Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş, “Tüm Dünya belirsizliğe sürükleniyor, elinizdekine sahip çıkın”

Anadolu Ajansı Finans Analisti İslam Memiş, yaklaşık 20 yıldır altın başta olmak üzere emtia fiyatları ve para politikalarına ilişkin öngörülerini aktarıyor. Yatırımcıları küçük, acemi ve profesyonel, uzun vadeli yatırımcı olarak ayıran Memiş, döviz piyasası ve emtia fiyatlarının yükselişinden insanları korumak için öngörülerini paylaştı.
Küresel finans sisteminde bir tıkanıklık olduğunu özellikle belirtmek istediğini aktaran Memiş, “Bu tıkanıklığı tüm Dünya hissediyor. Tüm Dünya’daki Merkez Bankaları ciddi anlamda faiz artırım sürecine girdi. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın politika değişikliğine gitmediğini gözlemiyoruz. Benim tahminime göre Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası küresel ekonomilerdeki ve diğer Merkez Bankaları’yla etkileşimden dolayı bir politika değişikliğine gidebilir, bu yıl faiz artırımı yapabilir” dedi.
TCMB’nin faiz artırım zorunluluğunun bir başka nedeni olarak da Temmuz ayını gösteren Memiş, bu ayda yeni bir kur atağının görülebileceğini söyledi. Bunun gerekçesi olarak da Amerika Merkez Bankası (FED) faiz artırma politikası olduğunu kaydeden Memiş, şunları söyledi: “İçeride ise döviz rezervleri ve cari açığın yüksekliği nedeniyle problemli süreç geçiriyoruz. Diğer önemli faktör de Dolar/TL arasındaki yükseliş trendinin devam ediyor olması. Yaklaşık 1 ay dolar sabitlendi. Benim için kritik nokta 16.40 seviyesidir. Bu trendin üzerinde kalıcı olursa Aralık ayındaki rakamları bu yıl yeniden göreceğimizi düşünüyorum. Tabii 16.40 üzerindeki rakamların kalıcı olmaması için Merkez Bankası’nın devreye girmesi gerekiyor.”

“Rant ekonomisinin kırılması gerekiyordu “
Ekonomideki sıkıntının kaynağı olarak Pandemi’nin görülemeyeceğinin altını çizen Memiş, şu noktalara değindi: “Kendi kişisel problemlerimizi belirleyerek yeni bir yol haritası belirlemekte fayda var. Ülkemiz seçim sürecinde. Yüzde 70 enflasyonumuz var. Hissedilen ise yüzde 100. Enflasyonun düşürülmesi için hükümetin verdiği destek ve teşviklerin sektörlere yansıması gerekiyor. Biz ne marketlerde ne inşaat veya otomobil sektöründe fedakarlığın halka yansımasını görmedik. Demek ki denetim mekanizması olmalı veya rant ekonomisinin kırılması gerekiyor. Fırsatçılığın önlenmesi gerekiyor. Kur ataklarından kaynaklı sebeplerden dolayı maliyet artışının önüne geçilemez ise üreten bir ülke olmaktan ziyade sermayesini taşa betona yatıranla veya rant ekonomisiyle karşı karşıya kalırız. O nedenle görüş ayrılığım şu; yeterince kanun var. Bunların aktif kullanılıp ekonomi politikalarında kalıcı reformlar yaparak bu belirsizliğin ortadan kaldırılması gerekiyor.” Fırsatçılığın önüne geçilmesi gerektiğini belirten ve hükümetin ele tutulur çözüm üretmesini isteyen Memiş, Ocak ayından itibaren rant ekonomisinde kırılma beklediğini ama gerçekleşmediğini söyledi.

“4 milyon insan kırsala göç edecek”
Serbest piyasa ekonomisinin yasalarla korunması gerektiğine inanan birisi olduğunu dile getiren Memiş, görüşlerini şöyle aktardı: “Ülkemizde yüksek enflasyon ve kur var. Enflasyonla mücadele kolay olmayacak. Önümüzdeki yılın ortalarına kadar enflasyon artmaya devam edecek. Dünya’da tüm ülkeler gıda stoku yapmaya başladı. Gelecek yılın kıtlık ekonomisiyle geçeceğini düşünüyorum. Tarım alanında ciddi stoklar başladı. Bütün dünya bu alanda önlemler almaya çalışıyor. Ülkemizde ise bazı politikalar var ki isteyerek ve bilerek yapılıyor. Örneğin; enflasyon yükselmeye devam ediyor ona rağmen 0.99 oranlı düşük kredi sunuyorsunuz. Ve karşınızda rant ekonomisi var. Burada belirli kesime yapılan bazı kıyaklar halk tabanına yansımıyor. Ayrıca Avrupa ve ABD seyahatlerimde görüyorum ki şehir merkezleri boşaltılıyor. Bu bilerek ve isteyerek yapılan politika ile kırsala göç sağlanıyor. Artık sermaye ve servet el değiştiriyor. Merkezde yaşamak eskisi kadar kolay olmayacak. Ülkemizde benzer bir gelişim olacaktır.”
Emlak sektöründe işyeri kiralarında fiyatların gerileyeceğini düşünmediğini kaydeden Memiş, aksine fiyatlarda yükselmelerin devam edeceğine inandığını ifade etti: “Şu andaki politikaya bakınca orta, küçük sanayiciler daha çok toprak tarafına kayar diye tahmin ediyorum. Önümüzdeki yılın ortalarına kadar arsa fiyatlarının fahiş fiyatlara çıkacağını düşünüyorum.” İnsanların artan kira fiyatları karşısında 1 yıl dahi dayanamayacağını, önümüzdeki yılın ortalarına kadar metropollerden kırsala 4 milyon insan göç edeceğini açıklayan Memiş, 4 milyon rakamının ise asgari ücretli çalışan sayısına bakarak belirlendiğini söyledi.

“Altın yükselişini sürdürecek”
Altını profesyonel yatırımcıların ons, küçük yatırımcı yani vatandaşın ise gram altın olarak değerlendirdiğini hatırlatan İslam Memiş, FED’in politikaları gereği ons fiyatında bir baskılanma olduğunu açıkladı. Onsun 1800 doların altına sarktığını anlatan Memiş, baskılanmanın uzun süre kalacağını tahmin etmediğini dile getirdi: “Çünkü altın ve gümüşün sevdiği bir ortamdan geçiyoruz. Bir yandan enflasyon bir yandan jeopolitik riskler var. Enflasyon oranları önümüzdeki yılın ortalarına kadar devam edecek. Kripto paralarda sert çöküşler görüyoruz. Bu da emtia fiyatlarına kaymaya neden oluyor. Ons altında yıl sonuna kadar 2150 dolar seviyesini öngörüyorum. Gram altında ise Temmuz 1000-1200’e kadar yükseliş öngörüyorum. İçeride dolar tarafında yukarı yön devam edecektir. Şu andaki 920 seviyesinin altındaki rakamları ise fırsat olarak görmeli.”

“Herkes varlığına sahip çıksın”
FED’in faiz artırım süreci devam ediyor ve yıl sonunda dolar endeksinde yükseliş öngören Memiş, “Dolarda 16.40 seviyesine gelince frenleme olabilir. Merkez Bankası faiz artırımı yapabilir veya farklı enstrümanlar açıklanabilir. Ama şu andaki rezervleri ve küresel finans sistemindeki tıkanıklığı göz önünde bulundurunca yapılabilecek çok şey olduğunu tahmin etmiyorum” diye konuştu. Zamanında faiz artırımı yapılsaydı dolar kurunda güçlü yükselişin görülmeyeceğinin altını çizen Memiş, “Swap anlaşmaları olabilir, yabancı yatırımcı girişi olabilir. Böyle olunca atakların önüne geçilir ama düşüş yönünde eğilim beklemiyorum” dedi.
Görüşlerini açıklarken rakamlara sadık kaldığını ve duygusal değerlendirme yapmadığını dile getiren İslam Memiş, koşullar neyi gerektiriyorsa bağımsız kurumların istediği hamleyi yapması gerektiğini savundu. Ekonomideki sıkıntıların iktidarda değişiklik getirmeyeceğini savunan Memiş, şu noktalara değindi: “Ekonomide keskin diller kullanılmaz. Politikalar değişir. Piyasanın ayarlarıyla çok oynamayacaksınız. Merkez Bankası, şeffaf şekilde ‘Dünya ve ekonomik koşullar Merkez Bankası’nın politikalarını belirler’ demelidir. Hükümet de genel af, konut projeleri, imar barışı gibi politikalar ile halkın beklentisini tersine çevirebilir. Seçime yakın dönemde bunun gibi projeler art arda açıklanacaktır.”
İslam Memiş, sadece vatandaşın kendini enflasyona karşı korumak için önerilerini ise şöyle aktardı: “Bu saatten sonra herkes yalnız. Kimse kimseden bir şey beklemesin. Barınma ihtiyacını gidermek istiyorlarsa ve ‘ev fiyatları çok yükseldi, bundan sonra yükselmez’ diyorlarsa yanılıyorlar. Ev fiyatları yükselecek. Barınma ihtiyacını karşılasınlar. Tarım emtia fiyatlarındaki fahiş fiyatlar devam edecek. Ekilebilir tarım arazileri çok önemli. Herkes araziye sahip çıksın. Hane halkı kendi hane halkı bütçesini yönetmeli ve kısa süreli al-sat maceralarından uzak durmalı. Bu dönem acemi yatırımcı sayısında artış var. Ve bu insanlar parasını kaybediyor. Sosyal doku bozuluyor. Sizin fiyat ile işiniz olmasın, miktar ile işiniz olsun. Varlığa sahip çıkıp miktarını korumaya gayret edin. Tasarruf oranlarını artırın, TL üzerinden uzun vadeli borçlanın. Zaman bilinçlenme, gardını alma zamanı. Kolay ve rahat yaşam olmayacak.”