TOBB Türkiye Yazılım Meclisi Yeni Dönem Başkanı Ertan Barut: “Yazılım ihracatımızı 10 milyar dolara çıkarabiliriz”

Kanun ile 2006 yılında kurulan Sektör Meclisleri arasında yer alan TOBB Türkiye Yazılım Meclisi, en üst düzeyde TOBB temsiliyeti ile yazılım sektörüne yönelik sorunlara çözüm geliştirme, istişarelerde bulunma ve yasal mevzuat çalışmalarına katkı vermek üzere faaliyet gösteriyor. Meclisin, 32 şirket ve 8 sivil toplum kuruluşu olmak üzere 40 üyesi bulunuyor.

“Yazılım vazgeçilemez bir güç haline gelmiştir”
TOBB Türkiye Yazılım Meclisi Başkanı Ertan Barut, bugün yazılımın artık salt bir ürün ya da hizmet olmaktan öteye gittiğini, herhangi bir sektörde, iş sahasında üstlendiği rolle rekabette, büyümede, büyük ölçekli değer zinciri oluşturmada, başarıya ulaşmada, stratejik ve vazgeçilemez bir güç haline geldiğini kaydediyor.

Her alanda dijitalleşmeyle birlikte bilgi ve verinin günümüzde oldukça değerli hale geldiğini hatırlatan Barut, şunları dile getiriyor: “Robotik, otonom ve akıllı sistemler, nesnelerin interneti, yapay zekâ, blok zincir gibi teknolojilerin gelişimi ve temelinde yazılımın üstlendiği rolle yazılım endüstrisi sürekli büyümektedir. Bu fırsatı gören ülkeler, dijitalleşmeye yönelik insan kaynağına, gelecek teknolojilerine, Ar-Ge’ye yaptıkları yatırımlar ve üretimleriyle bu durumu fırsata çevirerek ihracatıyla da ekonomilerine olan katkılarını sürekli artırmaktadır. Bu ülkelerin son yıllardaki ekonomik büyümelerinde kısa sürede elde ettikleri atılımlar yakından incelendiğinde yazılım ile ilgili fırsatı iyi gördükleri açıkça görülmektedir.

Yazılımın her zaman stratejik bir sektör olduğunu, gelecekte de bunun süreceğini iddia eden Barut, vurguladı: “Yazılım dünyada dev bir endüstri haline geldi, ülkemizde de sektörlere ve kamuya sağlayacağı katkı ile dışa bağımlılığımızı ortadan kaldıracak, tam kapasiteyle desteklendiğinde ise en fazla katmadeğerli döviz girdisi sağlayabilecek, ülke kalkınmasına direkt etki eden bir sektör. Yazılım sektörümüzün önünü açacak sorunlarının çözülmesi halinde 2-3 yıl içerisinde; ‘Yazılım ihracatımızı 10 milyar dolara çıkarabiliriz.’”

“KOBİ’lerimiz dijitalleşme fırsatını kaçırmamalı ve yerli yazılım firmaları ile birlikte çalışmalı”
Barut; KOBİ’lerimizin iç pazar ve dış pazarlarda rekabet gücünü artırmak için dijitalleşmeyle gelen fırsatları iyi değerlendirmeleri gerektiğini, hizmetlerini daha hızlı ve yönetilebilir yapı ile bütünleşik entegre bir ortamda sunabilmesi, yönetebilmesi, karar destek süreçlerini hızlandırması ve dünyaya açılabilmesi için bulut bilişim ortamına taşınmalarını ve bu alana yatırım yapmaları gerektiğini belirterek, KOBİ’lere hedeflerine kısa sürede ulaşmaları için dijitalleşme sürecinde yerli yazılım firmaları ile birlikte çalışmalarını tavsiye ediyor.

“Yazılım sektörü milli politikalarla ve en üst düzeyde desteklenmelidir”
TOBB Türkiye Yazılım Meclisi’nin programında sektörün yurtiçinde gelişimi, yurtdışına açılımı, ihracat, işgücü ve istihdama yönelik çözüm önerileri bulunuyor.
Ertan Barut, ‘Milli Teknoloji Hamlesi Eylem Planı’nı gözeterek ‘İhracat Odaklı Türkiye Yazılım Endüstrisi Gelişim ve Büyüme Stratejileri ve Uygulama Planı’nın hazırlanması; planın yerli ve milli yazılım üretim planını, stratejik teknolojik alanları, hedefleri, uluslararası yazılım endüstrisi işbirliklerini içermesi gerektiğini vurguluyor. Sorunların kalıcı çözümüne yönelik yapısal modeller üzerinde çalıştıklarına da değinen Barut, çözüm önerilerini şöyle detaylandırıyor:
“Yazılım endüstrisinin getirdiği fırsatları ülke olarak iyi değerlendirmeliyiz”
Ertan Barut, ülkeler arasında rekabette öne geçebilmek için yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor:
* Ülkemiz milli politikaları içerisinde yazılıma muhakkak yer vermeli.
* Tüm sektörlerimizde dijital teknolojilere olan yatırımların artışını sağlayacak nitelikte teşvik ve destekler uygulamaya geçirilmeli.
* Gelecek teknolojilere yönelik Ar-Ge faaliyetlerinin ve harcamalarının yanında patent sayıları artırılmalı, özellikle de yapay zeka ve siber güvenlik üzerine Ar-Ge çalışmalarına ‘Türkiye Dijital Stratejisi’ içerisinde öncelik verilmeli.

Yerli yazılım üretiminin desteklenmesi
• Tüm sektörlerde dijital dönüşüm ve gelişimde, sanayi 4.0 ve teknolojik alanlarda, üniversiteler ve kamu kurumlarında ihtiyaç duyulan yazılım alımlarında, yazılım sektörünün ve de yerli yazılım üreticilerinin tercih edilmesine yönelik kullanıcı teşvik ve destek alt sistemleri geliştirilmeli, vergilerde de ek avantajlar sağlanmalıdır.
• Kamu referans sistemi geliştirilerek başarısı kanıtlanmış yerli yazılımların devlet kurumları tarafından desteklenmesi sağlanmalıdır.
• Kamu alımlarında yerli yazılımlar da ürün (lisans) kapsamında satın alınabilmelidir.
• Yerli, ‘Milli Yazılım’ın ülke içi kullanımında, ‘Kamu Yazılım’ alımlarında, Kamu İhale Kanunu ve diğer kurumların satınalma mevzuatlarında bir an önce iyileştirmeler yapılmalıdır.
• Yazılım üreticisi lisans ve mülkiyet haklarının korunması için gerekli altyapılar geliştirilmeli, sorunların çözümüne yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
• Yerli ve milli yazılımların, üretimi ve kalite standartlarının yükseltilmesi için ‘Ulusal Standartlarımız’ geliştirilmeli, çeşitlendirilmeli, yurtdışında aranan standartlara yönelik geçerliliği sağlanmalıdır.
• Bilişim suçları, dolandırıcılık konularını engellemeye yönelik ülke genelinde seferber olunarak farkındalık oluşturma ve bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır.

İnternet ve bulut bilişim altyapılarının gelişimi
• Yüksek hızlı fiber internet altyapıları tüm ülke geneline yayılmalı ve erişim hızları artırılmalıdır.
• Yerli veri merkezleri ve yer sağlayıcılara yönelik teşvik ve destek mekanizmaları düzenlenmeli, ayrıca veri sağlayıcı, veri barındırma yapıları da oluşturulmalıdır.
• 5G teknolojilerine yönelik yazılım üretimleri ve kümelenmeleri teşvik edilmeli, gerekli imtiyazlar, destekler öncelikle sağlanmalıdır.

Yazılım endüstrisinin sektörel gelişimi
• Türkiye yazılım endüstrisi çeşitlendirilerek güçlendirilmeli, yeni alanlar desteklenmeli, ihracatı artırıcı yenilikçi yöntemler geliştirilmelidir.
• Yazılım endüstrisi büyüklüğünü, şirketlerin deneyim ve birikimlerini, geliştirdiği ürün ve hizmetleri, yazılımcı istihdam verilerini ortaya çıkaracak ‘Yazılım Endüstrisi Envanter’ projesini hayata geçirmeli. NACE kodları, yetkinlikleri, faaliyetleri çerçevesinde sınıflandırılması ve Ar-Ge, üretim, alım süreçlerinde bu sınıflandırmanın da referans alınmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
• Hizmetlerle bütünleşik ürünleştirme, beraberinde satışı teşvik edilmeli.
• SaaS/IaaS/PaaS modellerine uygun geliştirmeler desteklenmeli.
• Gömülü yazılımlara yönelik yazılım sektörümüzle işbirlikleri geliştirilmeli, gömülü yazılımlar da yazılım ihracat verisi olarak yer almalıdır.
• Yazılım sektörünün diğer sektörlerle daha etkin işbirlikleri ve iş birliktelikleri desteklenmeli, bu tür oluşumların artmasına çalışılmalıdır.
• Teknoparklar dışında yazılım geliştiricilere uzaktan çalışmaya yönelik altyapılar geliştirilmeli, denetim mekanizmaları oluşturulmalı, uzaktan çalışma ile Ar-Ge ve üretim desteklenmelidir.
• Oyun yazılımlarına yönelik üretim, yatırım stratejileri gözden geçirilmeli, ihracat hedef odaklı yenilenmelidir.
• Yazılım projelerinin sorunsuz tamamlanmasına yönelik sürekli iyileştirilen dinamik alım politikası oluşturulmalı, yazılım geliştirme öncesinde gereksinim analizi, kapsam tanımlama için paydaş analizi, saha analizi çalışmaları yapılmasına yönelik stratejiler ve politikalar hayata geçirilmelidir.
• Yurtdışı kaynaklı yazılım firmalarıyla ilişkiler, işbirlikleri, yerli yazılım sektörümüzün gelişimine, bilgi, deneyim transferine yönelik ortaklık yapıları ve yatırım imkanları üzerinde çalışmalıdır.

Eğitim, nitelikli işgücü ve istihdam
• Teknolojideki gelişmeler doğrultusunda tüm dallarda ileriye yönelik yazılımcı gereksinimimizi önceden belirleyecek, ileride ihtiyaç duyulacak tüm dallara yönelik yetkin ve nitelikli işgücü yetiştirmeye yönelik yazılım akademileri, enstitüleri gibi yapılar oluşturulmalıdır. Yazılım konusunda bilinçlendirmeye genç yaşlarda önem verilmelidir.
• Üniversitelerdeki yazılım mühendisliği eğitimi, ilköğretim ve liselerdeki teknoloji öğrenme ve geliştirmeye yönelik, eğiticilerin, öğreticilerin, akademisyenlerin eğitim müfredatları, dijital teknolojileri geliştirecek nitelikli yazılımcılar yetiştirmeye yönelik yenilenmeli.
• Meslek liselerinin yapısı teknolojik alanlarda nitelikli işgücü ihtiyacına cevap verebilir hale getirilmelidir.
• Nitelikli yazılımcı işgücü istihdamının korunması ve artırılmasına yönelik kamu kurumlarınca sağlanan destek kriterleri (personel sayısı, personele sağlanan haklara ilişkin limitler) yazılım sektörümüze özel revize edilmelidir.
• Staj süreleri, yöntemi teknolojik alanda nitelikli işgücü oluşturmaya destek verecek şekilde, reel sektörle ve üniversitelerle işbirliği yaparak düzenlenmelidir.
• Kamu kurumları BT ve Yazılım Ekipleri’nin eğitimine de önem ve öncelik verilmelidir.
• Yazılım sektöründeki küçük, büyük firmaların gelişim ve büyümelerini sürdürebilmeleri için nitelikli işgücünü uzun süre istihdam etmesi ve koruması gerekmektedir. Bir yandan da yarı kamu statüsündeki yazılım üreticisi kurumların da nitelikli işgücü ihtiyacı bulunmaktadır. Bu tür kuruluşların yazılım sektör firmalarından nitelikli işgücü transferlerine yönelik özel sektörü koruyucu bir dizi önlemler alınmalı, düzenlemeler yapılmalıdır.
• Yurtdışındaki beyin gücüyle işbirliği ve sinerji oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
• Bakanlıklar ve bağlı kamu kurumları, ülkemiz milli güvenlik menfaatleri ve stratejik alanları dışında kalan alanlarda yazılım sektörünün gelişimini, pazardaki büyümesini engelleyici, sektörümüzle rekabet edici nitelikteki yazılım üretimlerini özel sektöre devretmeli ve teşvik etmelidir.

Sektörel teşvikler, destekler ve Ar-Ge
• Ar-Ge faaliyetleri gelecek 30-50 yıllık teknolojilere dönük daha nitelikli hale getirilmeli,  ‘Yapay Zeka’ üzerine Ar-Ge’ye ağırlık verilmeli, uluslararası patent sayılarının artırılması hedeflenmelidir.
• 6G üzerine geleceğe dönük Ar-Ge çalışmaları yapılmalı ve desteklenmelidir.
• Yazılım girişimcileri ve geliştiricilerine yönelik finans kaynakları (örneğin; finansman, yatırım sermayesi vb.) üzerine yenilikçi yapılar geliştirilmelidir.
• Ar-Ge merkezleri için sağlanan kazanç istisnası ve personel istisnası teknoparklardaki düzeye getirilmelidir.
• Yerinde Ar-Ge merkezi uygulaması Ar-Ge personeli sayısı limiti 5’e indirilmelidir.
• Yazılım ürün ve hizmet ihracatı yapan firmalara ön ödemeli finansal destekler ve teşvikler sağlanmalıdır.
• Ürün ve hizmet olarak yurtdışı pazarlama ve satış faaliyetlerine daha nitelikli destekler (yarı kamu ortak satış platformu, yurtdışı temsilciliklerle ilişkiler, yurtdışı projelere teşvik/hibe/kredi desteği) sağlanmalıdır.
• Yazılım hizmet ihracatçılarına sağlanan tüm destek mekanizmalarının yazılımın ürün olarak ihraç edilmesinde de kullanılması yönünde revize edilmelidir.
• Yurtdışında büyümek, rekabette güçlenmek için yerli ve/veya yabancı firma satın alımlarında öncelikle yerli sermaye desteklenmelidir.
• Turquality ve marka desteğinin mal ihracatından farklı olarak yazılım ürün, hizmetlerinin özel kültür ve deneyim gerektirmesi nedeniyle; değerlendirme kriterlerinin sektör özelinde yeniden hazırlanması, soru setinin yenilenmesi, denetçilerin sektörde uzmanlaşmış olması gibi gerekliliklerin oluşması sebebiyle tebliğ, sektör ihtiyaçlarına göre yenilenmelidir.
• ‘Türkiye Açık Kaynak Yazılım Politikaları’ ve yürütülen çalışmalar desteklenmeli, bu yönde üretimlere, gerekli açık kaynak destek, servis, danışmanlık altyapılarına yatırımlar yapılmalıdır.
• E-ticaret alanındaki girişimlerin arttırılması, alışverişlerde internetin, e-ticaretin kullanımı teşvik edilmeli, yaygınlaştırılmasında yerli yazılımlar desteklenmelidir.
• Uluslararası yazılım firmalarıyla işbirliği, ortak yatırım imkanlarının geliştirilmesi, yurtdışı yazılımlara entegre olmaya yönelik yazılımların geliştirilmesi desteklenmelidir.
• Siber güvenlik alanında daha fazla uzmanlaşmaya yönelik stratejik planlar yapılmalı, bu alana yatırımlar artırılmalı, nitelikli işgücü yetiştirilmesi çabalarına hız verilmelidir.
• Kadınların yazılıma ilgisinin artırılması, Ar-Ge ve yazılım geliştirme süreçlerinde liderlik yapmaları yönünde teşvik ve destekler uygulamaya alınmalıdır.”