“Türk Eximbank’tan kaynak aldık, müşteri gelsin yeter” “Talep olsun bizim kaynağınız hazır”

Ağustos’tan bu yana ekonomik göstergelerdeki değişimlerin, yatırımcının yatırım yapma kararını olumsuz yönde etkilemesi ve beklemeye alması nedeniyle yeni işlerin finansmanında daralma yaşamaktayız.
Sektörümüzün kaynağı var. Talep olduğu müddetçe yatırımların finansmanını gerçekleştirmeye ve büyümeye devam edeceğiz” dedi.
Finans sektörü 2018 yılını değerlendirirken yılı ikiye ayırıyor. Ağustos öncesi ve sonrası. Ağustos’tan önce finansal kiralama (leasing) sektörünün büyüme tahmini yüzde 10’ları aşıyordu. Ancak Ağustos ayında yaşanan diplomatik krizle birlikte kur atağı, faiz artışıyla beraber yatırım harcamaları başta olmak üzere talepte ciddi düşüşler yaşandı. Sektör doğal olarak büyümeden ziyade mevcudu korumaya odaklandı.
Garanti Leasing Genel Müdürü ve aynı zamanda Finansal Kurumlar Birliği Finansal Kiralama Sektör Başkanı Ünal Gökmen, “Karamsar değilim. 2019’un ikinci yarısında toparlanma sinyallerini görebiliriz. Önemli olan talebin canlı tutulmasıdır” dedi. 2018 yılını dört bağımsız dönem olarak değerlendiren Gökmen, “Sektörümüz, yılı toplamda 4.8 milyar dolar işlem hacmi ile kapattı yani 22 milyar TL ile. Geçen yıl da TL’de aynı rakamlara ulaşmıştık. Dolarda ise 6.2 milyar dolar olmuştu. Sektörümüzde döviz bazında yüzde 23’lük bir daralma oldu. Çeyrek dilimlerde ifade edersek ise; birinci çeyrek 1.7 milyar dolar olan işlem hacmi, ikinci çeyrekte 1.6 milyar dolar oldu. Sonra ise 900 milyon dolar en son çeyrek ise 840 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2019’un Ocak ayında ilk tescil rakamları geldi, 71 milyon dolar. Geçen yıl Ocak ayında ise 600 milyon dolar seviyesine ulaşmıştık” diye konuştu. Daralmanın yüzde 90 seviyesine ulaştığını aktaran Gökmen, 2019’un ilk çeyreğinde 200-250 milyon dolar olmasını beklediklerini aktardı. Müşteri sayısında ise sektör geçen yıl 58 bine ulaşmışken şu anda yılı 53 bin 500 aktif müşteri ile kapattıklarını duyuran Gökmen, yaşanılan sıkıntının temel nedenin ise talep düşüklüğü olduğuna dikkat çekti.

Garanti performansıyla farklılaştı
Sektördeki daralma sektör temsilcilerinİ de etkiliyor. Garanti Leasing geçen yılı 524 milyon dolar ile kapatmıştı. Bu sene ise 493 milyon dolar işlem hacmi gerçekleştirdi. Ünal Gökmen, “Aktif müşteri sayımız 5 bin 700. Pazar payımız 2017’de 8.9 iken 2018’de yüzde 10.5’e ulaştı. Türkiye genelinde 13 şubemiz var. Leasing alanında seçici davranıyorduk: gayrimenkulde az makinede ise iyi bir performansımız vardı. Uzman olduğumuz sektörlerin olumlu etkisiyle sektörden daha iyi performans gösterdik” diye konuştu. Sektörde özellikle gayrimenkulün payı yüzde 21’den yüzde 17’ye düşmüş durumda. İş ve inşaat makinelerinin payı ise yüzde 27 iken bu oran yüzde 21’e geriledi. Pazar payını artıran sektörler ise tekstil ve metal işleme. Garanti Leasing’in sektörel dağılımını anlatan Gökmen, “Makine ise Leasing, Leasing ise Garanti Leasing’ sloganıyla üreticinin yanındayız. Kurum olarak sat geri kirala ile gayrimenkule mesafeli yaklaştık. Asıl işimiz yatırımın finansmanı. Tekstil makinelerinde pazar payımız yüzde 20. İş ve inşaat makinelerinde yüzde 11 pazar payımız var” bilgisini verdi.

Garanti eski müşterilerine gidecek
Garanti Leasing, bu dönem mevcut müşterilerinin yanında olma kararı aldı.  Bugüne kadar 30 bin müşteriyle çalıştıklarını aktaran Gökmen, “Şu anda 5 bin 700 aktif müşterimiz var. Yaptığımız işlemler içerisinde eski müşterilerimizin payı yüzde 50 seviyesinde, bu dönemde de eski müşterilerimizin taleplerini karşılmaya öncelik vereceğiz. Geçmişi tarayıp onların limitlerini hazırlayıp müşterilerimize sunacağız. Ayrıca müşterilerimizin borçlarını ödeyebilmesi için vade yapıyoruz” dedi. Bankacılık da dahil finans sektöründe düzenli ödenme oranlarının yüzde 75-80 aralığında olduğunu paylaşan Gökmen, “Sektörde yüzde 20 belirsizlik sözkonusu. Onların içinde yüzde 5 hiç ödeyemeyecekler var. Yapılandırma isteyenlere destek oluyoruz. Asıl önemli olan belirsizlik içindeki yüzde 15’in durumu. Yüzde 15’in yaşaması ve piyasanın toparlanması için iş olması lazım. Piyasanın genelinde sıkıntı görmüyorum” açıklamasını yaptı.

“Kiralamanın avantajları bu dönem daha net görülecek”
Leasingi üretimin önemli bir dişlisi olarak tanımlayan Gökmen, “Üretim dışında çıkışımız yok” dedi.  Sektördeki en önemli fırsatı ‘kiralama’ olarak nitelendiren Gökmen, “Bu dönem borçlanmak istemeyen KOBİ veya işletme sahipleri kiralayabilir. Otomotiv, ticari araçlar, tekstil makineleri, fotokopi, ofis, vinç gibi çeşitli alanlarda kiralama olabilir. Ayrıca büyük makine üreticileri ülkemizde operasyonel leasing şirketi kurabilir” bilgisini verdi.

Sektör yöneticileri yaşanılanları seyretmekle yetinmiyor. Ünal Gökmen, ‘Finansal Kiralama Sektörü’ olarak algıyı düzeltmek ve bu dönem yatırım yapmak isteyenler için kaynak yaratmaya odaklandıklarını ve olumlu sonuçlar aldıklarını paylaştı. Gökmen, yatırım yapmak isteyenlere şu çağırıyı yaptı: “Türk Eximbank ile protokol yaptık ve şimdilik 9 finansal kiralama (leasing) şirketine 200 milyon dolarlık limit tahsis edildi. En kısa zamanda bu paketteki katılımcı finansal kiralama şirketi sayısını da limitleri de artırarak daha fazla yaygınlaştırmayı ümit ediyoruz."
Krizden çıkışta ihracatın önemli bir strateji olduğunu aktaran Gökmen, “Türk Eximbank Finansal Kiralama Şirketleri Kredi Programı çerçevesinde Türk Eximbank kaynaklarının bir kısmı leasing şirketleri aracılığıyla ihracatçı firmaların finansal kiralama yoluyla yapacakları yatırımlarının finanse edilmesinde kullanılacak. Böylece başta KOBİ'ler olmak üzere ihracatçıların orta vadeli makine ve ekipman yatırımları Türk Eximbank’ın uygun maliyetli kaynaklarıyla finanse edilebilecek. Program kapsamında kullandırılacak krediler azami 1 yıla kadar geri ödemesiz, toplam 4 yıla kadar vadeyle kullandırılacak” bilgisini verdi.
İlk aşamada Ak Finansal Kiralama AŞ, Deniz Finansal Kiralama AŞ, Garanti Finansal Kiralama AŞ, ING Finansal Kiralama AŞ, İş Finansal Kiralama AŞ, QNB Finansal Kiralama AŞ, Yapı Kredi Finansal Kiralama AO, Halk Finansal Kiralama AŞ ve Vakıf Finansal Kiralama AŞ olmak üzere 9 şirket protokole dahil oldu. Limit tahsis edilecek finansal kiralama şirketi sayısı söz konusu program için ayrılan kaynakla beraber ilerleyen dönemde artırılacak. Gökmen, sektörde toplam 24 şirketin bulunduğunu ve en az 14-15 finansal kiralama şirketinin kaynaktan yararlanmasını istediklerini paylaştı. Gökmen, benzer bir işbirliğini tarihte ilk kez Merkez Bankası ile de yapmak istediklerini söyledi.
Kaynağın piyasada moral etkisi yarattığını kaydeden Gökmen, “İş yapmak için yatırım yapmak için istenilen kaynak bizde var. Çağrımız özellikle ihracatçıya. Gelsin ve dolar cinsinden kaynağını tahsis edelim” dedi. Gökmen, bu yıl “Büyümeden ziyade mevcudu korumaya odaklanacağız. Seçim sonrası kritik olacak. Gerekli adımların atılmasıyla 2020’yi kurtarabiliriz” açıklamasını yaptı.