Page 31 - KobiEfor Mart 2024

Karadağ eski Cumhurbaşkanı (2003-2018) Fi- teği her zaman orada. Bu çok iyi mi? Hayır. Bugün
lip Vujanovic, krizden çıkmanın en iyi yolunun Batı çok taraflı bir dünyada yaşıyoruz. Sovyetler Birliği
Balkanlar’da stabilite olduğu deneyimlerinden öğrendiğim; Küba krizinden sonra
görüşünü paylaştı: “Yeni bir dünya savaşından döndük. Nükleer silahlarla ilgili
yol açmak. Bölgesel cumhu- Aerupa ile anlaşmalar imzalandı, harika. Peki bunlar
riyetlerin eforuyla Batı Bal- silahsızlanmayı sağladı mı? Nükleer silahsızlanmayı
kanlar daha da ileri gidecektir. kim destekliyor? Bu zor bir şey. Suriye, Afganistan,
Batı Balkanlar arasındaki iş- sonucunda sadece felaket ve nefret olacak. İnsan gibi
birliği, ortaklık 2012’de sağ- davranmamız gerekiyor.”
landı, Şansölye Merkel’in kat- Moldova eski Cumhurbaşkanı (1997-2001) (Mar-
Filip
Vujanovic kısıyla AB ile benzer şartlarda. mara Grubu Vakfı Onur Madalyası Sahibi-2022)
Bölgesel pazarı, krediler ve Petru Lucinschi, Pandemi’den
bağışlarla ülkeler desteklemeli. AB’ne benzer ilke- sonra Rusya ve Ukrayna’nın
ler Balkanlar’da uygulanacaktır.” çatışmaya başladığını ifade
Letonya Cumhuriyeti eski Cumhurbaşkanı (2007- etti: “Olayların sonucu belir-
2011) Valdis Zatlers, Ukrayna’daki savaştan bahse- siz. Silahsızlanma süreçleri,
dildiğini aktararak, “Sonuçta insanların çabalarına rağmen
Rusya nükleer bir güç” dedi olmadı. Avrupa’da yeni silah-
ve deneyimlerinden sözetti: lanma yöntemlerine milyar- Petru
“Sovyetler Birliği ülkemi işgal larca Euro yatırım yapıyorlar. Lucinschi
etti. Siberya’ya benim halkı- Bu noktada bizlerin askeri ça-
mı sürdüğünden 15 yıl sonra tışmalardan kaçınması ve barış yapması gerekiyor.
doğdum. Sürülenler, Kanada Evrim geçirerek, bunların üstesinden gelmeli yoksa
vs. gibi farklı ülkelere yerleş- insanlığı savaşa iteceğiz. Bugün bir dünya savaşına
Valdis
Zatlers ti. Ben Sovyet Üniversitesi’nde şahit olma riskimiz var. Ve bu savaşın medeniyetin
okudum, Sovyet ordusunda sonunu getirme riski var. BM, insanlığın geleceğini
görev aldım ama Letonya her zaman benim kafam- güvence altına almak için kuruldu. Yakın zamanda
daydı. Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra bizler ül- Sovyetler Birliği ve ABD olmak üzere çift kutupluydu
kemizi kurabildik. Sadece kuvvetle İsrail’i, Hamas’ı dünya ve birbirini dengeliyordu. Ama şu anda fark-
silemeyiz. Ukrayna ve Gazze için gelecek planı yok. lı taraflara ayrılıyor. Tekrardan toplumlar arası bir
Bizler tarihsel deneyime dayalı yargılardan kaçınma- denge kurulabilir. Ancak 2. Dünya Savaşı gösteriyor
lı bugüne odaklanmalıyız. Herkesin ortak bir çözüm ki 2 kutuplu sistem küresel güvenliğini etkin bir şe-
bulması gerekiyor. Hüküm sürme, bağımsız olma is- kilde sağlayabilir.”

Mart 2024 KobiEfor 31