Erkekleri Bekleyen Sinsi Tehlike: Adam Sendromu ANDROPOZ
MedAmerikan Tıp Merkezi Üroloji Bölümü’nden Dr. Serdar Erkan ile “Andropoz” üzerine konuştuk.
Andropoz nedir?
Erkeğin birinci devreden ikinci devreye geçiş hazırlığıdır. Cesareti olanlar için daha tatminkar bir evredir. Yaşlanmayla birlikte erkeklik hormonunun azalmasıdır (fertilite azalarak devam eder). Aslında tam bitiş yoktur. Erkeklik fonksiyonlarında giderek kademeli, yavaş ve kısmi bir azalma söz konusudur.
Her yıl serbest testosteron %1.2 oranında düşer. 40’lı yaşlarda her 10 erkekten biri, 60-80’li yaşlarda her 3-4 erkekten birinde eksiklik görülür. Hem primer gonodal yetmezliğe hem de hipotalomo-hipofizer yetmezliğe bağlı leydig hücrelerinin sayısı ve hacmi azalır, hormon sentezi yavaşlamaktadır.
Andropoz başlangıcı nasıl olur? Yaş aralığı nedir?
Sinsi bir başlangıç vardır. 40’lı yaşlarda (nadiren 30’lu yaşlarda) başlar, 50’lerde çok tipiktir.
Andropozun hızlı ilerlemesini sağlayan faktörler nelerdir?
Hızlandıran faktörler; alkolizm, koroner arter hastalığı, depresyon, sigara içmek, obezite, akut ve kronik hastalıklarla fiziksel strestir. Testosteron, DHEA, tiroit hormonları (T3), GH, IGF, renin, aldosteron, D vitamini azalır.
Andropozun belirtileri nelerdir?
1- Cinsel istek ve fantazilerin azalması.
2- Ereksiyon kalitesi ve süresinde azalma, ejakulasyon değişiklikleri (projektil volüm, refrakter period).
3- Yorgunluk, yaşam enerjisinin azalması, halsizlik, bitkinlik.
4- Sinirlilik, öfke, hiddet, tolerans azalması, huzursuzluk.
5- Ağrılar (bel, sırt, baş), kasılmalar, tutulmalar, esnekliğin azalması.
6- Depresyon (erkeklerde öfke veya can sıkılması olarak kendini belli eder, huzursuzluk olur).
7- Gece terlemeleri, ateş basmaları.
8- Cildin kuruması ve incelmesi.
9- Kilo alma, göbeklenme, yağlanma artışı.
10- Uyku bozuklukları (melatonin eksikliği).
11- Algılama yeteneğinin bozulması.
12- Konsantrasyon bozukluğu, hafıza kaybı.
13- Adale gücünün ve kütlesinin azalması.
14- Sportif yeteneklerin kaybı.
15- Kemik kütle kaybı (osteoporoz, kemik kırılmaları), boy kısalması (multifaktöriyel vitamin D eksikliği, testosteron eksikliği, GH eksikliği).
16- Jinekomasti, kıllanmada azalma.
Andropozun tamamlanma süresi nedir?
Andropoz, 5-15 yılda tamamlanır. Birden olmaz, yavaş gelişir. Sadece hormonal boyutu yoktur (fiziksel, psikolojik, sosyal, seksüel, insanlar arası ilişki boyutları da vardır). Testosteron seviyesi düşükse replasman yapılır.
Amaç fizyolojik testosteron düzeyini ve sirkadiyen salınımı sağlamaktır. Replasmana karar verilmeden önce DRE, PSA bakılır. Prostat ca riski/meme ca, tıkanıklık yapan BPH, uyku apnesi varsa verilmez.
Semptomların ağırlığına göre diğer tedaviler denenebilir (antidepresanlar, egsersiz, kilo kontrolü, diyet vb.). Fiziksel olarak aktif olmak, kiloyu düşürmek, sigara ve içki içmemek testosteronun düşmesini azaltır.
Andropozun tedavi süreci nasıldır?
Sonuçlara göre belirlenir:
• Hastaya beslenme ve egzersiz programı önerileri yapılır.
• Antioksidan ve vitamin takviyesi yapılır.
• Hormon replasmanı (gerekirse) yapılır.
• Stres giderici teknikler (yoga, meditasyon vb.)önerilir.
