Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın açıkladığı “İhracat Ana Planı” ile Türkiye teknoloji savaşına hazır

Plana göre toplamda payı yüzde 3.5 olan yüksek teknolojili ürün ihracatı 2023’te yüzde 5’e yükseltilecek.Dünyada ABD ile Çin arasında ipler gerilirken “ticaret savaşları” gündemimize oturdu. İstanbul’da İhracat Ana Planı’nı açıklayan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ise asıl yaşananın teknoloji savaşı olduğuna dikkat çekti. Bakan Pekcan liderliğinde düzenlenen İhracat Ana Planı Toplantısı’na, Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Gülle, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak ve çok sayıda ihracatçı katıldı.

17 ülke, 5 sektör hedefi
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, İhracat Ana Planı’nı hazırlarken 11. Kalkınma Planı hedeflerini dikkate alarak, 226.6 milyar dolarlık ihracat hedeflediklerini söyledi. Pekcan, asıl hedefin, dünyadaki ticaret savaşları ve teknolojik dönüşümleri de yakinen takip ederek bu hedefin de üzerine çıkabilmek olduğunu açıkladı: “Oluşturduğumuz bu plan kapsamında, sürdürülebilir bir ihracat anlayışını hedefliyoruz. Bakanlığımızca ilgili paydaşların katılımıyla yapılan titiz çalışmalar sonucunda 17 hedef ülke seçtik. Bu ülkeleri seçerken, ülkelerin Dünya Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’ndan yüzde 60 pay almasını, dünya ithalatının yüzde 43.7’sini gerçekleştirdiklerini ve ülkemiz ihracatından da yüzde 25.2 pay aldıklarını dikkate aldık. Bu ülkeleri sırasıyla, ABD, Brezilya, Çin, Etiyopya, Fas, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Irak, İngiltere, Japonya, Kenya, Malezya, Meksika, Özbekistan, Rusya ve Şili olarak belirledik. Buna ilaveten makine, otomotiv, elektrik-elektronik, kimya ve gıda endüstrisi olmak üzere 5 hedef sektör seçtik. İhtisas Serbest Bölgeleri ile hedefimiz Türkiye ihracatındaki payı yüzde 3.5 olan yüksek teknolojili ürün ihracatımızı yüzde 5’lere çıkarmak.”
“İhracatımızdaki bu olumlu performansı önümüzdeki yıllara yaymak, aynı zamanda ihracatımızın, teknolojik bileşimini ve katmadeğerini de artırmak ve geliştirmek temel hedeflerimizdir” diyen Pekcan, küresel ekonomiye başarıyla dahil olmuş tüm ülkelerde olduğu gibi ihracatın, uzun dönemli büyümeyi sağlayan, refahın ve ekonominin anahtarı olduğunu belirtti.
Küresel koşulların yarattığı fırsatlara odaklanarak ihracatçılara yeni bir rota çizmeyi hedeflediklerini aktaran Pekcan, bugün yaşanan küresel korumacılık artışının ve ticaret savaşlarının arka planında teknoloji savaşlarının bulunduğunu vurgulayarak, ihracat ana planında politika tercihini daha çok verimlilik, inovasyon ve dijitalleşme odaklı olarak yaptıklarını kaydetti.
21. yüzyıl hedefi: ‘yüksek gelirli ülkeler’ arasına yükselme: Pekcan, gelecek vizyonunu; “Türkiye, küresel dil olan ‘dijitalleşmeyi’ benimsemiş, yeni nesil serbest bölgeleriyle bilişimin ve yapay zeka teknolojisinin üretim ve ihracat adreslerinden biri olmuş, geleneksel sektörlerde küresel ligde üst sıralara yükselmiş bir ülke olarak 21. yüzyılda ‘yüksek gelirli ülkeler’ arasına yükselecektir” sözleriyle çizdi.
Teknoloji çağı ile randevuya yetişmek: Pekcan, dünyanın geçirdiği ekonomik ve teknolojik dönüşümü Türkiye’nin fırsata çevirmek zorunda olduğuna dikkat çekti: “‘Keşke’siz, ‘ama’sız ya da ‘belki’siz bir vizyonla hareket ederek hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı bir teknoloji çağı ile olan randevumuza geç kalmamak mecburiyetindeyiz. Başka şansımız yok.”
Yüksek teknoloji sanayi ürünleri ihracatı artacak: 2018’de Türkiye’nin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) 784 milyar dolar, ihracatının da rekor rakamla 168 milyar dolar düzeyinde gerçekleştiğini söyleyen Pekcan, Haziran 2019 itibariyle 12 aylık dönemde  2002’den beri ilk kez cari işlemler fazlası verildiğini, ihracatın 4.5 kat arttığını, 2001’de yüzde 0.51 olan dünya ihracatından alınan payın 2018’de yüzde 0.87’ye yükseldiğini paylaştı. Pekcan, plan ile küresel ihracattan alınan payı artırırken aynı zamanda yıllık yüzde 3.5-4 bandına sıkışmış olan ‘yüksek teknolojili’ sanayi ürünlerinin ihracattaki ağırlığını da artırmayı hedeflediklerini açıkladı.
Plan kapsamında seçilen 17 hedef ülkeye işaret eden Pekcan, ‘Hedef ülke, hedef sektör’ yaklaşımı ile hedef ülkelerin ithalatından Türkiye’nin aldığı payı iki katına çıkarma hedefinde olduklarını açıkladı: “Hedefimiz dünyadaki sektörel trendleri yakalamak ve bu sektörlerde başarılı ihracatçı ülke olmak.”

Singapur modeli serbest bölgeler geliyor
Yeni nesil serbest bölgeler, teknoloji seralarına dönüştürülecek: Pekcan, dünyada teknolojik bir dönüşüm yaşandığını ve bu dönüşümün ticaretin coğrafyasını, ticaretin kurallarını baştan aşağı yeniden yazdığını söyledi. Pekcan, küresel ekonomide bugün başarılı olan şehir ve ülkelerin ihtisaslaşmış serbest bölgelere, serbest limanlara, serbest şehirlere dönük çok başarılı projelere imza attıklarını aktardı. İngiltere’nin, Singapur örneğinden yola çıkarak Brexit sonrası 10 yeni serbest bölge ve serbest limanı devreye sokacağını açıkladığını kaydeden Pekcan’ın değerlendirmesi şöyle: “Yeni nesil Serbest Bölgeler, bu büyük dönüşümün küresel merkezleri haline geliyor. Ticaret Bakanlığı olarak bizler de bu gelişmelerin bilincinde olarak, ülkemizde başarıyla uygulanan serbest bölgeleri birer kümelenmeye dayalı yüksek teknoloji üretim merkezi ve ihracat merkezi ve teknoloji seralarına dönüştürmeyi hedefliyoruz. Hem yüksek teknoloji üretimini artırmayı hem de kuracağımız bu bölgelere sağlayacağımız desteklerle teknoloji anlamında ülkemize yabancı yatırımcı çekmeyi hedefliyoruz.”

Adım adım İhracat Ana Planı
Bakan Pekcan’ın açıkladığı yol haritasından önemli satırbaşları ise şöyle:
“• İhracat Ana Planımızla ihracatçılarımız için Akıllı İhracat Platformu kuruyoruz.  Bütün ihracatçı firmalar için bir dijital kimlik yaratıp onları daha yakından tanıyarak sadece onlara özel çözümler üretecek bir sistem oluşturulacak. Platform içerisinde firmalara 7 gün 24 saat hizmet verecek bir chatbot da yer alacak.
• Veri Analitiği Mükemmelliyet Merkezi kuracağız. Türkiye’nin iç ve dış ticaretteki bütün verileri ulaşılabilir ve güvenli bir şekilde bu merkezde toplanacak.
• Blokzincir uygulamalarını dış ticaretin her alanında yürürlüğe koyuyoruz.
• E-İhracat Stratejisi Eylem Planı ile KOBİ’ler e-ihracata yönlendirilecek: E-ihracat stratejimizle KOBİ’lerimiz başta olmak üzere ihracatçılarımızı dünyaya açıyoruz.
• İhracat seferberliğini tabana yaymak amacıyla Türkiye Kadın ve Genç Girişimciler ağını kurduk. Bilgi ve eğitim ihtiyaçlarını karşılamak üzere İhracat Akademisi’ni kuracağız.
• Fikirleri olan ile imkanları olanları bir araya getirdiğimiz Melek Yatırımcı Ağı’nı da kuracağız.
• TİM ve TOBB öncülüğünde İhracat Destek Ofisleri kuruyoruz. Önümüzdeki ay 55.’sinin açılışını yapacağız.
• Milli Eğitim Bakanlığı ile ortak bir proje ile Dış Ticaret Meslek Liseleri projesini hayata geçireğiz. Hedef olarak belirlediğimiz coğrafyalara yönelik Rusça, Çince, Japonca, İspanyolca ve Portekizce dillerinde eğitim veren bu liselerde ülkemizin ihtiyacı olan donanımlı kadroları yetiştireceğiz.
• Her firmaya İşletme Sermayesi Garanti Programı getiriyoruz. İhracatçı firmalarımıza Akreditif Teyit Sigortası Programı getiriyoruz. E-Teminat Projesi ve firmalarımızın sigortaya dair ihtiyaç ve beklentilerini en hızlı şekilde karşılayacak Yeni Sigorta Projesi oluşturuyoruz.
• Müteahhitlerimiz ve yurt dışına ihraç edilmek üzere yatırım malı üreticilerimiz için Yurt Dışı Teminat Mektubu Programı’nı oluşturuyoruz. Ayrıca yurt dışında iş yapan müteahhitlerimizin teminatlarının haksız nakde çevrilmesini önlemek için Teminat Mektuplarının Haksız Nakde Çevrilmesi Sigortası Programı’nı, riskli coğrafyalarda iş yapan firmalarımızın kayıpları için Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Politik Risk Sigortası’nı gündeme getiriyoruz.
• Eximbank destekleri artıyor: Eximbank’ın yeni ürünleriyle KOBİ’lerin yüzde 75’inin desteklenmesini, ihracatı destekleme oranının yüzde 30’a çıkartılmasını hedefliyoruz. Eximbank desteklerinden yararlandırılacak ihracatçı sayısının 15 bin 500, 2023’te destek tutarının ise 70.4 milyar dolar olmasını hedefliyoruz.
• KOBİ’lerimize TL kredi kullandırıyoruz, ileri teknoloji ve orta-yüksek teknoloji firmalarımıza da TL kredileri kullandıracağız.
• Yüksek teknolojili yatırımcıları Türkiye’de üretime davet ediyoruz. İhracat Ana Planımızla yeni bir rota belirliyoruz. Bu rota, ihracatını verimlilik-inovasyon ve dijitalleşme ile artıran bir Türkiye’dir.”

“İhracat Ana Planı, TİM ailemize yön verecek bir manifesto”: TİM Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Gülle, Türkiye ihracatının emin adımlarla 200 milyar dolara yürüdüğünü söyledi. 223 ülke ve bölgede Türkiye’yi temsil eden ihracatçılar bulunduğunu belirten Gülle, ihracatın bugün ulaştığı hacmin küresel gelişmelerin seyrine rağmen yüzümüzü güldürse de 2023 ve 2030 ihracat hedeflerimize giden yolda İhracat Ana Planı gibi bir pusulaya da ihtiyaç bulunduğuna dikkat çekti. Gülle, “İhracatçılar olarak İhracat Ana Planı’nı, Bakanlığımızın, Hükümetimizin bizler için yürürlüğe koyduğu bir plandan öte, bizzat kendi kılavuzumuz, ailemize yön verecek bir manifesto olarak görüyoruz” dedi.
Dünyadaki çetin mücadele alanında başarıyı yakalayabilmek adına sadece geminin dümenine değil, gerekirse suyun akışına da yön vermemiz şart olduğunu vurgulayan Gülle, TİM ve İhracatçı Birlikleri olarak, ihracat odaklı sektörlerin sivil toplum kuruluşlarını, üretici dernekleri, üniversiteleri, teknokentleri, organize sanayi bölgelerini, yani ekosistemin tüm paydaşlarını, bu hedefler için aynı çatı altında buluşturmanın temel vizyonları olduğunu söyledi. Gülle, bu vizyon çerçevesinde ana plana uygun stratejiler, eylem planları ve bu çalışmalarla erişebilecek hedefleri en kısa sürede ortaya koyacaklarını, her eylem planı için bir sonuçlandırılma takvimi oluşturacaklarını ifade etti.
İsmail Gülle, “İhracat, bir ülkenin topyekün üretiminin, alın terinin, çalışmasının net bir sonucudur. Türkiye’nin en zor günlerinde en kritik önemde çıkış noktasıdır. Verilen teşviklerin ve finansmanın ülkemize katmadeğer olarak dönüşüdür” diye konuştu. Gülle, TİM olarak, İhracatçı Birlikleri ile birlikte İhracat Ana Planı’nın başarıyla hayata geçmesi için Bakanlık ile koordineli çalışacakları sözünü verdi.
“İhracat Ana Planı, üretim ve büyümenin ana taşıyıcısı olacaktır”: İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanı Şekib Avdagiç, yaptığı yazılı açıklamada; “Plan, geleneksel ürün ihracından, gelişmiş sanayi ve yüksek teknoloji ihracatına geçişin sembolüdür. İhracat Ana Planı, üretim ve büyümenin ana taşıyıcısı olacaktır.  Plan, ihracatçı ve sanayicinin yapacağı yatırımlarda finansman ihtiyacının dünya ile rekabet edecek şartlarda karşılanmasıyla daha da güçlenecektir” dedi. Avdagiç, “Plan doğrultusunda ihracatını verimlilik, dijitalleşme ve inovasyon ile artıran bir Türkiye, 2023 için hedeflenen 226.6 milyar dolarlık ihracat hedefini aşacaktır" açıklamasını yaptı.