerine getirecek dağıtım sistemini de çok iyi kurmamız gerek. Bunlardan biri de Hazine destekli kefalet sistemi yani KGF. Üreticilerimizin, imalatçılarımızın ve ilgili tüm kesimlerin faydalanabileceği ilk paketimiz. Dengeli ve sürdürülebilir bir büyüme. Şimdi tüketime değil üretime yönelik Türkiye’nin paketini açıklıyorum. 60 milyar liralık kefaret hacmi oluşturuyoruz. Bu bitince başlayacak paketlerin ilk adımıdır. Yeter ki üretin, yatırım yapın, bu ülkeye katmadeğer sağlayacak adımlar atın. Yatırım destek paketi, ihracat destek paketi, işletme harcamaları (KGF) destek paketi olmak üzere 3 paketi devreye alıyoruz. Selektif kredi politikası. Proje bankacılığına yönelik, imalat, ihracat, turizm, teknoloji girişim sermaye ekosistemi, toptan, perakende olmak üzere her alanda fayda sağlanabilecek hedef sektörlerimizi belirledik. 1 milyon yazılımcı projesini uygulamaya koymuştuk. Bugün itibarıyla 850 bin kişi kaydolmuş, 790 bin kişi aktif eğitim alıyor. Türkiye’nin önde gelen e-ticaret, bankacılık, finans ve teknoloji şirketleri istihdam sağlamak üzere işveren portalımıza kaydolmuştur. Bu vesileyle şimdi KGF kanalıyla ileri teknoloji odaklı girişim sermayesi ekosisteminin gelişmesi için adım atmış olacağız.”

Yatırım destek paketimiz 25 milyar liralık bir destektir. Yatırım kredileri için azami 24 ay ödemesiz dönem, azami 96 ay vade, KOBİ ve KOBİ dışı alanlara dağıtıyoruz. Orta, yüksek ve yüksek teknoloji üreten 1.25 kat kefalet limiti, yatırıma bağlı işletme kredileri için 6 ay ödemesiz dönem, 30 ay vade ve kâr payı oranı da 0.24 sabit TL referans için + yüzde 124 ay üzeri sabit TL referans için yüzde + 2. Bankalar için 0-24 ay değişken TL referans yüzde +1.24 aynı üzeri TL referans üzeri + yüzde 2. Orta yüksek sektör firmaları önceliklendirilerek kefalet limitleri yüzde 25 artı olarak uygulanacak.
Her bir KOBİ için maksimum kredi limiti 25 milyon lira, büyük firmalar için 100 milyon lira olacak. Bankalar hızlı şekilde bu işi kolaylaştırıcı adımlar atmalı. Şimdi yatırım, üretim, istihdam zamanı.
İhracat destek paketimiz azami 6 ay ödemesiz dönem, 18 ay vade, ihracat sektöründe faaliyet gösterenler, ihracatçı olmayan ama ihracat potansiyeli olan KOBİ’ler bu imkândan faydalanacaklar. Kâr payı da sabit olarak TL referans +yüzde 1, faiz oranı da değişken TL referans + yüzde 1 olarak uygulanacaktır. İşletme harcamaları destek paketimiz 6 ay geri ödemesiz dönem, 24 ay vade, 12 ay kullandırım süresi, KOBİ ve KOBİ dışı nakit kullandırım. TL referans yüzde 1, değişken TL referans + yüzde 2 olarak uygulanacak.”
Kredi Garanti Fonu (KGF) kredilerinin amaç dışı kullanımını önlemek için tedbirler alıyoruz. Üreticinin, imalatçının, ihracatçının, genç girişimcinin hakkını başkalarına kullandırtmayacağız, sıkı takipçi olağız, bunun için faturaların belgelendirilmesi zorunluluğu, sözleşme zorunluluğu getirildi. İşletme sermayesi ihtiyaçları için yalnızca kartlı kullandırım şartı bulunmaktadır. Nakit kullanım oranı yüzde 10 ile sınırlıdır. Refinansman amacıyla kullanımı kesinlikle yasaklanmıştır. Amaç dışı kullanım, gerçek dışı beyanlar için hükümlerimiz de mutlak suretle uygulanacaktır.”
Türkiye ekonomi modeli geçmiş ekonomi politikalarının kapsamlı ve bütüncül değerlendirilmesiyle oluşturulmuş bir ekonomi politikası olmakla beraber bugüne kadar ortaya çıkan risklerin bertaraf edilmesini amaçlayan modeldir. Kısa süreli sermaye hareketlerinin negatif etkilerini zayıflatarak döviz kurunun enflasyon üzerindeki etkilerini azaltmayı amaçlıyoruz. Üretimi artırarak enflasyonun düşüşü amaçlardan birisidir. Talep enflasyonunu etkileyebilecek tüketici kredilerin aşırı artmasına karşı makro ihtiyati tedbirleri devreye alıyoruz. Selektif kredi politikalarıyla talep enflasyonu oluşturmayacak kredi büyümesini sağlamaya devam edeceğiz.
Biz Türkiye olarak kamu maliyesi olarak aslında halen sübvansiyonlara çok ciddi şekilde devam ediyoruz.  Türkiye’de elektrik, doğal gaz fiyatları reel fiyatların da altındadır. Şu anda satın aldığımız doğal gazın 5’te 4’ünü kamu maliyesi ve millet yüklenmiş durumdadır. Elektrik fiyatları yine aynı şekilde.

Birlikten Berekete mobil uygulaması başlatılacak
Enflasyonla ilgili bir mobil uygulama başlatılacak. Mobil uygulama ile vatandaşlarımız enflasyonun düşüşüne katkı veren satış noktalarında fiyatlara bakacak, kategorileri öne çıkaran duyuru alanlarını bulacak. Filtrelerden kolay arama yapacak, toplam alışveriş miktarını hesaplayacak uygulama 1 Mart’ta devreye girecek. Tüketiciye fiyat takibinin yapılmasına imkân sağlayan en uygun fiyatlı ürüne ulaşması sağlanacak ve bu mobil uygulamanın geliştirilmesiyle enflasyonla mücadelede ortaya konacak adımların tedbirlerini ortaya koymuş olacağız.
Devlet yol göstericidir. Kamu yönetimi siyasal iktidar proaktif hareket eder. Ama denetleyici düzenleyici görevini asla ihmal etmez. Siz bize destek verin, biz sizden alacağımız destek ve teşekkürle önümüzü açıcı adımlar atmaya devam edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde her alanda ama her alanda çok daha yeni tedbirler paketini sunacağız. Enflasyonla mücadele timi kuruyoruz. Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak fiyatların daha sıkı şekilde denetlendiği, sizin karlarınızla işimiz yok, ticaretinizle işimiz yok ama fahiş fiyat uygulayanlarla enflasyonla mücadele timi, özel bir tim oluşturuyoruz. Vergi denetim kurulundaki müfettişlerimiz ve gelir idaresindeki müfettişlerimizle timi oluşturuyoruz. Yanlış yapanlarla ilgili en sert tedbirleri alacağız.”

Temel gıda ürünlerinde KDV yüzde 1’e düştü
Toplantıya Vahdettin Köşkü’nden canlı bağlantıyla katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, mal ve hizmetlere uygulanacak Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarının tespitine ilişkin kararda değişiklik yapılmasına dair kararın yürürlüğe konulmasına 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 28. maddesi gereğince karar verildiğini söyledi.
Erdoğan, açıkladıkları tedbir paketi ile dalgalanmanın önüne geçerek, kuru yeniden istikrara kavuşturduklarını dile getirdi: “Bu süreçte ortaya çıkan yüksek enflasyonun etkilerini de 2022 yılı içinde büyük ölçüde ortadan kaldırmayı hedefliyoruz. KDV Sistemini Sadeleştirme Programımız kapsamında temel gıda ürünlerinde yüzde 8 olan KDV’yi yüzde 1’e indiriyoruz. Un ve ekmekte KDV’yi zaten yüzde 1 olarak uyguluyoruz. Müjdesini sizlerle paylaştığımız yeni düzenleme ile gıda ürünlerinde devlet adına yüzde 7’lik bir indirim yapmış oluyoruz. Üstelik KDV’si yüzde 1’e inen ürünler enflasyon sepetinde ciddi bir ağırlığa sahiptir. Bunlar pirinç, makarna, et, balık, çay, kahve, su, süt ve süt ürünleri, peynir, yumurta, yemeklik yağlar, şeker ve şekerli ürünler, meyveler, sebzeler, kuruyemişler, bakliyat çeşitleri gibi, insanlarımızın günlük hayatlarında sık tükettikleri gıdalardır. Tüm bu ürünlerde yapılan vergi indirimi aynı zamanda enflasyonla mücadelede önemli bir kazanım anlamına gelmektedir.”
Erdoğan, üretim, toptan ticaret ve perakende ticaret aşamalarının hepsini kapsayan gıda ürünlerindeki KDV’yi yüzde 1’e indiren Cumhurbaşkanlığı düzenlemesini Resmi Gazete’de yayımlayacaklarını bildirdi ve düzenlemeye dair imzayı konuşmasının başında attığını kaydetti. Aynı zamanda bir denetim seferberliği de başlattıklarını aktaran Erdoğan, ilgili bakanlıkların oluşturacakları Enflasyonla Mücadele Timleri vasıtasıyla gıda başta olmak üzere fiyatları makul izahı olmayan şekilde artırılmış ürünlerle ilgili sıkı denetimler yürüteceklerini ifade etti. Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanlığı koordinasyonunda hayata geçirmekte oldukları Türkiye Ekonomi Modeli’nin, içeride ve dışarıda giderek daha çok anlaşıldığı ve benimsendiğini de sözlerine ekledi.