Farkındalık Temelinde Etkili İletişim

Bütünsel gözlem, karşımızdakini dinlemeyi bilmek, anlamak, doğru anlaşılmak ve karşımızdaki ile empati kurabilmek etkili iletişimde farkındalığın kodlarıdır. Sonuç olarak insanların toplumsal hayatın her alanında huzur içinde bir arada yaşayabilmeleri etkili iletişim kurmalarına bağlıdır. İletişimin taraflar nezdinde tatminkar sonuç alma odaklı temele dayanması kişisel çatışmaları minimize ederek toplumsal barışa katkı sağlar.
Meramımızı karşı tarafa doğru bir şekilde iletmek ve tarafımıza iletileni doğru algılamak şeklinde bir etkileşim süreci her zaman rasyonel bir zeminde ilerlemez. Yani iletişim ile umulan amacın istenilen şekilde gerçekleşmesi her zaman mümkün olamayabilir. Etkili iletişim dediğimiz şey aslında sonuç alma odaklı bir iletişim şekli. Bu bağlamda düşünüldüğünde etkili iletişim bir nevi etki-tepki mekanizmasına benzer. Ancak bu mekanizmanın amaçsal içeriği karşılıklı beklentilere uygun bir formata büründürüldüğünde taraflar açısından tatminkar sonuçlar ortaya çıkar.
İnsanın hissiyatı ile farkındalığı arasındaki bağ ne kadar güçlü ise iletişim yeteneğinin de o denli güçlü olabileceği söylenebilir. Farkındalık ile pekiştirilmeyen bir iletişim şekli çoğunlukla sonuç alma odaklı değildir. Başka bir deyişle; iletişimin amaçsal içeriği farkındalık yetisinden yoksun ise insanlar birbirini anlayamaz ve sadece algılar üzerinden hareket eder.
“Etkili iletişimde bulunabilmek için, hepimizin dünyayı farklı şekilde algıladığımızın ve bu algılamalarımızı diğerleriyle iletişimimizde rehber olarak kullandığımızın farkına varmalıyız” der ünlü Yazar Tony Robbins.
Her insan karşısındakini kendi algılama kapasitesince anlar. Bu sebeple insanlar arasında çeşitli ihtilafların çıkması olasıdır. Bu ihtilafların çıkmasının önlenmesi veya minimum seviyeye indirilebilmesi iletişim kurgusundaki bu eksikliğin farkına varılmasıyla büyük ölçüde giderilebilir. Böylelikle farkındalık etkili iletişim kurgusunun temelidir dersek yanılmış olmayız.
İdrak kapasitesi itibariyle sınırlı duyulara sahip olan insanın farkındalık yetisi gelişmemişse kendisi için en büyük tehlike anlayamadığını, anlamamaktır. Anlamadığının idrakinde olmadığı için doğrunun kendi düşündüğü gibi olduğunu zanneden ve bu düşünceleri de civarındakilere empoze etmeye çalışanların toplumda telafisi güç zararlara yol açtığı yoğunlukla görülmektedir. Özellikle günümüzde dijital iletişim mecralarının yaygınlaşarak toplumsal etkileşimi arttırması her ne kadar genel olarak olumlu algılansa da bu durum aynı zamanda kaotik bir sürece kapı aralayabilir. Zira dijital iletişim mecraları kitleler üzerinde algılama farklılıklarına yol açabildiği gibi algı manipülasyonları yapılmasına da elverişlidir.
Toplum içinde bürünülen sosyal rollerin gereği yerine getirilirken kalıpsal yargıların yanı sıra değer ve kültür farklılaşmaları da iletişimin amaçsal içeriğini belirlemektedir. Toplumsallık bakımından etkili iletişim kurgusu, bütün bunların göz önünde tutulmasıyla sonuç odaklı bir anlam kazanmaktadır. Bütünsel gözlem, karşımızdakini dinlemeyi bilmek, anlamak, doğru anlaşılmak ve karşımızdaki ile empati kurabilmek etkili iletişimde farkındalığın kodlarıdır.
Etkili iletişim kurgusunda bütünsel gözlem ilk basamaktır. İnsan davranışını kritize ederken, deneyim ve sezgi yollu elde edilen tüm kesitsel parçaları bir analiz yöntemi olarak kullanıp bütünsel verilere ulaşmak etkili iletişimin temelidir.
Etkili iletişim için gözlemden sonra çok iyi bir dinleyici olmak gerekir. Dinlemeden anlamak, anlayamadan ve anlaşılamadan da empati kurmak mümkün değildir.
İletişimde bulunduğumuz kişilerin söylemlerimizi doğru anlayabilmesi, başka bir deyişle doğru anlaşılabilmek etkili iletişimin bir diğer önemli basamağıdır. İç dünyada var olan düşünceler dile dökülmeden zihnin filtresinden geçirilmeli ve karşı taraf nezdinde nasıl bir algı oluşturacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
Empati kurmak insanın kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak, olaylara önyargısız bir şekilde onun bakış açısıyla bakmak, karşısındakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak ve hissetmektir. Empati insanları doğru anlamayı imkanlı kılmaktadır. Başkalarının neyi hangi şartlar altında yaptığını anlayabilmek etkili iletişim kurgusunda başarının anahtarıdır.
Sonuç olarak insanların toplumsal hayatın her alanında huzur içinde bir arada yaşayabilmeleri etkili iletişim kurmalarına bağlıdır. İletişimin taraflar nezdinde tatminkar sonuç alma odaklı temele dayanması kişisel çatışmaları minimize ederek toplumsal barışa katkı sağlar.