Gjorge İvanov Marmara Grubu Vakfı’ndaydı: “Hepimiz aynı gemideyiz”

Marmara Grubu Vakfı’nın Mart Ayı Toplantısı, Makedonya önceki Cumhurbaşkanı Gjorge İvanov’un misafir-konuşması olarak katılımıyla yapıldı. Toplantının Divan Heyeti; Marmara Grubu Vakfı Duayeni Ertuğrul Kumcuoğlu, Marmara Grubu Vakfı Genel Başkanı Dr. Akkan Suver, Patrik Bartholomeos ve Prof.Dr. İlter Turan’dan oluştu. Dr. Akkan Suver’in açılış konuşması ile başlayan toplantıya Ekümenik Patrik Bartholomeos’un yanı sıra Kocaeli Alikahya Organize Sanayi Bölgesi (Kocaeli Alikahya OSB) Yönetim Kurulu Başkanı ve Marmara Grubu Vakfı Mütevelli Heyet Üyesi Yalçın Sönmez, Kocaeli Alikahya OSB Müteşebbis Heyet Başkan Vekili Sultan Hamit Velioğlu, Marmara Grubu Vakfı AB ve İnsan Hakları Platformu Başkanı Müjgan Suver, Marmara Grubu Vakfı  Genel Başkan Yardımcısı Engin Köklüçınar, Marmara Grubu Vakfı Yönetim Kurulu Üyeleri; Lale Aytanç Nalbant ve Sezgin Bilgiç, Avukat Hakan Sönmez, İş İnşanı ve Marmara Grubu Vakfı Mütevelli Heyet Üyesi Oğuzhan Ceylan, İş İnsanı Abuzer Sarı, akademisyen ve iş insanları katıldı.
Oturumun Misafir Konuşmacısı Makedonya önceki Cumhurbaşkanı Gjorge İvanov, Marmara Grubu Vakfı’nın düzenlediği Avrasya Ekonomi Zirvesi’nin 25. yılını kutladı. Ukrayna-Rusya çatışmasında yaşanan olaylara dikkat çeken İvanov, hepimizin aynı gemide olduğuna ve yaptırımların önümüzdeki problemlerin çözümüne değil, yeni sorunların habercisi olacağını; asıl meselenin sabırlı olmak ve bu kriz döneminde hayatta kalmak olduğunu vurguladı: “Artık çok büyük teknolojik gelişmelerin yaşandığı bir döneme tanık oluyoruz. Ama ne yazık ki öte yandan insan yanılsamasının/zihninin kapasitesi tüm bu süreci anlamakta sorun yaşayacaktır. Bu nedenle, Dünya üzerinde gerçekten değişikliklere yol açabilecek liderlerden yoksunuz. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan liderler, tam da bu savaşın ürünüydü ve bunun sonucunda ortaya çıkan yaşam ve ölümlerin farkındaydılar. Dünyanın liderlerini ve Churchill gibi bu dünyanın ürünü olan liderleri hayal edin. Bütün uluslararası örgütleri yaratan onlardı. AB, İzleme Forumu, BM gibi kurum ve kuruluşlar.”
Atatürk örneğini de veren İvanov, savaşmalarına rağmen Mustafa Kemal’i Nobel Ödülü’ne aday gösterenin Venizelos olduğuna tanıklık edildiğini de anımsattı: “Soru nasıl ve neden? Barış ve başarı. Düşman, çatışma ortamı yaratmak değil, barış yaratmak. Savaşın maliyeti, insan uygarlığındaki en pahalı kavramdır. Çünkü onu mahvedemezsiniz, bir savaşta taraf seçmezsiniz. Sadece yaşamayı ve ölümü seçebilirsiniz. Buna savaş denir. Ne yazık ki günümüzde refah ve gelişmeleri savaşla görebilen liderlere tanık oluyoruz. Avrupa fikri barış projesidir. Asıl soru, neden savaşa tanık oluyoruz? Sadece kaynaklar için.”
Avrupa Birliği’nin (AB) bir barış refahı projesi olmasına karşın tanık olduğumuz göçmen, ekonomik ve Suriye krizlerini çözme mekanizmalarının eksik olduğunu aktaran İvanov, yeni şeyler inşa etme ve yaratma konusunda hiç deneyimi olmayan liderler yarattığını kaydetti. Haberlerin hızlı aktığını ancak tarihin haberlerle değil, gerçeklerle ve analizlerle yazıldığını anımsatan İvanov, Rusya’yı BM’den çıkarmanın konuşulduğunu, Rusya’nın varsayımsal olarak BM’den çıkması halinde Çin’in de çıkma ihtimalinin olup olmadığını sordu.
Muhtemelen Çin’in sonunda Rusya’ya katılacağını öngören İvanov, yeni bir BM biçiminin var olacağını, sonunda BM’nin NATO’ya dönüşeceğini ve diğer ülkelerin de bundan sonra kendi BM fikirlerini oluşturacaklarını, bilim adamlarının Rusya’nın BM’den atılması durumunda gelecekte neler olacağını konuştuğunu ifade etti.  Bütün medeniyetlerin barış fikri etrafında toplandığını, insan haklarını vurguladıklarını belirten İvanov, ABD ve Rusya’nın nükleer silahları bulunduğunu, kullanamadıklarını ancak eninde sonunda kullanacağını söyledi: “Ve insanlığın yıkımı olacak. BM Güvenlik Konseyi artık yasal ve yeni zorluklar için güncellenmeli. Çünkü konseyde Güney Amerika, Afrika, Hindistan veya Avustralya’ya yer yok. O zaman, Dünya’nın bu kısımları dahil olmadan topluca nasıl karar verilebilir? Bu nedenle güvenlik konseyi reformları başarılı olamamaktadır. Peki sizce insan hakları için yeni kurallar ilan etmemiz mümkün olacak mı? Benim fikrim, imkan yok. Ama aynı zamanda statükodan da herhangi bir kâr elde edemeyiz. Bu yüzden Ukrayna’nın başına gelenlerin tüm dünyayı değiştireceğini düşünüyorum. Tarihin büyük bir değişim anına tanık oluyoruz.”
Yapay zeka sorunları çözebilir: Yapay zekanın satranca benzeyen eski bir masa oyunu olan Go’da Çinli bir büyük ustayı yenmesinden ilham alan Henry Kissinger’in makalesinden söz eden İvanov, “Bu oyun Çin’de diplomasiyi öğrenmek için 300 yıl kullanıldı. Barış anlaşmaları felsefi düşünce ve kararların ürünüdür. Bu yüzden Kissinger, şu soruyu soruyor; ‘Neden bir parça anlaşmaya varmak için yapay zeka kullanmıyorsunuz? Bu krizde bile yapay zekayı kullanabiliriz çünkü biz onun her yönünü anlayamayız ama yapay zeka anlayabilir. Kissinger  yapay zekanın bir film yazdığını ve bu filmin Oscar kazandığını da belirtiyor. Bugün yapay zekayı (Al) kim kontrol ediyor? AI kullanmak için herhangi bir uluslararası etik beyanı var mı? Sorun şu ki ABD, Rusya’yı veya Çin’i sevmiyor ve bu nedenle Çin’in teknolojik gelişmelerini ertelemeye çalışıyor. Putin bile yapay zekanın liderinin dünyanın lideri olacağını söyledi. Bireysel olarak bile, yapay zekanın gelişiminde yer alıyoruz. Paylaştığımız her resim, internetle olan her etkileşimimiz yapay zekaya katkıda bulunuyor. Algoritmalar bizim anlayışımızla bir şeyler yaratmaya başladı ve bu tüm dünyada trend olan bir şeydir. Bütünüyle dijitalleşmeyle birlikte gönüllü köleliğe tanık oluyoruz.  Harvard Üniversitesi Prof. Shoshana Zuboff, yapay zeka ve gönüllü kölelik hakkında bir kitap yazdı.”
İvanov, Amerikan endüstrisinin, Çin ekonomisi olmadan düşünülemeyeceğini, karşılıklı yardımlaşma bulunduğunu vurguladı: “Bütün bu bölge bir yeni teknoloji fabrikası. Vietnam’ın Rusya’ya malzeme göndermesi engellendi. Titanyum ihracatı yasağını göreceğiz. ABD, Mars’ı fethetmek istiyor. Yani tüm Dünya ortak bir amaç içinde, sadece bir ulusla çöküşü görebiliriz. Soru şu: Bunu başardıktan sonra ne yapacağız?”