Doğu kalkınması için start verildi; Cazibe Merkezleri

Veri merkezlerinde kullanılan elektriğin yüzde 50'sini devlet karşılayacak. ‘Faiz’in yarısını devlet ödeyecek. Parasız yer tahsisi yapılacak. Başbakan Binali Yıldırım, Çankaya Köşkü’nde, Cazibe Merkezleri Programı Başlangıç Lansmanı’na katılarak, Program kapsamında, ön taleplerin alındığı 28 Kasım 2016-11 Ocak 2017 döneminde 23 il için bin 200 müracaat yapıldığını, toplam yatırım tutarının 19 milyar 600 milyon lira ve öngörülen istihdamın da 112 bin 400 kişi olduğunu açıkladı.
“Yatırım için sıfır faizli yatırım kredisi verilecek. Faiz oranı indirilmiş işletme kredisi verilecek” diyen Başbakan Yıldırım, yatırım yapanlara ücretsiz danışmanlık hizmeti verileceğini kaydetti: “İyi bir fizibilite, başarılı bir yatırım için olmazsa olmazdır. Dolayısıyla fizibilite hazırlanması, gerekli ön projelerin yapılması için istenen danışmanlık hizmetini biz karşılayacağız. Ayrıca yatırım için yer vereceğiz.”
Toplantıya, Başbakan Yardımcıları; Nurettin Canikli, Mehmet Şimşek, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Maliye Bakanı Naci Ağbal, Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan, AK Parti Genel Başkan Yardımcıları; Cevdet Yılmaz, Vedat Demiröz, Yasin Aktay, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu Başkanı Bendevi Palandöken ve çok sayıda sivil toplum kuruluşu yöneticisi de katıldı. Başbakan Yıldırım, toplantının basına kapalı devam eden bölümünde, cazibe merkezi ilan edilen 23 ilin valileri, milletvekilleri, belediye başkanları ve sivil toplum kuruluşu başkanlarının taleplerini dinledi, sorularını cevapladı. 
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 23 ili kapsayan Cazibe Merkezleri Programı kanunlaştı. Devletin alım garantisi vermesi gibi olağanüstü cazip imkanlar sağlanan, çok çekici teşvik ve destekler verilen Program ülkenin diğer bölgelerindeki imalat sanayini de besleyecek bir içerik taşıyor.
Programı yürütecek ve izleyecek kurumlar şöyle belirlendi:
Yönetici Kurum: Kalkınma Bakanlığı
Finansal Kurum: Kalkınma Bankası
Başvuru: Kalkınma Ajansları Yatırım Destek Ofisleri.
Cazibe Merkezleri Programı bir merkez il etrafında kümelendirilmiş çevre iller olarak aşağıdaki il gruplarında uygulanacak:
- Elazığ merkezli, Malatya, Adıyaman,Tunceli, Bingöl
- Erzurum merkezli, Erzincan, Gümüşhane, Bayburt
- Van merkezli, Hakkari, Muş, Bitlis
- Kars merkezli, Ardahan, Ağrı, Iğdır
- Diyarbakır merkezli, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt, Şırnak.
Cazibe Merkezleri Destek Programı şu dört ana paket çerçevesi içinde uygulanacak:
- Yatırım ve Üretim Destek Paketi.
- Üretim Tesisi Taşıma Destek Paketi.
- Çağrı Merkezi Destek Paketi.
- Veri Merkezi Yatırım ve Enerji Destek Paketi.
Paketlerin içerdiği  destek unsurları
Yukarıda gösterilen Üretim Destek Paketleri’nin her birinin içerdiği destek unsurları ise aşağıdaki gibi belirlenmiştir:
Yatırım ve Üretim Destek Paketi
- Danışmanlık Hizmeti Desteği.
- Yatırım Yeri Tahsisi Desteği.
- Bina Yapımı Desteği.
- Faizsiz Yatırım Kredisi Desteği.
- Faiz İndirimli İşletme Kredisi Desteği.
Üretim Tesisi Taşıma Destek Paketi
- Nakdi Taşıma Desteği.
- Teşvik Desteği.
- Yatırım Yeri Tahsisi Desteği.
- Faiz İndirimli İşletme Kredisi Desteği (taşınan).
- Danışmanlık Desteği (yeni).
- Faizsiz Yatırım Kredisi Desteği (yeni).
Çağrı Merkezi Destek Paketi
- Bina Tahsisi Desteği.
- Fiber İletişim Altyapısı Desteği.
- Personel Eğitim Desteği.
- Yatırım Yeri Tahsisi Desteği.
- Bina Yapımı Desteği.
- Faizsiz Yatırım Kredisi Desteği.
Veri Merkezi Yatırım ve Enerji Destek Paketi
- Veri Merkezi Enerji Desteği.
- Fiber İletişim Altyapısı Desteği.
- Yatırım Yeri Tahsisi Desteği.;
- Faizsiz Yatırım Kredisi Desteği.
Not: Başvuruda bulunmak ve talep edilen desteğe ilişkin koşulları taşımak kaydıyla yatırımcılar destek paketleri içindeki destek unsurlarının tamamından veya bir kısmından faydalandırılabilecektir.
Desteklenecek yatırımlar
Aşağıdaki yatırım projeleri ve gerçekleşmiş yatırımlar destek kapsamındadır:
- İmalat sanayindeki yeni yatırım projeleri
- İmalat sanayindeki yatırım süreci devam eden projeler
- İmalat sanayindeki yarım kalmış projeler
- İşletme sermayesi yetersizliği nedeniyle işletmeye geçememiş projeler
- İşletme sermayesi yetersizliği nedeniyle işletmeye kısmen geçmiş projeler
- İşletme sermayesi ihtiyacı olan imalat sanayii tesisleri
- Çağrı merkezi yeni yatırım projeleri
- Veri merkezi yeni yatırım projeleri.
Uygunluk görüşü alan yatırımlar
Aşağıda gösterilen yatırım konuları, yatırım yapılacak bölgede zaruri bir ihtiyaç olması halinde Komite’nin (Cazibe Merkezleri Programı Yönlendirme Komitesi) uygun görüşü alınarak Bankaca (Türkiye Kalkınma Bankası Anonim Şirketi) değerlendirilebilecektir:
- Un, irmik, nişasta ve nişasta bazlı şeker,küp şeker.
- Entegre olmayan et, süt ve kanatlı işleme ile bunlarla entegre olmayan yem üretimi yatırımları.
- 5 ton/gün ve altında üretim kapasitesine sahip süt işleme yatırımları.
- Tuğla ve kiremit üretimine yönelik modernizasyon cinsi dışındaki yatırımlar.
- Kütlü pamuk işleme yatırımları.
- İplik ve dokuma konularında modernizasyon yatırımları dışındaki yatırımlar.
- Demir çelik ürünlerinin üretimine yönelik yatırımlar.
- Sentetik elyaf veya sentetik ipliğin ekstrüzyon yöntemiyle üretimine yönelik yatırımlar.
Desteklerden yararlanma koşulları
Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki yatırımlar, şu şartları taşımaları kaydıyla desteklenebilecektir:
- İmalat sanayisinde asgari sabit yatırım tutarı 2 milyon TL olacak.
- İmalat sanayisinde asgari istihdam 30 kişi olacak.
- Çağrı merkezi yeni yatırımları için asgari 200 kişilik istihdam ve hizmet sözleşmesi yapmış olmak.
- Veri merkezi yeni yatırımları için merkezin asgari 5.000 metrekare beyaz alanı bulunması ve ANSI/TIA-942’ye göre T1KR-3 veya üstü seviyede olması.
- Üretim Tesisi Taşıma Destek Paketi, Bankaca taşınması uygun görülen tesislerin, asgari son 2 yıl üretim faaliyetinin sürdürüldüğünün tespiti, bu Karar’ın yürürlüğe girmesini takip eden 2 yıl içinde  taşınılması ve taşındıktan sonra asgari 200 kişilik istihdamın taahhüt edilmesi.
- Kredilendirilecek yatırımın asgari yüzde 30'unun özkaynaklardan karşılanması.
Not: Banka gerekli gördüğü hallerde özkaynağın desteklerden önce yatırıma harcanmasını talep edebilecektir. Organize Sanayi Bölgesi dışındaki imalat sanayisi yatırımlarının altyapı giderleri Program kapsamındaki desteklerden karşılanmayacaktır.
Dikkat edilecek hususlar;
Program kapsamındaki başvuruların değerlendirilmesinde Banka asgari aşağıdaki hususları dikkate alacaktır:
- Projenin optimum üretim veya hizmet ölçeğini sağlaması.
- İllerde ve bölgelerde arz ve talep dengesi gözetilerek, yeni yatırımın atıl kapasite oluşturmaması.
- Fizibilite ve proje değerlendirme raporuna göre yatırımın teknik, ekonomik ve mali yönden yapılabilir ve sürdürülebilir olması.
- Yatırımcının yeterli mali güce sahip olması.
Öncelik kriterleri
Başvuruların değerlendirilmesinde aşağıdaki kriterleri sağlayan yatırımlara öncelik verilecektir:
- Yüksek istihdam sağlaması.
- İthal ikamesi sağlayacak ürün üretilmesi.
- İhracat potansiyelinin olması.
- Yatırımın ileri-geri bağlantıları ile diğer alt sektörleri tetikleyecek nitelikte olması.
- Ar-Ge ve yenilik içermesi.
- Yerli makine ve teçhizat veya yerli teknoloji kullanılması.
- Yatırımcının destekten faydalanmasını talep ettiği yatırım konusunda tecrübesi veya kurumsal  kapasitesi olması.
- İmalat sanayi için yatırımın Organize Sanayi Bölgesi’nde yapılması.
Destekler için teminat
Yatırımcılardan destek unsuruna göre aşağıdaki farklı teminatlar talep edilecektir:
a) Program kapsamında sağlanacak Faizsiz Yatırım Kredisi Destekleri’nde;
Bina Yapımı Desteği ile birlikte Faizsiz Yatırım Kredisi Desteği sağlanması halinde krediye konu makine teçhizat,
Bina Yapımı Desteği’nden yararlanmaksızın gerçekleştirilen yatırımlarda, veri merkezleri yatırımları haricinde bina ile makine ve teçhizat, teminat olarak alınacaktır; ayrıca ilave teminat alınmayacaktır.
Binanın, yatırımcının Organize Sanayi Bölgesi’ndeki parseli üzerinde yapımı halinde, yatırım tamamlandıktan sonra üzerinde Banka lehine ipotek tesis edilmesini teminen yatırımcıdan taahhütname alınacaktır. Yatırımcının taahhüdünü yerine getirmemesi halinde destek geri alınacaktır.
Binanın, üzerine irtifak hakkı tesis edilen arazi üzerinde yapılması halinde, yatırım tamamlanıp yatırımcının mülkiyet hakkını almasından sonra üzerinde Banka lehine ipotek tesis edilmesini teminen yatırımcıdan taahhütname alınacaktır. Yatırımcının taahhüdünü yerine getirmemesi halinde destek geri alınacaktır.
b) Veri Merkezi Yatırım ve Enerji Destek Paketi kapsamında kullandırılan kredilerde;
Arsa veya arazinin mülkiyetinin yatırımcıya ait olması halinde bina, makine ve teçhizat,
Arsa veya arazinin mülkiyetinin YİKOB veya İdareye ait olması halinde makine ve teçhizat, teminatın yüzde 80’i kabul edilecektir, ayrıca kredinin yüzde 20’si için ilave teminat alınacaktır.
c) Faiz İndirimli İşletme Kredisi Desteği’nde, teminat proje bazında Banka tarafından belirlenecektir.
Taşınmazın mülkiyetinin yatırımcıya devri 
Bu Karar kapsamında, Çağrı Merkezi Destek Paketi hariç olmak üzere, yatırımcıya kiralanmak suretiyle tahsis edilen parsel, taşınmaz ve binaların mülkiyeti, asgari 15 yıl süreyle desteğe konu üretim faaliyetinin sürdürülmesi, asgari istihdam şartının bu sürenin tamamında istihdam edilecek kişi ay toplamının yüzde 80’inden az olmamak üzere yerine getirilmesi ve varsa diğer destek koşullarının sağlanması halinde, talebi üzerine yatırımcıya, bina için sağlanan nominal destek tutarı, parsel veya taşınmaz için ise emlak vergisine esas metrekare birim değeri toplamı karşılığında devredilebilecektir.
Bu Karar kapsamında desteklenen yatırımlar; desteğe konu üretim ve istihdam taahhüdünün 5 yıl boyunca yerine getirilmiş olması, yatırımı devralan yatırımcının desteğe konu üretim ve istihdam taahhüdünü yerine getirmeyi taahhüt etmesi ve bankaca yapılacak değerlendirmenin de olumlu olması halinde devredilebilecektir.
Başvuru:  Başvurular, Türkiye Kalkınma Bankası’nın belirleyeceği bilgi ve belgelerle Türkiye Kalkınma Bankası’na veya söz konusu Banka’ya iletilmek üzere Kalkınma Ajansları Yatırım Destek Ofisleri’ne yapılacaktır.